Across the Universe (2007)

Regie: Julie Taymor | 124 minuten | drama, romantiek, musical | Acteurs: Jim Sturgess, Evan Rachel Wood, Joe Anderson, Dana Fuchs, Martin Luther, T.V. Carpio, Spencer Liff, Lisa Hogg, Nicholas Lumley, Michael Ryan, Angela Mounsey, Robert Clohessy, Ellen Hornberger, Amanda Cole, Linda Emond, Bono, Eddie Izzard, Salma Hayek, Joe Cocker    

Regisseuse Julie Taymor staat bekend om haar creatieve uitspattingen die zich manifesteren in fantastische visuele kunststukjes. ‘Frida’ is zo’n film, waarin de schilderijen van Frida Kahlo op een geweldige manier verwerkt zijn. Ook weet Taymor het uiterste uit haar cast te halen, en zet ze hen aan tot grootse dingen. Onder haar regie staat in ‘Across the Universe’ een groepje jonge acteurs en actrices voor de camera die vol bezieling Beatles nummers vertolken. ‘Across the Universe’ is namelijk een musical, waarin zo’n slordige dertig liedjes van The Fab Four uit Liverpool verwerkt zijn. Het verhaal speelt zich af in de jaren zestig, het hippie tijdperk. Met op de achtergrond de anti-Vietnam oorlogsbeweging weet Taymor er terloops nog wat maatschappijkritiek in te verwerken, maar bovenal is ‘Across the Universe’ een hartverwarmend verhaal, dat je onmogelijk stilzittend zult uitzien. In een prachtige openingsscène zien we de aantrekkelijke Jude (Jim Sturgess) op een verlaten strand zitten, terwijl hij het nummer ‘Girl’ zingt. Een toepasselijker begin had Taymor niet kunnen bedenken en het geeft blijk van haar vakbekwaamheid dat zij gedurende de film nog vaker tentoon zal spreiden. De vindingrijke wijze van het gebruiken van Beatles liedjes als communicatiemiddel werkt doorgaans verbazingwekkend goed.

In de Tweede Wereldoorlog is Jude’s moeder zwanger geraakt door een kortstondige relatie met een Amerikaanse soldaat. Jude vertrekt uit Liverpool om zijn vader te zoeken die hij nooit gekend heeft. Hij laat zijn liefje achter, maar lijkt daar niet echt van onder de indruk, al belooft hij plechtig “and then while I’m away, I’ll write home everyday, and I’ll send all my loving to you.” “You’d better,” antwoordt zij. Eenmaal in Amerika aangekomen vindt Jude zijn vader al gauw, maar dit plotlijntje wordt al gauw losgelaten en blijkt niet de hoofdzaak van het verhaal te zijn. Jude komt op de universiteit waar zijn vader werkt de student Max tegen en de twee raken bevriend. Omdat Jude het wel bevalt in Amerika en Max zijn studieboeken aan de wilgen wil hangen, besluiten ze naar New York te vertrekken. Ze vinden een appartement bij een getalenteerde zangeres, Sadie. Al snel komt de zus van Max, Lucy (Evan Rachel Wood) bij het stel wonen. Zij heeft onlangs haar vriendje verloren die uitgezonden werd naar Vietnam. Jude en Lucy worden verliefd, maar de relatie groeit scheef wanneer Lucy te veel opgaat in haar werk voor een antioorlog groepering.

Jim Sturgess is perfect gecast als held van het verhaal, maar ook de rest van de cast imponeert. Evan Rachel Wood doet het prima als het verwende rijkeluiskind dat al gauw blijkt een hele sterke eigen mening te hebben en uitstekend op eigen benen kan staan. Dana Fuchs als Sadie is geweldig, wat een stem heeft ze! Ook Joe Anderson als de rebelse Max is onweerstaanbaar. De cameo’s van Joe Cocker en vijf Salma Hayeks (!) zijn de slagroom op de taart. Jammer genoeg is het deel waarin Bono en Eddie Izzard optreden minder interessant. Het surreële, hallucinerende sfeertje past wel in de film en bij het tijdsbeeld, maar de scènes voelen wat gekunsteld aan en leiden af van het centrale verhaal. De liedjes worden door de cast vertolkt en hoewel niet iedereen een even overtuigend mooie stem heeft, zitten er behoorlijk wat kippenvelmomenten in (“If I Fell”, “Hey Jude”, “I Want To Hold Your Hand”). De unieke mix van Beatles nummers en verhaallijnen gaat gedurende de hele film door en al liggen enkele erg voor de hand (een beetje muziekkenner zal de referenties al begrijpen als hij of zij de namen van de hoofdpersonen leest, Lucy, Jude en Prudence bijvoorbeeld), het irriteert nergens. Taymor heeft echter niet alleen muziek ingezet, ook in gesprekken komen tekstregels uit bekende hits van The Beatles voor (“She came into the bathroom window” en “When I’m 64” bijvoorbeeld). Wat ook knap is, is dat Taymor aan enkele nummers een hele andere betekenis heeft gegeven, terwijl andere teksten weer heel letterlijk gebruikt worden. Je kunt zeggen dat het slechts een gimmick is, maar het werkt wel! ‘Across the Universe’ is een prachtige ode aan de jaren zestig en de muziek van een van de grootste bands in de popgeschiedenis. Een traktatie voor oog en oor.

Monica Meijer