Amelia (2009)

Regie: Mira Nair | 111 minuten | drama, avontuur, romantiek, biografie | Acteurs: Hilary Swank, Richard Gere, Ewan McGregor, Christopher Eccleston, Joe Anderson, Cherry Jones, Mia Wasikowska, Aaron Abrams, Dylan Roberts, Scott Yaphe, Tom Fairfoot, Ryann Shane, William Cuddy, Elizabeth Shepherd, Richard Donat    

Al tijdens haar leven was Amelia Earhart een symbool voor veel mensen. Een ‘vrijgevochten’ vrouw (voor zover dat in haar tijd mogelijk was), die volstrekt haar eigen plan leek te trekken en daarbij dingen presteerde die niemand voor mogelijkheid had gehouden. Zeker niet van een vrouw. Vrouwen niet geschikt om te vliegen? Quatsch! Earhart liet met een ijzeren wilskracht zien dat vrouwen echt niet onder hoeven te doen voor mannen als het op grote prestaties aankomt. Daarnaast durfde ze zich uit te spreken over het in haar ogen volstrekt absurde rollenpatroon dat er bestond voor mannen en vrouwen. En geen man durfde tegen haar in te gaan.

Van een vrouw die zo tot de verbeelding spreekt, valt toch een intrigerende biografische film te maken, zou je zeggen. Met een vrouw aan het roer (regisseur Mira Nair) en een script dat gebaseerd is op twee boeken van vrouwelijke auteurs over het leven van Earhart en mede geschreven is door een vrouw. En tot slot een hoofdrolspeelster (Hilary Swank) die tevens als co-producent optreedt. Genoeg vrouwelijke input in elk geval om te waarborgen dat de film niet aan testosteron ten ondergaat. Zou je zeggen. En inderdaad, er valt weinig testosteron te bespeuren in de film. Zo weinig zelfs dat vrijwel elk personage zielloos en leeg door de film wandelt. Amelia Earhart incluis.

Niet dat de film lukraak wat duistere kanten aan Earharts persona had moeten toevoegen. Dat zeker niet. Een vrouw met een voor zover bekend vrijwel onbesmet blazoen, moet je niet ineens als een wilde vamp neerzetten. Maar het is moeilijk om te geloven dat Earhart en haar publicist George Putnam (Richard Gere), die later nota bene haar echtgenoot zou worden, zo confrontatieloos met elkaar zijn omgegaan. De film is te teder, of beter: te voorzichtig in de portretteringen. Earharts leven wordt gepresenteerd als een sprookje, in de zin van dat elk personage volstrekt eendimensionaal is. Nergens knettert het. Dat voorzichtige uit zich ook in de beelden.

‘Amelia’ is prachtig vormgegeven, met een fantastische cinematografie. Maar het is te gelikt, te netjes. Nergens vallen er ruwe kantjes te bespeuren. ‘Amelia’ is een juwelenkistje van pluche. Het is mooi om naar te kijken, maar onmogelijk om je vingers er aan open te halen en zelfs als je het naar je hoofd geslingerd krijgt, doet het nog geen pijn. Maar eigenlijk gaat deze vergelijking mank, omdat een juwelenkistje van pluche tenminste nog een nieuw idee behelst. Terwijl de film niks nieuws te bieden heeft. Het is jammer van alle uitstekende acteurs die zich leenden voor deze verfilming.

Laat er geen misverstand over bestaan dat er prima geacteerd wordt. Hilary Swank is bijvoorbeeld een fantastische Amelia Earhart. Ze past perfect in de rol. Maar er wordt zo weinig met haar talent gedaan. En dat geldt ook voor Richard Gere en voor Ewan McGregor, die de luchtvaartpionier Gene Vidal speelt, waarvan beweerd wordt dat hij een kortstondige romantische relatie had met Earhart. ‘Amelia’ vliegt volstrekt op de automatische piloot en verdwijnt net als de vrouw wier leven model staat voor de film ergens in de verte. Met het verschil dat voor de film geen zoektocht op touw zal worden gezet. Daarvoor is hij te nietszeggend.

Wouter de Boer

Waardering: 2