Amityville II: The Possession (1982)

Regie: Damiano Damiani | 91 minuten | horror | Acteurs: James Olson, Burt Young, Rutanya Alda, Jack Magner, Andrew Prine, Diane Franklin, Moses Gunn, Ted Ross, Erika Katz, Brent Katz, Leonardo Cimino, Danny Aiello III, Gilbert Stapford, Petra Lea, Allan Dellay

In deze film spelen, net als in ‘ The Amityville Horror’ uit 1979, de nodige schrikwekkende gebeurtenissen zich af in een vrij afgelegen huis in Amityville. De vreemde gebeurtenissen dienen zich direct aan: de spiegel die vanzelf van de muur af valt, het door de lucht vliegende tafelkleed, het nachtelijk gebonk op de deur zonder dat er iemand te bekennen is, de zwevende verfkwasten die uit zichzelf teksten op de muur schrijven….door deze en tal van andere vreemde zaken wordt al snel duidelijk dat de uitspraak ‘oost west, thuis best’ voor dit huis niet bepaald opgaat. Helaas is dit ook direct een van de zwakke punten van de film: de (bedoelde) horror dient zich té snel en té veelvuldig aan. …wat jammer genoeg voor het grootste deel een averechts effect heeft. In de film uit 1979 lag een deel van de tot stand gekomen horror er juist in dat de goede gezinsverhoudingen op subtiel langzame en daardoor des te onrustbarender wijze werden verstoord door onbestemde duivelse invloeden. Hier wordt echter te snel geprobeerd dit effect te bereiken en de overkill aan vreemde gebeurtenissen die zich direct van het begin af aan aandienen komt te geforceerd over om werkelijk effectieve horror te bewerkstelligen….Ook nadat de kijker echt wel duidelijk is geworden dat er iets mis is met het huis blijven de onverklaarbare gebeurtenissen zich overdadig voordoen…trillend huisraad, ramen die in recordtempo open en dicht blijven gaan, open- en dichtdraaiende waterkranen, geweren die uit zichzelf afgaan, ronddraaiende bedden, ontploffende lampen, luid gegil bij het een en ander…ongetwijfeld allemaal met de beste bedoelingen in de film opgenomen, maar helaas: overdaad schaadt, en zeker wanneer er in recordtempo vooral nog enkel vrij nietszeggende gebeurtenissen op de kijker worden afgevuurd….wat na verloop van tijd vooral de vraag doet rijzen wat de toegevoegde waarde van al deze inmiddels krampachtig overkomende taferelen nu eigenlijk nog is….

Daarnaast is het de vraag in hoeverre er identificatie met de diverse personen tot stand komt. Ze zijn en blijven vooral vreemden voor de kijker. Omdat ze vanaf het begin af aan direct geconfronteerd worden met dreigende gebeurtenissen en duivelse invloeden is er ook niet veel gelegenheid om de personen in hun gewone doen te leren kennen. Daardoor komt ook geen of te geringe identificatie tot stand wat het medeleven en daarmee de horror voor de kijker vermindert. En datgene wat qua diverse karaktereigenschappen wel naar voren komt roept ook niet bepaald sympathie voor de diverse karakters op: de vader in het gezin is meestentijds een bullebak met losse handjes, de moeder loopt voornamelijk slechts angstig, besluiteloos en vertwijfeld heen en weer, en de overige karakters blijken ook niet veel diepgang te hebben…helaas, een gemiste kans qua medeleven en daarmee een gemiste kans qua effectieve horror…..

Om bovenstaande redenen is deze film vooral geschikt voor diegenen die weinig waarde hechten aan een subtiele opbouw, maar juist de voorkeur geven aan een overdaad van dergelijke ‘duivelse’ gebeurtenissen en voor diegenen die films als ‘The Exorcist’ hoog op hun favorietenlijst hebben staan. In deze lijn passen de scènes waarin de door een duivelse geest bezeten Sonny zijn familie uitmoordt en diverse confrontaties met de priester heeft. Was subtiliteit in deze film vanaf het begin af aan toch al ver te zoeken, in dit stadium is dat er al helemaal niet meer bij en de nodige confronterende en gewelddadige taferelen worden expliciet in beeld gebracht…die uiteindelijk, hoewel te weinig, de kijker toch wel enige griezel zullen bezorgen. Desondanks kan deze film ook hiermee niet in de schaduw van zijn voorganger uit 1979 staan, ook doordat in de confrontaties van de priester met de bezeten Sonny de film overduidelijk in meerdere opzichten schatplichtig is aan ‘The Exorcist’. En jammer genoeg schiet de film ook hierin veel te ver door, hetgeen een twijfelachtig hoogtepunt bereikt wanneer de duivelse geest Sonny’s lichaam afwerpt en zijn ware aangezicht toont. Ook de uitroepen van de priester die zichzelf op krampachtig dramatische wijze als slachtoffer aan de duivel aanbiedt komen overtrokken over en doen daarnaast voor de zoveelste keer het gebrek aan originaliteit in deze film naar voren komen.

Dit is een film waarin de subtiliteit ver te zoeken is en waardoor de horror in mindere mate tot stand komt dan het geval had kunnen zijn. Naast het gebrek aan originaliteit heeft de overmaat en onnodigheid aan onverklaarbare gebeurtenissen al vrij snel een averechtse uitwerking, mede doordat identificatie met de diverse karakters niet of nauwelijks tot stand komt. Daarnaast schiet de film te ver door in de scènes waarin diverse gruwelen expliciet in beeld worden gebracht. Een geleidelijker en gematigder aanpak van het een en ander was beter geweest om het niveau van de film uit 1979 nog enigszins te kunnen benaderen. Wat griezel betreft is deze film wellicht even leuk als tussendoortje, maar zal het niet als een gedenkwaardig hoogtepunt de geschiedenis ingaan.

Frans Buitendijk

Waardering: 2

Bioscooprelease: 3 mei 1984