Anna Karenina (2012)
Regie: Joe Wright | 130 minuten | drama | Acteurs: Keira Knightley, Jude Law, Aaron Taylor-Johnson, Dohmnall Gleeson, Kelly MacDonald, Matthew MacFadyen, Olivia Williams, Emily Watson, Michelle Dockery, Alicia Vikander, Ruth Wilson, Holliday Grainger, Shirley Henderson, Bill Skarsgård
Tien jaar na zijn eerste grote epos ‘Oorlog en vrede’, in 1877, schreef de grote Russische meester Tolstoj ‘Anna Karenina’. Het titelpersonage, een socialite uit Sint Petersburg, valt as een blok voor een jonge legerofficier en ziet daarbij haar keurig geplaveide leventje in duigen vallen. Tolstoj uit met deze tragedie scherpe kritiek op de hypocrisie van zijn aristocratische tijdgenoten. De vuistdikke klassieker wordt gezien als parabel van de moeite die het kost om tegenover jezelf eerlijk te zijn als de rest van de maatschappij oneerlijkheid verwacht. ‘Anna Karenina’ werd al meerdere malen verfilmd – onder anderen Greta Garbo en Vivien Leigh waren te zien in de hoofdrol – en nu waagt de Britse regisseur Joe Wright zich aan zijn geheel eigen versie van het epos. We kennen Wright van kostuumdrama’s als ‘Pride and Prejudice’ (2005) en ‘Atonement’ (2007), films die stilistisch en thematisch aansluiten bij ‘Anna Karenina’. Wright zou Wright echter niet zijn als hij er geen visueel hoogstandje van zou maken. Zijn belangrijkste troef is dat hij de poppenkast die de Russische high society is, op slimme en gewaagde wijze verwerkt in de film: hij buit de theatrale setting van het verhaal op die manier optimaal uit.
Anna (Keira Knightley, die ook in ‘Pride and Prejudice’ en ‘Atonement’ een hoofdrol speelde) leeft een rijk maar liefdeloos leven met haar echtgenoot, de invloedrijke politicus Alexei Karenin (Jude Law), en hun zoontje. Ze mist duidelijk het vuur en de passie, maar wil haar welstand ook niet zomaar op het spel zetten. Dat verandert als ze wordt uitgenodigd voor een bal en daar de charmante legerofficier Vronsky (Aaron Taylor-Johnson) ontmoet. Anna had er de mond van vol toen ze haar broer Oblonksy (Matthew Macfadyen) terechtwees omdat hij zijn vrouw Dolly (Kelly MacDonald) niet trouw was, en zie haar nu zelf eens. Vronsky brengt haar van haar stuk en Anna heeft geen idee hoe ze moet omgaan met die vlinders in haar buik. Enerzijds heeft ze geen zin in de schandalen, en haar luxe leventje wil ze eigenlijk niet op het spel zetten, anderzijds lijkt het voor haar onmogelijk om Vronsky uit haar hoofd te zetten. Parallel aan Anna’s verhaal loopt dat van Levin (Domhnall Gleeson), die net als zij uit liefdesverdriet handelt, maar een radicaal andere keuze maakt om zo toch het geluk te vinden.
Dat Wright zijn film in een artificiële, theatrale vorm giet is enerzijds knap – zeker dankzij de zorgvuldig choreografie van Sidi Larbi Cherkaoui, de weelderige kostuums en mooie decors – maar het zorgt tegelijkertijd voor de nodige afstand. De personages gaan nooit echt leven, waardoor het lastig is om je met hen te identificeren. Nu is het in de roman van Tolstoj natuurlijk ook zo dat er bewust afstand gecreëerd wordt, maar of het bioscooppubliek van de eenentwintigste eeuw zich daarmee laat afschepen, is maar zeer de vraag. Met Knightley en Taylor-Johnson heeft ‘Anna Karenina’ nu ook niet bepaald de meest identificeerbare hoofdrolspelers in huis. Want hoewel ze het allebei prima doen en over een stevige dosis charme beschikken, stralen ze weinig warmte uit. Gleeson en Macfadyen komen heel wat warmbloediger en daardoor automatisch levendiger over. Visueel is ‘Anna Karenina’ een waar kunstwerk. Joe Wright bewijst opnieuw een regisseur te zijn met stijl, flair, oog voor detail en vooral lef. Hij durft hier een kostuumdrama af te leveren dat door zijn artistieke opzet radicaal anders is dan de meeste andere films uit het genre. De visuele flair van deze film is zeker een reden om ‘Anna Karenina’ in de bioscoop te gaan bekijken. Waren de personages niet zo kil en afstandelijk geweest, dan had Wright na ‘Atonement’ opnieuw een klein meesterwerk afgeleverd.
Patricia Smagge
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 6 december 2012
DVD- en blu-ray-release: 20 maart 2013