Apocalypse – The Rise of Hitler (2011)

Regie: Isabelle Clarke, Daniel Costelle | 113 minuten | biografie, documentaire, geschiedenis

Het is op zijn zachtst gezegd lastig om nog met iets vernieuwends op de proppen te komen wanneer het gaat over Adolf Hitler. Immers, wat valt er nog te vertellen over de grootste massamoordenaar die er ooit op aarde heeft rondgelopen? In eigenlijk alle vormen, of het nou om een boek, een documentaire of een film gaat, hebben mensen geprobeerd inzicht in het gruwelijke verleden van deze voormalig Duitse leider te geven. Op het eerste gezicht lijkt ‘Apocalypse: The Rise of Hitler’ de zoveelste documentaire over het leven van Hitler te zijn, maar het is wel degelijk een interessante produktie die zeker het kijken waard is.

Wat deze tweedelige documentaire, bestaande uit de delen ‘The Menace’ en ‘The Führer’, interessant maakt is dat de makers eigenlijk geen aandacht aan de Tweede Wereldoorlog zelf besteden. In plaats daarvan focust het zich op alles wat hieraan vooraf ging en dan met name op de vraag hoe Adolf Hitler aan de macht kon komen en waarom hij van een middelmatige student en mislukte kunstenaar in de verschrikkelijke dictator die hij uiteindelijk werd veranderde. De documentairemakers, Isabelle Clarke en Daniel Costelle, die eerder al verantwoordelijk waren voor de documentaire ‘World War II: Apocalypse besteden dan ook met name aandacht aan de periode tussen 1920 en 1933, waarvan laatstgenoemde jaar het jaar is waarin Hitler definitief aan de macht kwam.

‘Apocalypse: The Rise of Hitler’ behandelt alle belangrijke gebeurtenissen uit deze periode van Hitlers leven, van zijn tevergeefse poging om in Wenen tot de kunstacademie te worden toegelaten, zijn gevangenschap tussen 1923 en 1924 na een mislukte staatsgreep, tot aan het moment en dan met name de manier waarop hij uiteindelijk de macht in Duitsland greep. Door middel van opgepoetste beeld- en geluidsfragmenten van destijds, neemt de documentaire je mee door het leven van Adolf Hitler. Het zijn de geluidsfragmenten van zijn vele beroemde/beruchte speeches, waarin de enorm felle, angstaanjagende stem nog goed hoorbaar is, die de meeste indruk maken en de door de documentaire benadrukte overtuigingskracht van Hitler het beste illustreren.

Al met al is ‘Apocalypse: The Rise of Hitler’ een geslaagde documentaire geworden. Het geeft een interessante kijk in de jaren die voorafgingen aan de complete dominantie van de nazi’s en ook alle overige bekende figuren van die tijd zoals uiteraard Eva Braun, Hermann Göring en Joseph Goebbels komen aan bod. Daarnaast laat de documentaire zien hoe enorm sluw en achterbaks de nazi’s te werk gingen onder leiding van Hitler om uiteindelijk aan de macht te komen. Er kwam, zo blijkt, een meer dan gemiddelde dosis geluk en toeval bij kijken. Het scheelde op een aantal momenten maar verdomd weinig of de geschiedenis had er heel anders uitgezien. Misschien dat het uiteindelijke resultaat niet diepgaand genoeg is en niet met genoeg nieuwe perspectieven en informatie op de proppen komt om iedereen tevreden te stellen, maar ‘Apocalypse: The Rise of Hitler’ is zeker een van de interessantere inzichten in het leven van deze angstaanjagende leider geworden.

Martijn Scheepers

‘Apocalypse – The Rise of Hitler’ verschijnt dinsdag 10 april 2012 op DVD en blu-ray.