Arezo (2014)
Regie: Wiam Al-Zabari | 50 minuten | drama | Acteurs: Roshanak Morrowatian, Saman Amini, Anne May De Lijser, Mohamed Naaleye, Katrien van Beurden
Filmmaker Wiam Al-Zabari (1982) heeft een moeilijk leven achter de rug. Op vijftienjarige leeftijd vluchtte hij met zijn familie uit Irak naar Nederland. De gruwelen van de oorlog nog op het netvlies, maar er over praten was er niet bij. In Nederland ontdekte hij dat hij veel affiniteit met dans had. Het hielp hem om aan de Nederlandse samenleving te wennen. Omdat hij ook videoclips ging maken, kwam hij er achter dat zijn hart niet alleen bij dans lag, maar ook bij film maken. Met ‘Arezo’, een korte film in het kader van One Night Stand, een project dat jonge filmmakers en scenarioschrijvers de kans geeft zich te oefenen in het dramagenre, combineert hij beide liefdes.
‘Arezo’ begint met dans. Maar aanvankelijk is het niet duidelijk dat het om dans gaat. We zien Arezo (Roshanak Morrowatian), het titelpersonage. Ze wordt van achteren vastgepakt door een man. Even later zien we Arezo op een soort behandeltafel liggen en in een volgend fragment jogt ze richting de camera. Dan zijn we weer terug bij de dans. In plaats van een dans lijkt het echter meer op een gevecht. Mede door de geuite kreten, van pijn, woede of frustratie, is de dans moeilijk om naar te kijken.
Als Arezo thuiskomt, heeft ze onverwacht bezoek. Het blijkt haar broer te zijn, Koshan (Saman Amini), die tijdelijk bij haar in komt wonen. Daar heeft Arezo niet op gerekend. Haar leven leek perfect uitgestippeld te zijn: afstuderen aan de dansacademie (met het stuk dat ze in het begin van de film oefende, waarvoor ze tot het uiterste gaat). Ze legt zichzelf een extreem regime op: weinig eten, weinig slapen, veel trainen, weinig ontspanning. Ondertussen laat ze ook nog een tatoeage zetten – in delen, tot bloedens toe. Dat Koshan nu ongevraagd in haar leven komt, zorgt er voor dat broer en zus continu kleine botsinkjes hebben. Dat resulteert na een half uur in een heftige, bijzonder ongemakkelijke ruzie, waar je als kijker geen grip op krijgt.
‘Arezo’ is een film die zo persoonlijk aanvoelt, dat je je als kijker bijna voyeur gaat voelen. Ondanks dat het hier om een Iraanse vrouw gaat, in plaats van een Irakese man, is het duidelijk dat Wiam Al-Zabari een groot deel van zichzelf in deze film heeft gestopt. Dat beide hoofdpersonages pijn voelen, is overduidelijk, maar wat er zich precies afgespeeld heeft, blijft onder de oppervlakte. We zien alleen hoe ze nu in het leven staan. Koshan is een stuk luchtiger dan zijn zus, maar toch blijkt er bij hem ook een diep geworteld trauma te zitten. Het is jammer dat de dialogen niet altijd goed te verstaan zijn. ‘Arezo’ blinkt uit op het visuele vlak, met prachtige donkerblauwe tinten en de intense close-up gefilmde scènes met danseres Roshanak Morrowatian, uit wiens blikken een wereld aan emoties spreken. Uit het verhalende aspect van de film zal voor de gemiddelde kijker minder voldoening te halen zijn.
Monica Meijer
‘Arezo’ is vrijdag 12 december 2014 om 23.15 uur te zien op NPO2.