Ben X (2007)

Regie: Nic Balthazar | 93 minuten | drama | Acteurs: Greg Timmermans, Laura Verlinden, Marijke Pinoy, Pol Goossen, Titus De Voogdt, Maarten Claeyssens, Tania Van Der Sanden, Johan Heldenbergh, Jakob Beks, Peter De Graef, Ron Cornet

Het gaat goed met Nic Balthazars geesteskindje ‘Ben X’. Eerst als bestseller (‘Niets is Alles wat Hij Zei’), toen als toneelstuk daarna als bioscoopfilm die in België in zijn eerste weekend een film als ‘The Bourne Ultimatum’ naar de kroon stak en die op het 31ste World Filmfestival van Montreal (Canada) drie hoofdprijzen in de wacht sleepte! En om het feest compleet te maken is de film uitgekozen als Belgische inzending voor de Oscars!

Kent u Nic Balthazar nog, van ‘filmfan’ op Canvas (België)? In zijn programma leidde hij altijd de kwaliteitsfilms in met wat weetjes en maakte dat iedereen er lekker voor ging zitten. Dat is wat moeilijker bij ‘Ben X’, want er lekker voor gaan zitten is er niet bij. Dat komt door het onderwerp, dat je niet in de koude kleren gaat zitten, maar ook door de filmstijl. Die is snel en rusteloos, net als Ben zelf. Met handheld camera’s, veel close-ups en snelle montage kom je helemaal in zijn wereld terecht, waardoor de momenten dat hij zich door anderen laat vernederen extra hard aankomen. En er zijn meer aspecten van de vertelling die boeien.

In het bestaande rollenspel ‘ArchLord’ van Codemasters (een soort van middeleeuws ‘Second Life’) werden een aantal scènes online opgenomen, een verteltechniek die nog niet eerder werd toegepast in film. Bens alter ego in de game is wie hij werkelijk zou willen zijn. Die dromerige wereld contrasteert weer mooi met de documentaireachtige interviews ‘achteraf’, na ‘wat er gebeurd is’, die de film als een rode draad doorlopen. Ja, het zit slim in elkaar allemaal.

Het mag duidelijk zijn dat Nic Balthazar alle filmische middelen uit de kast heeft getrokken en met zijn debuutfilm heeft geprobeerd je als kijker bij de strot te grijpen en dat is gelukt. Het naturelle spel van de acteurs (óók een verdienste van de regisseur) doet de rest. De kersverse Greg Timmermans spettert (bijna letterlijk) van het scherm als een soort Vlaamse ‘Donnie Darko’, hoewel er gezegd moet worden dat hij wat ouder lijkt dan zijn personage is, maar à la. Verder nog een pluim voor de moeder, een authentieke Marijke Pinoy en die leuke Laura Verlinden, Bens online medespeelster ‘Scarlite’, in een kleine, maar intrigerende rol.

Zoals gezegd heeft ‘Ben X’ de harten van de Belgen veroverd. Dat hij dat ook in Nederland doet, nog gaat doen of al gedaan heeft, zou niet alleen verdiend en terecht zijn, maar bijna verplicht. Want dit is naast een vlekkeloos uitgevoerde vertelling ook een film met een belangrijke boodschap: heb respect voor jezelf en de wereld om je heen. Wat is dat dan? Misschien dit: je proberen te verplaatsen in je medemens en zo jezelf en hen beter begrijpen? Of dit: ‘anders’ zijn accepteren van jezelf en van anderen. Een moeilijke taak, maar ja, alles is durven.

Arjen Dijkstra

Waardering: 4

Bioscooprelease: 8 november 2007