Blackbird (2014)

Regie: Patrik-Ian Polk | 102 minuten | drama | Acteurs: Julian Walker, Kevin Allesee, Mo’Nique, Isaiah Washington, Terrell Tilford, Gary LeRoi Gray, Torrey Laamar, Wanita ‘D. Woods’ Woodgett, Nikki Jane, Lindsay Seim, Nicole Lovince

Als het aan Mo’Nique ligt, gaat de film ‘Blackbird’ (2014) van Patrik-Ian Polk levens redden. Dat zei ze althans in een Amerikaanse ochtendshow. De actrice, die voor haar indrukwekkende bijrol in ‘Precious’ (2009) een Oscar kreeg, zwengelde eerder al discussies aan over seksueel misbruik, discriminatie, hiv en aids en zwaarlijvigheid. Het gevoelige thema in ‘Blackbird’ – naar de gelijknamige roman van Larry Duplechan uit 1986, aangevuld met Polks eigen jeugdervaringen – is homoseksualiteit. Mo’Nique speelt de moeder van de zeventienjarige Randy (nieuwkomer Julian Walker), die met zijn prachtige stem een van de sterren is in het kerkkoor. Maar achter die schitterende klanken schuilt veel persoonlijk leed. De raadselachtige verdwijning van zijn jongere zusje bijvoorbeeld, en de scheiding van zijn ouders (pa Lance wordt gespeeld door Isaiah Washington). Bovendien krijgt hij af en toe onrustbarende visioenen.

Waar hij echter het meest mee in zijn maag zit, is zijn aantrekkingskracht tot andere jongens. Het is iets wat hij angstvallig geheim houdt. Want in de piepkleine baptistengemeente in Mississippi waar hij opgroeit is homoseksualiteit ‘not done’. Al lijkt het erop dat hij de enige in zijn omgeving is die niet weet – of in dit geval: accepteert – dat hij op jongens valt. Terwijl hij met zijn klasgenoten werkt aan een controversiële uitvoering van Shakespeare’s ‘Romeo & Juliet’, breekt zijn grote geheim zich op. Het pad naar volwassenheid is voor Randy daardoor zwaar en emotioneel. Welke keuze maakt hij: volgt hij het advies van de gemeenschap en laat hij zich ‘genezen’ van zijn homoseksualiteit, of maakt hij de keuze te zijn wie hij is (wat dus in feite niet eens een keuze is)?

Direct vanaf het begin is duidelijk dat ‘Blackbird’ een taboedoorbrekende film is, waarin Randy’s conservatieve christelijke achtergrond en zijn onderdrukte seksuele fantasieën parallel lopen aan elkaar. Zware thema’s worden aangekaart, of dit nou ongemakkelijke gevoelens oplevert of niet. Wie bekend is met het werk van Patrik-Ian Polk, die zich in al zijn films focust op de homoseksuele man van Afro-Amerikaanse komaf, weet dat hij er niet voor terugdeinst om te provoceren, onder meer door volop gebruik te maken van humor. ‘Blackbird’ is een film waarin hij zich op een breder publiek richt – de steun van Mo’Nique en Washington, die de film mede produceerden, helpt zeker mee om meer aandacht te genereren – maar is even openhartig over seksualiteit. Drama en humor zijn mooi met elkaar in balans. De film laat zich bovendien niet zo zwart-wit lezen als je op voorhand zou denken; begrip komt onder meer van vader Lance, die de beste wil toont om zijn zoon te begrijpen. Daarnaast heeft Randy ook enkele vrienden die hem willen steunen en op uitdagende en grappige wijze ‘uit de kast’ proberen te lokken, en zijn er andere homoseksuele personages die de fase van acceptatie al lang en breed voorbij zijn en zelfverzekerd in het leven staan. Zij dienen uiteraard als voorbeeld voor de jonge Randy en hun aanwezigheid in de film zorgt voor de nodige balans.

Het is knap hoe de jonge Julian Walker zich staande houdt in deze film. Het lijkt hem weinig moeite te kosten om het verhaal te dragen en hij overtuigt bovendien in het vertolken van de emotionele worsteling die Randy met zichzelf voert. Mede dankzij zijn performance is deze moedige, intense, innemende en uitdagende film een aanrader voor iedereen die het belang inziet van het kunnen zijn wie je wilt zijn en die de discussie daarover niet uit de weg wil gaan. ‘Blackbird’ neemt wel wat veel hooi op zijn vork, door zijn hoofdpersoon met zo veel problemen te confronteren dat ze onmogelijk allemaal zomaar opgelost kunnen worden. Een iets scherpere focus had de film nóg beter gemaakt dan hij is.

Patricia Smagge