Brendan and the Secret of Kells (2009)

Regie: Tomm Moore, Nora Twomey | 75 minuten | animatie, avontuur | Originele stemmencast: Brendan Gleeson, Liam Hourican, Mick Lally, Michael McGrath, Evan McGuire, Christen Mooney, Paul Tylack, Paul Young

We schrijven de negende eeuw na Christus en Ierland is in gevaar. De Vikingen komen eraan en daarom besluit abt Cellach dat er een stevige muur rondom zijn abdij van Kells gebouwd moet worden om de indringers buiten de deur te houden. Iedereen moet meehelpen aan de bouw van de muur, ook de monniken die in het scriptorium normaal gesproken teksten schrijven en illustraties vervaardigen. Onder hen de twaalfjarige weesjongen Brendan, een neef van Cellach, die door zijn oom angstvallig in de gaten wordt gehouden. Omdat Cellach het niet veilig acht buiten het klooster, slijt Brendan zijn dagen mismoedig binnen de grote muur, waar de enige avontuurlijke afleiding het vangen van een gans betreft om schrijfveren te plukken.

Brendans veilige leventje neemt echter een vlucht vanaf het moment dat de vermaarde broeder Aidan de abdij komt bezoeken, een van de grootste illustratoren uit zijn tijd. Bij zich draagt hij het boek van Iona, het belangrijkste en mooist geïllustreerde schriftuur dat er bestaat en dat koste wat kost uit handen van de Vikingen moet blijven. Wat Brendan niet weet, is dat broeder Aidan stiekem op zoek is naar iemand die het boek af kan maken. Tegen de wil van broeder Culloch in, spoort hij Brendan aan om het leven buiten de abdijmuur te verkennen. Vergezeld van de mysterieuze kat Pangur Ban, die met Aidan is meegekomen, glipt de jonge monnik op een dag het bos in. Wat volgt is een duizelingwekkend avontuur waarin Brendan onder andere vriendschap sluit met de meisjesachtige bosgeest Aisling en het op moet nemen tegen een gevaarlijke slangengod.

De animaties zijn ronduit betoverend en de begeleidende muziek is tegelijk avontuurlijk en aanstekelijk. Het verhaal van Brendan is doorspekt met referenties aan Keltische folklore, maar ook in de animaties zijn leuke verwijzingen te vinden. Zo wordt er bijvoorbeeld nu en dan een spelletje gespeeld met het feit dat in de negende eeuw het diepteperspectief nog niet was uitgevonden in de tekenkunst. En regelmatig lijken scènes zich af te spelen in een miniatuur van een oude tekst. Het verhaal is mysterieus, spannend en af en toe voor kleinere kinderen waarschijnlijk behoorlijk eng. Zeker als de Vikingen het klooster komen binnenvallen, wordt de toon van de film (letterlijk en figuurlijk) erg donker.

Hoewel gebeurtenissen elkaar in een iets te rap tempo opvolgen, is het verhaal voor kinderen goed te volgen. Volwassenen zullen daarnaast kunnen smullen van de schitterende metaforiek (zoals de muur en de slangengod om er maar even twee te noemen) die in woord en beeld wordt uitgedragen. Wel komt door het hoge tempo de spanningsboog danig onder druk te staan. Het is alsof de filmmakers zo veel mogelijk informatie in de film wilden stoppen en daardoor de focus wat uit het oog zijn verloren.

Met zijn eerste grote tekenfilm heeft tekenaar-regisseur Tomm Moore zich direct op de kaart gezet in animatieland. Hij bezit een unieke tekenstijl, waarin op ingenieuze wijze met een paar simpele vormen volstrekt verschillende karakters neergezet worden en waarin de rijk versierde achtergronden de show stelen zonder zich op de voorgrond te dringen. Hooguit heeft Moore zich wat verslikt in het verhaal, dat over het geheel genomen wat meer rust en focus zou mogen hebben. Het zij hem echter vergeven – de dromerige sfeer van de film maakt heel veel goed. ‘Brendan and the Secret of Kells’ is een ode aan de creativiteit. Dat het jong en oud maar mag inspireren tot fantastische nieuwe dingen!

Wouter de Boer

Waardering: 4

Bioscooprelease: 24 september 2009