Brothers (2009)

Regie: Jim Sheridan | 101 minuten | drama, oorlog, thriller | Acteurs: Natalie Portman, Jake Gyllenhaal, Carey Mulligan, Tobey Maguire, Clifton Collins Jr., Sam Shepard, Mare Winningham, Bailee Madison, Jenny Wade, Jason E. Hill, Patrick Flueger, Luce Rains, Omid Abtahi, Taylor Geare, Navid Negahban, Rebecca Grant, Arron Shiver, Dylan Kenin, Josh Kenin, Josh Berry, James D. Dever, Chad Brummett, Bob Jesser, Michael-David Aragon, Ray Prewitt, Yousuf Azami, Foued Zayani, Jeremiah Bitsui, Devin L. Williams, David Manzanares, Sora Katherine Brodie

Een groter verschil tussen de gebroeders Cahill is nauwelijks denkbaar. Sam is een militaire held. Vlak voordat hij als marinier met de rang van kapitein naar Afghanistan vertrekt, haalt hij zijn jongere broer Tommy op uit de gevangenis. Tommy is al vanaf jonge leeftijd een vechtersbaas die met iedereen ruzie zoekt, in de gevangenis heeft hij een jarenlange straf heeft uitgezeten voor het plegen van een gewapende overval. Hun vader Hank (Sam Shepard), een eervol onderscheiden Vietnamveteraan, laat tijdens het afscheidsdiner van Sam voor de zoveelste keer openlijk blijken van welke van zijn twee onderling zo verschillende zoons hij meer houdt en dat is niet de sociale mislukkeling Tommy.

Sam neemt afscheid van zijn vrouw Grace (Natalie Portman) en hun twee dochtertjes en reist af naar Afghanistan. Daar wordt de helikopter waarin hij zich bevindt neergehaald. Zijn familie krijgt vervolgens bericht dat hij dood is, maar Sam leeft. Samen met soldaat Joe Willis (Patrick Flueger) zit hij maandenlang gevangen in een hol onder de grond, ze worden daar door de Talibanstrijders alleen uit gehaald om te worden gefolterd of om voor de camera de Amerikaanse missie in Afghanistan te veroordelen. In de veronderstelling dat Sam dood is, bemoeit Tommy zich steeds meer met het gezin van zijn overleden broer en hij en Grace leunen zwaar op elkaar in hun verdriet. Dan keert Sam terug, maar hij is niet meer de goedlachse vader en echtgenoot en al helemaal niet meer de broer zoals Tommy hem kende.

Om deze vrij letterlijke remake naast het origineel te leggen en op die vergelijking vervolgens een oordeel baseren, is als appels met peren vergelijken en dus weinig zinvol. ‘Brothers’ is een goede, maar erg Amerikaanse film en gemaakt voor een groot publiek. De noodzakelijke aanpassingen in het verhaal zijn echter te rechtvaardigen, hoewel een beetje minder spelen op de traanbuis wel had gemogen. En of je nu echt zo blij moet zijn met twee van zulke al te schattige dochtertjes is maar de vraag. Prijzenswaardig daarentegen is dat het weliswaar gaat over een Amerikaanse militair, maar dat er geen sprake is van bombastisch patriottisme noch goedkoop cynisme, het is een mooie ingetogen verhaal over hoe de grote geschiedenis het leven van kleine personen tussen de kaken kan vermalen.

De film kent echter een groot manco. Tussen Tobey Maguire en Natalie Portman is er geen greintje chemie en daardoor is het ongeloofwaardig dat hij, om naar haar terug te kunnen keren en naar het fijne gezinsleven dat ze samen hebben, in gevangenschap zijn menselijke waardigheid opoffert. Het lijkt meer op een rustig voortkabbelend verstandshuwelijk dan een zinderende passie en overweldigende liefde tussen twee mensen die niet buiten elkaar kunnen. De chemie tussen Natalie Portman en Jake Gyllenhaal is wel helemaal goed, precies de juiste dosering van kwetsbare verwarring waardoor je begrijpt hoe gevoelig de toenadering tot elkaar ligt. Ook tussen Tobey Maguire en Jake Gyllenhaal voel je een sterke genegenheid, hoewel de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat dit vooral komt door Jake Gyllenhaal die opnieuw een prestatie van formaat levert met de prachtige vertolking van deze lastige rol.

Wat ‘Brothers’ tot een onthutsende kijkervaring maakt, is het scherpe contrast tussen aan de ene kant de gewoonheid van Sam en zijn familie en aan de andere kant zijn werk als militair in een ver land. Het is bitter dat hij na thuiskomst zijn fijn geregelde leven in zijn fijn ingerichte huis bijna net zo moeilijk vindt om te verdragen als de martelingen die hij als gevangene heeft moeten ondergaan. Dat iemand zijn draai niet meer kan vinden in zijn eigen huis noch zich veilig voelt in zijn eigen leven, omdat hij elders in de wereld voor vrede en veiligheid heeft gestreden, geeft een nare bijsmaak aan de zo eervol klinkende benaming ‘militaire held’. Het mooie van ‘Brothers’ is dat er geen moreel oordeel wordt geveld over deze problematiek, maar op aangrijpende wijze laat zien wat de mogelijke gevolgen kunnen zijn als je denkt het juiste te doen en je vervolgens door alles wat daaruit voortvloeit, jezelf niet meer recht in de spiegel kunt aankijken.

Diana Tjin-A Cheong

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 10 december 2009