Buddha’s Lost Children Revisited (2009)

Regie: Mark Verkerk | 83 minuten | documentaire

Het moet een droom van elke documentairemaker zijn: de mogelijkheid krijgen terug te keren naar het onderwerp waardoor je zo geraakt werd en waarmee je wereldwijd zoveel andere mensen wist te ontroeren. Mark Verkerk, regisseur van de veelgeprezen documentaire ‘Buddha’s Lost Children’ (2006), kreeg die kans en keerde terug naar de unieke woongemeenschap van monnik Khru Bah in de Golden Horse Temple. Voor iedereen op wie ‘Buddha’s Lost Children’ indruk maakte, is ‘Buddha’s Lost Children Revisited’ een mooi cadeautje.

Zo’n honderd kilometer ten noorden van de provinciehoofdstad Chiang Rai in het Noorden van Thailand ligt de tempel van waaruit de reizende monnik en zijn jonge novicen keihard werken aan een betere toekomst voor henzelf en voor de steeds groeiende groep kinderen die zich – soms voor kortere, soms voor langere tijd – in de veiligheid van het klooster mogen verheugen. Gedurende negen maanden van het jaar zijn zij op reis. Khru Bah heeft zo’n twintig dorpen onder zijn hoede, waarvan een groot aantal slecht bereikbaar zijn. De voorliefde voor paarden (de eerste kreeg de voormalige Thaibokser zo’n tien jaar geleden van een lottowinnaar) heeft duidelijk meer functies: naast vervoer – deze paarden kunnen elk afstanden van zo’n 100 kilometer per dag afleggen – krijgt elk kind dat in het klooster komt een paard toegewezen om het verantwoordelijkheidsgevoel bij te brengen, alsmede verbondenheid met de natuur. Momenteel lopen er zo’n honderd paarden rond het klooster en het mag geen verrassing zijn dat het een heel georganiseer is om de dieren elke dag van eten te voorzien.

Het weerzien met de kinderen die in de vorige film in de spotlights stonden is door de band genomen een prettige: we zijn getuige van de enorme mentale en fysieke groei die Suk door heeft gemaakt; was hij twee jaar geleden de jongste en erg zwijgzaam en teruggetrokken, heeft hij nu regelmatig een leidinggevende functie over zijn jongere medebewoners. Wat alleen zorgen baart is zijn slechte gezichtsvermogen, waardoor het leren lezen hem niet goed af gaat. Geweldig is ook om de schattige Boontam weer te zien; de kleuter van wie Khru Bah overtuigd is dat hij een nieuwe buddha zal worden. Hij is nog te jong om novice te worden, en pendelt regelmatig tussen het dorp van zijn ouders en het klooster. Hij heeft wel een rolstoel tot zijn beschikking en van de non Khun Ead krijgt hij medicatie. Ook over haar komen we overigens meer te weten in ‘Revisited’, over hoe zij vocht tegen een ongeneeslijke ziekte en besloot voor Khru Bah te gaan werken.

Bijzonder – maar dan op een ander niveau – is eveneens hoe de bewoners van het klooster “hun” film bekijken, in de twee jaar afwezigheid heeft de tempel de beschikking gekregen over elektriciteit en een televisie. Dankzij de meegebrachte dvd-speler worden ze in staat gesteld te zien wat het resultaat is van de eerdere opnamen en het is ontroerend om te aanschouwen hoe de kinderen, dan weer met open mond, dan lachend, naar het scherm kijken.

Verkerk stipt hier een van de problemen aan waar de bergdorpen mee te maken hebben. De leeftijden van de bewoners zijn te verdelen in twee groepen: oud, of piepjong. Alles wat er tussenin zit, trekt naar de grote steden, op zoek naar werk. Omdat zij een taalachterstand en geen opleiding hebben, is er aan een “normale” baan niet te komen, zodat zij in de prostitutie of criminaliteit belanden, met alle gevolgen, zoals drugsverslaving, AIDS, van dien. Als gevolg hiervan gaat ook veel van de traditionele kennis uit de bergdorpen teloor, bijvoorbeeld over paardenfokken en de vele toepassingen van bamboe.

Khru Bah zet zich al jarenlang in om deze problemen, met name het verbouwen van drugs, het hoofd te bieden, en heeft daardoor diverse moordaanslagen te verduren gehad. Ook tijdens Verkerks bezoek aan het klooster is er een poging tot vergiftiging gedaan. De beelden van de gevolgen hiervan bezorgen je kippenvel .

Er zijn overlappingen tussen deze sequel en het origineel: evenals in de in 2006 uitgebrachte documentaire zien we hier adembenemende opnamen van het landschap, hoe een van de novicen een tatoeage krijgt en beelden over hoe de kinderen paardrijden en hun dieren verzorgen. Er zijn ook opvallende verschillen: regisseur Mark Verkerk komt hier zelf in beeld en er is een Engelse voice-over. Het is jammer dat wat dat betreft de lijn van de vorige documentaire niet is voortgezet. Het is duidelijk dat het onderwerp de filmmaker zeer na aan het hart ligt, hier maakt hij bepaald geen geheim van. Dat hoeft ook niet, maar zijn aanwezigheid op het scherm leidt wel af van de film. Ook zit er minder structuur in deze documentaire en gaan we van de hak op de tak. ‘Buddha’s Lost Children Revisited’ is daardoor minder sterk dan zijn voorganger, maar ondanks de minpuntjes toch zeker een kijkbeurt waard.

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 4 juni 2009