By The People: The Election of Barack Obama (2009)
Regie: Amy Rice, Alicia Sams | 112 minuten | documentaire | Met: Barack Obama, Michelle Obama, John McCain
Barack Obama is god…….of dat dachten we tenminste. De man die de wereld verloste van het door velen gehate beleid van zijn voorganger, George W. Bush, leek een geschenk uit de hemel. Obama’s historische overwinning op John McCain en zijn inauguratie als 44ste president van de Verenigde Staten zullen hun plaats krijgen in de geschiedenisboeken. Nog nooit had Amerika een zwarte president gehad. Het “grass roots”-enthousiasme van vooral jonge stemmers wees erop dat een nieuwe generatie van Amerikanen in Obama de man zag die hun een stem moest geven.
De makers van ‘By the People’ besloten Obama te volgen tijdens zijn opmars naar het presidentschap. Al vanaf 2006, als Obama nog lid is van de Amerikaanse Senaat, is er beeldmateriaal geschoten. In 2007 kondigt hij zijn voornemen aan om zich kandidaat te stellen voor de positie van afgevaardigde voor de Democraten voor de race om het presidentschap. In deze voorverkiezingen moet Obama eerst afrekenen met een aantal concurrenten uit zijn eigen partij waarvan Hillary Clinton de meest bekende is. Een groot deel van de documentaire beslaat de voorverkiezingen waarin Obama in een nek-aan-nekrace verwikkeld is met Clinton. Pas het laatste half uur gaat over de daadwerkelijke presidentsverkiezingen.
Voor diegenen die niet precies weten hoe het Amerikaanse kiesstelsel, met begrippen zoals ‘presidential nomination’ of ‘caucus’, in elkaar zit kan het allemaal nogal verwarrend overkomen. En een puur journalistieke achtergronddocumentaire is dit ook zeker niet. Je kunt het meer vergelijken met een “behind the scenes” kijkje in de keuken van een campagne en vooral de idealen en het enthousiasme van de verschillende leden van Obama’s campagneteam. Een groot deel van de tijd worden namelijk leden van dit campagneteam gevolgd en niet Obama zelf. Het enthousiasme en de overtuiging bij deze veelal jonge “campaigners” komt duidelijk naar voren. Ook krijgen we een kijkje in het familieleven van Obama voorgeschoteld, waarbij centraal staat op welke manier Obama’s eventuele presidentschap invloed zal hebben op zijn gezinsleven.
We zien alles in chronologische volgorde voorbijkomen, culminerend in Obama’s uiteindelijke verkiezing tot president. De inhoudelijke discussies die er bestonden tussen het Republikeinse en Democratische kamp worden maar mondjesmaat aangestipt (geen “Joe the Plumber”!) en er wordt weinig moeite gedaan om kritische geluiden te laten horen behalve enkele rabiate campagnespotjes en uitzinnige beschuldigingen aan Obama’s adres. Allemaal eenvoudig te weerleggen en niet echt uitdagend. Objectiviteit is dus geen “issue”. Veelal de emoties die er komen kijken bij een politieke campagne, iets dat we in Nederland niet zo gewend zijn, blijven fascinerend om naar te kijken. Het charisma van Obama en hoe dit overspringt op vele vrijwilligers die de campagne ondersteunen is mooi om te zien. Sowieso is het altijd interessant om te zien hoe het er bij een dergelijke campagne aan toe gaat. Een mooie en gevoelige kijk op Obama’s weg naar het Witte Huis. De film biedt echter te weinig diepgang en achtergrond om een leek te kunnen overtuigen.
Joost Hoedemaeckers