By the Sea (2015)

Regie: Angelina Jolie | 122 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Brad Pitt, Angelina Jolie, Mélanie Laurent, Melvil Poupaud, Niels Arestrup, Richard Bohringer, Marika Green, Sarah Naudi, Aldo Buontempo, Philippe Martinet, Francis Xuereb, Malcolm Beethans, Kathleen Beethans, Bjorn Kubin, Penny Dix, George Camilleri, Arcadia Vodka, Indi Marceau Coppola

Heel vroeger, in het tijdperk van de zwart-witfilm, had je Mary Pickford en Douglas Fairbanks Jr., daarna volgden Elizabeth Taylor en Richard Burton en tegenwoordig zijn Angelina Jolie en Brad Pitt hét sterrenkoppel van Hollywood. Hun wel en wee wordt breed uitgemeten in de (roddel-)pers; geen wonder dat ze al jaren met hun grote gezin (ze hebben drie biologische en drie geadopteerde kinderen) op het Franse platteland wonen, waar ze nog enigszins rustig kunnen leven. Jolie en Pitt werden verliefd op de set van ‘Mr. and Mrs. Smith’ (2005), maar maakten hun relatie pas in 2007 bekend. Wellicht om de hardnekkige geruchten dat Jolie de oorzaak was van de breuk tussen Pitt en zijn toenmalige echtgenote Jennifer Aniston, de kop in te drukken. De laatste jaren is met name Jolie vooral in het nieuws met andere zaken dan films. Zo zet ze zich al jaren in als ambassadeur van de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, waarbij ze zich gespecialiseerd heeft in vrouwenrechten. In veel van haar films neemt haar humanitaire werk een prominente plaats in. Eind 2014 kondigde ze aan minder te willen acteren en zich vooral te willen richten op regisseren, mede doordat ze daarin haar idealen beter tot uiting kan brengen. “Ik heb me nooit gemakkelijk gevoeld als acteur, ik heb er nooit van gehouden om voor de camera te staan.” Hoe definitief deze keuze is, weet alleen zij zelf.

De voorlopig laatste film waarin ze acteert is het door haarzelf geregisseerde drama ‘By the Sea’ uit 2015. Het is de tweede film die ze maakte met haar echtgenoot Brad Pitt, waardoor ‘By the Sea’ direct het etiket ‘sterrenvehikel’ opgeplakt kreeg en bij zijn première extra kritisch bekeken werd. Jolie en Pitt spelen het echtpaar Vanessa en Roland, dat halverwege de jaren zeventig zijn toevlucht heeft genomen tot de Franse kust in een wanhopige poging hun uitgebluste huwelijk te redden. Roland verdient de kost als auteur maar kampt met een writer’s block, naast zijn afbrokkelende huwelijk nóg een reden om regelmatig naar de fles te grijpen. Vrijwel dagelijks trekt hij zich terug in de bar bij hoteleigenaar Michel (Niels Arestrup), waar hij zijn frustraties verzuipt. Michel heeft zo zijn eigen verdriet, maar gaat er op een heel andere manier mee om. Hij probeert er wat van te maken, iets wat van Roland en Vanessa niet kan worden gezegd. Ze spreken nauwelijks met elkaar, laat staan dat ze elkaar liefhebben. Vanessa was ooit een danseres, maar heeft zich nu teruggetrokken en lijdt zwaar onder een niet nader genoemd verlies. Zo zwaar zelfs, dat ze verslaafd is geraakt aan pijnstillers en dagenlang op het bed zit te huilen. Ze laat Roland niet toe, maar vindt zichzelf vooral heel erg zielig. Om hen heen is genoeg aanstekelijke levenslust; niet alleen van barman Michel, maar ook van het dolverliefde jonge stel in de kamer naast hen (Mélanie Laurent en Melvil Poupaud), die te pas en te onpas vol overtuiging de liefde met elkaar bedrijven. Vooral Vanessa wordt getriggerd door de passie bij de buren. Haar hervonden lust deelt ze echter niet met Roland, maar met een ander. Met alle gevolgen van dien…

Een film met Angelina Jolie en Brad Pitt is natuurlijk een lust voor het oog. Niet alleen door de aantrekkelijke steracteurs in de hoofdrollen, maar ook door de aankleding. Het jaren-zeventigsfeertje met bijpassende kleding en muziek (uiteraard Serge Gainsbourg en Jane Birkin!), gecombineerd met het decor van een slaperig Frans vissersdorpje; het klopt allemaal. De deprimerende toon maakt ‘By the Sea’ geen eenvoudige kost. Je hoeft geen helderziende te zijn om te begrijpen waarom Vanessa zo verdrietig is. Jolie schreef het verhaal na het overlijden van haar moeder, Marcheline Bertrand, in 2007. Het was een tijd waarin ze haar enorme verdriet een plek moest geven, wat niet gemakkelijk was. Naar eigen zeggen draait de film in de basis dan ook om rouw en het verwerken van verlies. Jolie brengt met ‘By the Sea’ enerzijds een eerbetoon aan haar moeder; anderzijds betuigt ze er haar liefde voor Europese arthousefilms mee. De Amerikaanse filmcritici – veel meer dan hun Europese collega’s – hebben deze zeer persoonlijke film van Jolie met de grond gelijkgemaakt. Het zou te pretentieus zijn, te traag en te afstandelijk. Het is inderdaad waar dat ‘By the Sea’ aan de lange kant is en tergend langzaam voortkabbelt (waardoor het allemaal nóg langer lijkt te duren dan de 122 minuten die op de teller staan). Jolie heeft van zichzelf een vrij kille uitstraling, en op het oog is de plot nogal karig. Dat is allemaal waar. Maar als je je eenmaal bewust bent van de diepe persoonlijke emoties die aan deze film ten grondslag liggen, en hoeveel Jolie hier eigenlijk van zichzelf laat zien, dan is het ineens geen ‘artistieke aanstellerij’ meer, maar komt ‘By the Sea’ ineens in een heel ander daglicht te staan.

Patricia Smagge

Waardering: 3

Bioscooprelease: 26 november 2015
DVD- en blu-ray-release: 8 juni 2016