Byron (2003)
Regie: Julian Farino | 147 minuten | drama, romantiek, biografie | Acteurs: Jonny Lee Miller, Philip Glenister, Stephen Campbell Moore, Natasha Little, Vanessa Redgrave, Julie Cox, Camilla Power, Oliver Dimsdale, Sally Hawkins, Michael Elwyn, Penny Downie, David Ryall, Mali Harries, Branka Katic, Oliver Milburn
In 1811 ziet lord Byron zich door geldgebrek gedwongen zijn rondreis met twee vrienden door Griekenland en Turkije te beëindigen. Gedurende twee jaar hebben ze zich gelaafd aan de oosterse cultuur en de veel vrijere zeden van het Middellandse Zeegebied. Terug in Engeland wacht hem een overleden moeder, een berg schulden en een onverkoopbaar landgoed. Wanneer zijn pennenvrucht uit het oosten een grote hit wordt, onthaalt de Londense society hem als een ster. Hij kan alle vrouwen krijgen en hij maakt grif gebruik van de vele avances.
Om de familiebanden aan te halen bezoekt hij zijn halfzus Augusta (Natasha Little) die getrouwd is met een vaak afwezige kolonel en kind na kind baart. Ze hebben elkaar dertien jaar lang niet gezien en het samenzijn is erg aangenaam. Zo aangenaam dat ze tegen alle fatsoensnormen in een relatie krijgen en zelfs een kind. Augusta is bang dat alles uitkomt, maar ook de berooide toestand waarin zowel zij als Byron verkeren, maken het voor hem onontkoombaar een huwelijk te sluiten met het liefst een rijke partij.
De keuze valt op Annabella Milbanke, een zeer godvruchtige en deugdzame jonge vrouw van welgestelde huize die al eerder blijk heeft gegeven van een fascinatie voor Byron. Het huwelijk wordt een ramp voor beiden. Zij slaagt er niet in om hem te verbeteren, zoals ze had gehoopt, en hoewel Byron erg zijn best doet om het in ieder geval goed met haar te kunnen vinden, komt de scheiding voor hem als een grote opluchting. Daarna raken zowel hij als Augusta echter in opspraak en gaat hij in Venetië wonen om na enkele jaren als militair in Griekenland aan zijn einde te komen.
‘Byron’ is een boeiend en meeslepend portret van een de meest aansprekende schrijvers uit de wereldliteratuur. Zelfs wie nog nooit iets van hem heeft gelezen, kent in ieder geval zijn naam. Jonny Lee Miller vertolkt deze diep ongelukkige, gekwelde schrijver weergaloos, zelfs de wat zwakkere momenten van zijn optreden zijn te wijten aan een soms haperend scenario. Vooral het laatste half uur is goed te merken dat scenarist Nick Dear teveel uit is op effectbejag waardoor er maar weinig ruimte is voor de zinderende erotiek en gekweldheid die het kijken naar deze sombere film zo dwingend maken.
Ook de andere rollen zijn erg goed gecast. Natasha Little is met haar grote onschuldige kijkers het toonbeeld van onkreukbaarheid en moedertrots, maar zij is degene die Byron in weerwil van zijn tegenwerpingen verleidt. Dat mengsel van onschuld, verdorvenheid en oprechte liefde geeft ze levensecht gestalte. Ook Julie Cox blinkt uit in zo’n ambigue, genuanceerde vertolking. Ze is preuts en onnavolgbaar truttig, maar als Byron haar aan zijn bureau van achteren bespringt om haar eindelijk haar mond te laten houden, eet ze na afloop haar bord leeg met een gretigheid die hem tegen de borst stuit door de openlijke voldaanheid die ze uitstraalt.
Een prachtig verhaal dat je bijna tot het detonerende einde meesleept in de gevoelswereld van iemand die zijn tijd ver vooruit was in meerdere opzichten en voor wiens incestueuze relatie met zijn halfzus je bijna begrip zou krijgen door de heftigheid waarmee hij hunkert naar ware liefde en acceptatie van zijn getroebleerde ziel.
Diana Tjin-A Cheong