Cabaret (1972)

Regie: Bob Fosse | 124 minuten | drama, musical | Acteurs: Liza Minnelli, Michael York, Helmut Griem, Joel Grey, Fritz Wepper, Marisa Berenson, Elisabeth Neumann-Viertel, Helen Vita, Sigrid von Richthofen, Gerd Vespermann, Ralf Wolter, Georg Hartmann, Ricky Renée, Estrongo Nachama, Kathryn Doby    

De musical ‘Cabaret’ heeft een hele transformatie ondergaan door de jaren heen: van Christopher Isherwoods roman ‘Goodbye to Berlin’, naar John van Drutens toneelstuk ‘I Am a Camera’, naar de Broadway musical uit 1966, naar de film van Bob Fosse uit 1972, naar een vernieuwde musicalopvoering uit 1987, tot de Sam Mendes’ versie uit 1998, die in 2006 door Joop van den Ende naar Nederland werd gebracht. Dat deze controversiële musical over complexe liefdesrelaties en naderend onheil in het decadente Berlijn tijdens de Weimar Republiek vandaag de dag nog bij zovelen bekend is, is mede te danken aan Bob Fosse’s filmversie met de onvergetelijke Liza Minnelli in de hoofdrol. Fosse was zelf goed bekend met de theaterwereld, zo vertaalde hij in 1968 zijn eigen musical ‘Sweet Charity’ naar het witte doek was hij het brein achter de musical ‘Chicago’. Als iemand wist hoe je een film als ‘Cabaret’ moest maken, was hij het wel, en het resultaat mag er wezen.

Nou is het lastig om in een film de sfeer van het theater op te roepen en tegelijkertijd het verhaal dat je wilt vertellen (en er zit nogal wat in ‘Cabaret’) realistisch weer te geven. Fosse slaagt erin een realistische sfeer te creëren door het zingen en dansen te beperken tot de werkelijke theaterwereld van de rokerige Kit Kat Club, waar de kleding schaars en de drank en make-up overvloedig zijn. De nummers illustreren en becommentariëren de verhaallijnen: de verliefdheid tussen de vrije actrice Sally (Liza) en de stijve Brit Brian (Michael York), de verliefheid tussen de arme verleider Fritz (Fritz Wepper) en de joodse bankiersdochter Natalia (Marisa Berenson), de (seksuele) driehoeksrelatie die ontstaat tussen Sally, Brian en de rijke Maximilian (Helmut Griem) en het opkomende Nazisme.

Fosse nam de moeite straatscènes in het echte Berlijn te filmen en schakelde Joel Grey (die zowel in de musicalversie uit ’66 als in die uit ’87 speelde) in als gastheer van de Kit Kat Club.  De afwisseling tussen de zware realiteit van Berlijn begin jaren 30 en de schitterende parodie hiervan in de Kit Kat Club zorgt ervoor dat je je als kijker zeker niet verveelt, al zullen velen een voorkeur hebben voor de kleurrijke scènes in de Kit Kat Club. Maar het contrast geeft de film een lading, waardoor het meer wordt dan leuk vermaak. Al kun je natuurlijk zeggen dat de scènes in de Kit Kat Club op zichzelf al een diepere lading hebben.

Waarschijnlijk is het live beleven van ‘Cabaret’ als musical nog net een stukje indrukwekkender dan het kijken van de film. Maar in de film zit Liza, en zij – met haar rare gezichtsvorm en vissenogen – danst, sprankelt en zingt (met haar diepe stem)  op zo’n oprecht enthousiaste manier dat een willekeurige Pia Douwes (met haar schelle stem) haar voetsporen echt niet kan vullen.

Emy Koopman

Waardering: 4