Carnotstraat 17 (2015)

Regie: Klara van Es | 86 minuten | documentaire

Illegalen. Vluchtelingen. De kranten staan bol van nieuwsberichten erover. Zeker de laatste jaren lijkt het probleem steeds groter te worden. Zinkende boten, vrachtwagens vol mensen die de reis niet overleven, stormloop bij de Kanaaltunnel, de situatie is schrijnend. Maar wat gebeurt er eigenlijk met de mensen die de reis wél tot een goed einde brengen? Lukt het hun om een nieuw leven op te bouwen in een andere omgeving, ontdaan van familie, zonder de taal te spreken? De wil is er, maar de wet helpt niet mee. Eenmaal in de Europese Unie, vrij van de angst voor vervolging wegens godsdienst, politieke overtuiging of seksuele voorkeur, vormt het wachten op de juiste papieren een nieuw obstakel voor levensgeluk. In documentaire ‘Carnotstraat 17’ schetst Klara van Es een beeld van een aantal migranten die in een oud en vervallen pand aan de Antwerpse Carnotstraat hun intrek hebben genomen.

Zo zien we in intieme scènes de beslommeringen van de Armeense familie Manoukyan, bestaande uit vader, moeder en twee schattige dochtertjes van drie en vijf. Vader Ara (38) kampt met gezondheidsproblemen en zit in een impasse. Hij is nog altijd illegaal, maar het lukt hem maar niet om papieren te krijgen. De onzekerheid nekt het gezin, maar de liefde spat er van af. Ara hoopt nog altijd dat zijn kinderen een betere toekomst tegemoet zien. De scènes waarin hij bezig is met zijn dochtertjes zijn vertederend en ontroerend.

Ook een Tibetaanse familie wordt gevolgd. Hun grootste probleem is dat ze nog niet de Belgische nationaliteit hebben verkregen. Pas dan mogen ze terug naar Tibet, waar ze zo graag hun familie zouden bezoeken. Ondertussen proberen zij uit alle macht in België een nieuw bestaan op te bouwen. Vol enthousiasme storten ze zich op het leren van de Nederlandse taal (wat inhoudt dat je honderd keer de ‘j’ of de ‘f’ moet schrijven), of leren ze hoe ze om moeten gaan met schoonmaakmiddelen of een vloerreinigingsmachine. Wie ook werk maakt van zijn carrière is de jonge Afghaanse Omar Mohamed, die al een behoorlijk woordje Nederlands spreekt en een opleiding voor timmerman volgt.

Tussen deze roerende momenten door zien we interessante zwart-witbeelden van de vorige bestemming van het pand waar deze migranten wonen. Aan Carnotstraat 17 was ooit Ciné Rubens gehuisvest, de modernste bioscoop van Antwerpen. Talloze premières werden er gehouden, van ‘My Fair Lady’ tot ‘Doctor Zhivago’. Beroemdheden flaneerden er over de rode loper, de drank vloeide rijkelijk en tickets waren weken van te voren uitverkocht. De tegenstelling is groot, maar meer dan dat (en dat de opnamen interessant zijn voor cinefielen) is het niet. De verstilde close-ups van de trapstijlen dragen daar ook niet bij toe. De gesprekken in het café zijn wel veelzeggend. Een aantal vaste klanten van het Vlaamse volkscafé In de Stad Aalst (gevestigd op nummer 16) leveren hun ongezouten commentaar op de vele nationaliteiten die er in hun wijk te vinden zijn. Daarnaast halen ze herinneringen op aan tijden vóór de wijk overspoeld werd door immigranten. Ook in de Afrikaanse kapsalon worden – in het Frans – felle discussies gevoerd over de verwachtingen en teleurstellingen van België als het nieuwe paradijs.

‘Carnotstraat 17’ is een documentaire die als geheel niet heel veel nieuws onder de zon biedt, maar de portretten met de immigranten zijn wél boeiend en weten je te raken. Hopelijk helpt het om de discussie over de migrantenproblematiek iets te nuanceren.

Monica Meijer

Waardering: 3

Bioscooprelease: 27 augustus 2015