Changeling (2008)
Regie: Clint Eastwood | 140 minuten | drama, biografie, misdaad | Acteurs: Angelina Jolie, Gattlin Griffith, Michelle Martin, Jason Butler Harner, Jan Devereaux, Michael Kelly, Lester Ybarra, Erica Grant, Antonia Bennett, Kerri Randles, Frank Wood, Morgan Eastwood, Madison Hodges, John Malkovich, Colm Feore, Devon Conti, J.P. Bumstead
Waar we Eastwood kennen als een realistisch filmer, die in zijn voorgaande films uitstekend de balans wist te behouden tussen drama en geloofwaardigheid en alle filmische middelen met mate en smaak inzette, heeft hij deze benadering bij ‘Changeling’ helaas overboord gegooid. Eigenlijk voel je het in het begin al aankomen met de muziek, want nog voordat er ook maar iets dramatisch is gebeurd horen we al een on-Eastwoodiaans mierzoet leadthemaatje, dat gedurende de rest van de film zijn uitvergrote sentiment blijft opdringen.
Eastwoods keuze voor Angelina Jolie als hoofdrolspeelster is opmerkelijk. Niet dat ze niet kan acteren, hoewel: iets meer vanzelfsprekende diepte (zonder te acteren zeg maar) zou prettig zijn geweest. Bovendien roept ze met haar magere uiterlijk, geaccentueerd door grote, vuurrode lippen, die vaak lang en close-up in beeld zijn, eerder associaties op van een uitgehongerd fotomodel dan van een alleenstaande moeder. Men had nog beter Nicole Kidman kunnen vragen of nog beter: Kate Winslet of Renée Zellweger. De rest van de cast is overigens prima, met Jason Butler Harner als positieve uitschieter. Hij duikt later in het verhaal op in een belangrijke bijrol (welke precies kan niet vermeld worden, want dat zou de plot een beetje verraden) en is de enige die in je hoofd blijft hangen na de film.
Scenarist J. Michael Straczynski, die tot nu toe vooral voor televisie schreef, kon het niet over zijn hart verkrijgen enkele lijnen uit het verhaal weg te laten. Alles moest er in. Logisch, zou je denken, want het stempel true story, waar de film mee opent, verplicht tot redelijk waarheidsgetrouwe weergave van de feiten. Een valkuil waar al vele schrijvers en filmers in trapten. Het levert hier een film op met vier thema’s en/of plotlijnen: eentje rond kinderontvoering en moord (waar de film eigenlijk over gaat), eentje met corruptie in de LAPD (die ook aangepakt wordt in de film), het verhaal over misstanden in de psychiatrie (die en passant ook nog even aangepakt worden) en het algehele thema van de strijd tussen (mannelijke) ratio en (vrouwelijke) intuïtie. Veel te veel voor één film, wat zich vooral wreekt aan het einde, omdat alle lijntjes daar één voor één moeten oplossen en dit duurt en duurt maar.
Ook in eerdere passages vliegt men behoorlijk uit de bocht. Dat een gekkenhuis erg is, zeker in die tijd, waarin shocktherapie net zo makkelijk werd toegediend als een aspirientje, weten we heus wel. Daar hoeven echt geen vieze gangen, verpleegsters met dode ogen en schuimbekkende gekken achter tralies aan te pas te komen om dat geloofwaardig te maken. Integendeel: de uitvergrote karikaturen zijn lachwekkend en halen de geloofwaardigheid onderuit.
‘Changeling’ is een misser. Clint Eastwood had niet zo’n ‘makkelijk’ onderwerp moeten kiezen. Onrecht en kinderleed raken iedereen, geen twijfel over mogelijk. Toch leveren ze, als je niet oppast een draak van een film op. Goed voor een avondje janken op de bank, maar het witte doek onwaardig. Eastwood is een te goede regisseur om het er helemaal met de pet naar te gooien, maar heeft alle voor de hand liggende valkuilen bij lange na niet kunnen omzeilen. Al met al kunnen we concluderen dat hij zijn eerste matige film heeft afgeleverd.
Arjen Dijkstra
Waardering: 2.5
Bioscooprelease: 4 december 2008