Charade (1963)

Regie: Stanley Donen | 113 minuten | thriller, komedie, romantiek, misdaad | Acteurs: Cary Grant, Audrey Hepburn, Walter Matthau, James Coburn, George Kennedy, Dominique Minot, Ned Glass, Jacques Marin, Paul Bonifas, Thomas Chelimsky, Grégoire Aslan, Claudine Berg, Marcel Bernier, Raoul Delfosse, Stanley Donen, Colin Drake, Clément Harari, Monte Landis, Bernard Musson, Jacques Préboist, Peter Stone, Michel Thomass, Roger Trapp

Stanley Donen. Zijn naam zal niet bij iedereen direct een belletje doen rinkelen, maar zijn films des te meer. Zo was Donen verantwoordelijk voor de beste musicalfilm aller tijden, ‘Singin’ in the Rain’ (1952). de hoofdrolspeler uit die film, Gene Kelly, was jarenlang een goede vriend van de regisseur en maakte met hem nog twee van zijn beste films, het baanbrekende ‘On the Town’ (1949) en het mierzoete ‘It’s Always Fair Weather’ (1955). Hun magische formule van dans, zang en charme stond garant voor grote successen. Maar aan al het goede komt een eind en na ‘It’s Always Fair Weather’ leek de succesformule een beetje opgebrand. Beide heren richtten zich vervolgens op hun eigen carrière, waardoor de vriendschap op een laag pitje kwam te staan. Donen had echter meer vrienden in Hollywood waarmee hij aan de weg timmerde. Onder hen Cary Grant, met wie hij de onafhankelijke productiemaatschappij Grandon oprichtte. Ook met Audrey Hepburn kon hij goed overweg. “Ik kon absoluut niet zingen of dansen. Toch vroeg Stanley mij voor de hoofdrol in ‘Funny Face’, naast een grootheid als Fred Astaire. Voor Stanley zei ik ja,” bekende Hepburn in een interview.

Donen, Hepburn en Grant maakten samen één film, ‘Charade’ (1963). Het draait in deze stijlvolle film om Regina ‘Reggie’ Lampert, een jonge, rijke vrouw die geniet van al het goede dat Parijs haar te bieden heeft. Met haar echtgenoot heeft ze echter niet zoveel op; het liefst zou ze van hem scheiden. Dan bereikt haar het bericht dat hij dood gevonden is langs het spoor. Het blijkt dat hij veel dingen voor haar verzwegen heeft, waaronder zijn echte naam. Bovendien beschikte hij over het lieve sommetje van $ 250.000,-, waarmee hij van plan was naar Zuid-Amerika te vluchten. Drie heren die achter hem aanzaten, Tex (James Coburn), Scobie (George Kennedy) en Gideon (Ned Glass), blijken zijn oude maten te zijn met wie hij in de oorlog het geld van de Amerikaanse regering heeft gestolen. Zij vinden dat ze recht hebben op hun deel van het geld. Ze denken dat Reggie weet waar hij het verstopt heeft, maar die weet van niks. Dan duikt plots een knappe man op die zich Peter Joshua (Cary Grant) noemt. Hij werpt zich op als Reggies beschermengel maar blijkt ook niet helemaal zuiver op de graat te zijn. Iedere keer wanneer hij wordt ontmaskerd komt hij met een nieuw verhaal en een nieuwe naam. Reggie weet niet wat ze ermee aan moet maar is dusdanig van hem gecharmeerd dat ze hem blijft vertrouwen. En dat ondanks het feit dat alles erop wijst dat hij haar net zo zeer op de hielen zit als de drie andere mannen.

‘Charade’ is een film zoals ze nu niet meer gemaakt worden. Natuurlijk leunt de film zwaar op de charismatische hoofdrolspelers Grant (duidelijk ouder en grijzer geworden maar nog altijd even aantrekkelijk) en Hepburn, die beiden op het hoogtepunt van hun roem waren. Grant voelde zich wel wat ongemakkelijk in de romantische hoofdrol. Hij was al bijna zestig en dacht dat het publiek het hem kwalijk zou nemen als hij achter de 25 jaar jongere Hepburn aanzat. Een oplossing werd gevonden na wat aanpassingen van scenarioschrijver Peter Stone. Hij herschreef het script dusdanig dat Hepburn degene was die Grant probeerde te versieren en niet andersom. Daar kon de acteur prima mee leven, aangezien hij zoals zovelen erg gecharmeerd was van Audrey Hepburn. Overigens had Grant er in zijn privéleven geen enkele moeite mee een relatie aan te knopen met een veel jongere vrouw; ten tijde van de productie van ‘Charade’ papte hij aan met de maar liefst 33 jaar jongere (!) actrice Dyan Cannon, de moeder van zijn enige kind, met wie hij enkele later een kortstondig en veelbesproken huwelijk zou hebben.

In de jaren vijftig en zestig waren de thrillers met een flinke scheut romantiek en komedie, zoals ze door Hitchcock min of meer waren uitgevonden, razend populair. ‘North by Northwest’ en ‘To Catch a Thief’ (beiden met Grant in de hoofdrol) waren dan ook de grote voorbeelden voor Stanley Donen. Hij weet de stijl van de master of suspense met ‘Charade’ uitstekend te benaderen en voegt er nog wat van die onvervalste charme die zijn eigen films zo kenmerkte aan toe. ‘Charade’ is daardoor een onweerstaanbare en zeer stijlvolle film geworden – wat wil je ook, met stijliconen Hepburn en Grant als de belangrijkste attracties – die zichzelf nergens té serieus neemt. Een verademing vergeleken bij de Nouvelle Vague-beweging die in dezelfde periode vanuit Europa op kwam zetten. De spanning – want die is dankzij de vele onverwachte plotwendingen wel degelijk prominent aanwezig – is precies in balans met de hoeveelheid romantiek en humor. Met name Grant is verantwoordelijk voor de komische noot, getuige de flinke dosis zelfspot die hij tentoon spreidt. Behalve de immer charmante hoofdrolspelers, die eigenlijk maar weinig fout kunnen doen, staat ook de supportcast zijn mannetje. Het zijn met James Coburn (‘The Magnificent Seven’), George Kennedy (‘Cool Hand Luke’) en Walter Matthau (‘The Fortune Cookie’) dan ook niet de minste acteurs die Grant en Hepburn vergezellen in deze film, die overigens voorzien is van een sfeervolle jazzy soundtrack van de legendarische Henry Mancini (‘Theme from The Pink Panther’).

Films als ‘Charade’ zijn er om te koesteren. Ondanks het feit dat de nadruk vooral ligt op het romantische aspect, kent de film een zeer spannende ontknoping waarbij je als kijker op het puntje van je stoel zit. Het spel met de identiteiten is in latere films vaak nagedaan, maar vrijwel altijd gebeurde dat met minder stijl, minder charme en minder star power. Cary Grant en Audrey Hepburn hebben ondanks het leeftijdsverschil een onweerstaanbare chemie en het is een genot om de twee samen te zien in de enige film die ze met elkaar zouden maken. Absoluut een aanrader!

Patricia Smagge