China’s Van Goghs (2016)

Regie: Yu Haibo, Yu Tianqi Kiki | 81 minuten | documentaire

Hebben we niet allemaal een fotoreproductie van een beroemd schilderij in ons huis hangen? Wellicht. Niemand lijkt daar moeite mee te hebben. En wanneer een Chinese sweatshop in een wijk van miljoenenstad Shenzen schilderijen van Vincent van Gogh reproduceert in olieverf, moeten we dan plots van vervalsingen spreken? Het blijkt een non-issue in de documentaire ‘China’s Van Goghs’ van vader en dochter Yu Haibo en Yu Tianqi Kiki over meesterduplicateur Zhao Xiaoyong, die al meer dan 100.000 werken heeft verkocht – alle kopieën van Van Goghs schilderijen. Goed voor meer dan de helft van de wereldproductie. Belangrijke afnemer? Nederland.

Een westers grimlachje kunnen wij moeilijk onderdrukken, maar ‘China’s Van Goghs’ is niet westers. Liefdevol benaderd en op de huid gezeten wordt Zhao, wiens talent onmiskenbaar is evenals zijn simpele afkomst en praktische instelling. Daarmee wordt een aardig inkijkje geboden in het moderne China. Het atelier in Dafen maakt gebruik van arbeiders die niet veel verdienen, van veel originaliteit lijkt geen sprake in de behandeling van de werken, maar er gaat een grote positiviteit uit van de collectieve massafabricage. De schilders van Dafen zijn leerlingen van een liefhebbend vakman die ’s nachts soms droomt over de gepijnigde aanblik van ‘onze’ Vincent.

Sleutel in de film is niet de geslaagde weergave van het productieproces, maar de beschrijving van de reis die Zhao maakt naar Europa. Om de werkelijke Van Goghs te zien en het graf te bezoeken. Zhao is teleurgesteld dat de oorspronkelijke doeken zo somber ogen, en geëxalteerd in het besef dat de straatjes van Arles nog steeds zo zijn zoals in zijn verbeelding. Verbeelding die wel degelijk nodig blijkt om de vaak op reuzenformaat nageschilderde landschappen en portretten tot stand te brengen. Inspiratie derhalve, om de doeken nog beter te maken. Misschien meer Chinees, met vrolijker kleuren. Met de rug gekeerd naar het licht kun je nog steeds iets met het licht, om met Plato te spreken.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 15 december 2016