Christine (1983)
Regie: John Carpenter | 106 minuten | drama, horror, thriller | Acteurs: Keith Gordon, John Stockwell, Alexandra Paulo, Robert Prosky, Harry Dean Stanton, Christine Belford, Roberts Blossom, William Ostrander, David Spielberg, Malcolm Danare, Steven Tash, Stuart Charno, Kelly Preston, Marc Poppel, Robert Darnell, Richard Collier, Bruce French, Douglas Warhit, Keri Montgomery, Jan Burrell, Charles Steak
Deze productie ‘Christine’ uit 1983 is van de hand van regisseur John Carpenter en is een verfilming van Stephen Kings gelijknamige boek. Het verhaal begint in een autofabriek in 1957 waar bij een van de montageband afrollende vuurrode Plymouth Fury direct een paar slachtoffers vallen. En een beetje kijker zal al snel kunnen aanvoelen dat er iets niet helemaal pluis met deze auto is. Dan verplaatst het verhaal zich naar 1978 en maken we kennis met de sportieve Dennis en zijn ietwat sukkelige vriend Arnie. Arnie wordt verliefd op het wrak van de Plymouth Fury, koopt het en noemt het Christine. En nadat hij de auto vakkundig heeft opgeknapt blijkt dat de in de openingsscène gerezen vermoedens kloppen want Christine blijkt een duivels levend wezen te zijn en over een uiterst kwaadaardig inslag te beschikken. Het verdere verhaal staat in het teken van Arnie en zijn relatie met Christine. Het is er een van nogal dubieuze aard want iedereen die in aanvaring met Arnie komt krijgt ook met Christine te maken. In combinatie met haar schijnbare onverwoestbaarheid opent dit de deur naar de nodige taferelen waarin Christine hardhandig kan afrekenen met tal van slachtoffers. Maar er vallen niet zoveel slachtoffers in dit verhaal, en veel bloederige taferelen komen er ook niet in voor. Carpenter kiest er daarentegen voor om zijn film gestaag uit te bouwen en daarbinnen des te meer de nadruk te leggen op de dreiging die er van Christine uitgaat. Christine duikt op het niets op, gaat onberekenbaar te werk, blijkt de meest onvermoede obstakels te kunnen overkomen en rekent hardhandig en moorddadig af met Arnies vijanden. En nadat daarmee Christines geaardheid duidelijk is geworden, slaagt Carpenter in zijn opzet om bij alleen al het laten aanschouwen van de Plymouth of bij het op de achtergrond vaag laten horen van een jaren 50 muziekje een voelbare dreiging tot stand te laten komen. Daarnaast leveren de taferelen waar Christine daadwerkelijk al dan niet dodelijke slachtoffers maakt ook de nodige spanning op. Achtervolgingen, moedwillige aanrijdingen en explosies waarbij Christine op hardhandige en meedogenloze wijze slachtoffers maakt tonen aan dat er met deze wagen niet te spotten valt.
Daarnaast weet Carpenter de tragiek achter Arnies situatie naar voren te laten komen. Arnie is geobsedeerd door zijn auto en Christine’s invloed op zijn persoonlijkheid doet zich onmiskenbaar gelden. Het levert aanvankelijk wat amusante scènes op wanneer hij verandert van een onhandige en ietwat sukkelig type in een zelfverzekerde en meer assertieve persoonlijkheid. Arnie slaat echter te ver door wanneer hij ook arrogant, egoïstisch en gestoord gedrag gaat vertonen en dit tot een isolement gaat leiden. Hij en zijn vriend Dennis hebben elkaar na verloop van tijd bijna niets meer te zeggen, het raakt uit met zijn vriendin Leigh, hij vervreemdt – hoewel de relatie met hen toch al niet zo geweldig was – van zijn ouders en hij komt onder verdenking te staan van de moorden die Christine gepleegd heeft. Carpenter weet, naast de dreiging die er van Christine uitgaat, met Arnies psychotisch gedrag en zijn toenemende isolatie en eenzaamheid ook duidelijk weer te geven dat Arnie feitelijk ook een slachtoffer van Christine is. Weinig opwekkende of positieve gebeurtenissen dus. Waarbij echter wel opvalt dat het in deze film nergens echt eng wordt, evenals dat in Kings boek overigens ook niet echt het geval is. Het is de weergave van de licht duistere sfeer, gekoppeld aan de dreiging van Christine en de tragiek van Arnies situatie die in deze film voorop staan. En Carpenter weet er de sfeer uit Kings boek keurig mee weer te geven. Iets dat de fans van Kings boeken zullen weten te waarderen, ook al volgt Carpenter niet op alle punten het verhaal. Carpenters aanpak houdt wel in dat het aantal actietaferelen, wederom overeenkomstig de ontwikkelingen in Kings boek, beperkt blijft. Wel zijn de actiescènes die voorbij komen geslaagd te noemen. Met de nodige geslaagde speciale effecten. Bijkomend voordeel van Christine is dat ze langdurig kwaadaardig te werk kan gaan doordat ze het vermogen heeft na elke hardhandige confrontatie zichzelf weer op te lappen. Wellicht de meest bekende scène van deze film is die waarin ze dit doet na door Arnies kwelgeesten in puin te zijn geslagen. Knap gedaan, ook na zoveel jaar nog indrukwekkend en niet gedateerd overkomend.
Keurig acteerwerk van de betrokken acteurs bij deze productie. Opvallend geslaagd spel van Keith Gordon die zowel de sukkelige als de zich psychotisch gedragende Arnie in alle facetten van zijn veranderende persoonlijkheid geloofwaardig weet neer te zetten. Mooi werk ook van John Stockwell en Alexandro Paulo als Arnies vriend Dennis en vriendin Leigh. Prima bijrollen, hoewel helaas vrij kort, van Robert Prosky en Harry Dean Stanton als de garage-eigenaar Darnell en de politie-inspecteur Junkins. Ook vakkundige irritatie opwekkende optredens van William Ostrander en Malcolm Danare als de pestkoppen die Arnie het leven zuur maken. En een glansrol natuurlijk van de Plymouth Fury, die door Carpenters aanpak na verloop van tijd ook daadwerkelijk als een duivels levend wezen wordt ervaren.
Al met al een geslaagde verfilming van Stephen Kings boek. Voor de verstokte horrorfan kan het gemis aan werkelijke ijzingwekkende horror wellicht als een nadeel gelden. Ook worden sommige ontwikkelingen niet uitgelegd of voldoende uitgediept. Verder gaat Carpenter traag van start en laat hij het verhaal soms ook traag verlopen. Aan de andere kant wordt daarmee wel des te meer recht gedaan aan Kings boek en weet deze productie de karakters, de ontwikkelingen en de sfeer daarin des te beter weer te geven. ‘Christine’ is daarmee een van de betere verfilmingen van Kings boeken en een van Carpenters betere werken. Een aanrader dus voor de fans van King en Carpenter en de liefhebbers van horrorfilms en thrillers in het algemeen.
Frans Buitendijk
Waardering: 3.5
4K UHD-release: 6 november 2019