Clouds of Sils Maria (2014)

Regie: Olivier Assayas | 124 minuten | drama | Acteurs: Juliette Binoche, Kristen Stewart, Chloë Grace Moretz, Lars Eidinger, Johnny Flynn, Angela Winkler, Hanns Zischler, Nora von Waldstätten, Brady Corbet, Aljoscha Stadelmann, Claire Tran

Maria Enders (Juliette Binoche) is een gevierde actrice die op 18-jarige leeftijd door is gebroken in een film waarin het jonge meisje Sigrid haar oudere bazin Helena tot zelfmoord drijft. Nu ruim twintig jaar later wordt ze gevraagd om in een theaterversie van de film de rol van de oudere vrouw op zich te nemen. Maria worstelt met ouder worden en haar relevantie in de filmwereld. Na veel getwijfeld te hebben neemt ze de rol aan. Ze trekt zich samen met haar assistente Valentine (Kristen Stewart) terug in de Zwitserse Alpen om het stuk voor te bereiden. Na een ontmoeting met de zelfingenomen tienerster Jo-Ann Ellis (Chloë Grace Moretz), die de rol van het jonge meisje gaat spelen, lijken realiteit en het toneelstuk steeds meer door elkaar heen te lopen.

‘Clouds of Sils Maria’ zit boordevol symboliek en verwijzingen. De titel slaat op een laaghangende wolkenformatie in een Zwitserse bergpas die langzaam als een slang door het dal kruipt. Een prachtig gezicht dat tegelijkertijd iets engs heeft. Het is in de film van toepassing op Maria Enders carrière die langzaamaan afbrokkelt en de tand des tijd die als een slang haar leven binnensluipt. En het slaat op haar rivale Jo-Ann Ellis die als een slang op de loer ligt om de carrière van Maria te doen vergeten. Symboliek die er te dik bovenop ligt kan soms vermoeiend zijn maar in ‘Clouds of Sils Maria’ werkt het. Dat is te danken aan de regie van Olivier Assayas, die zijn film al genomineerd zag worden voor een Gouden Palm, en het voortreffelijke spel van de drie actrices.

Juliette Binoche weet wel raad met haar rol als sterke maar kwetsbare vrouw die middenin een scheiding zit en geconfronteerd wordt met haar sterfelijkheid. Ook Chloë Grace Moretz toont opnieuw dat ze een zeer getalenteerd actrice is. Maar de grote verassing is Kristen Stewart. Volgens velen kan de ‘Twilight’ ster niet acteren en heeft ze maar één enkele gezichtsuitdrukking. Stewart bewijst hier het tegendeel en schittert in haar scènes met veterane Binoche. Hun spel samen is naturel en intrigerend. Want de relatie tussen Maria en Valentine is zo intiem en beklemmend dat je het er benauwd van krijgt. Sterke scènes zijn de momenten waarop de twee vrouwen samen het script oplezen. Het script van het toneelstuk is zo nauw verbonden met de realiteit dat het soms moeilijk te zien is waar de scènes ophouden en de vrouwen gewoon zichzelf zijn. Want Maria probeert krampachtig afstand te doen van de in haar ogen zwakke Helena die ze moet spelen. En ze ziet tegelijkertijd in dat Valentine en Jo-Ann veel dichter bij de jonge Sigrid staan dan zij zelf doet. Dit resulteert in nog meer verdriet en frustratie bij de actrice.

De achtergrond waartegen ‘Clouds of Sils Maria’ zich afspeelt is werkelijk beeldschoon. Het serene landschap van de Zwitserse Alpen staat in groot contrast met de frustratie van Maria. Ook zien we kort beelden van een natuurfilm uit 1924 waarin de slang-achtige wolkenformatie te zien is. Verder kreeg Assayas het voor elkaar om modehuis Chanel flink in de film te laten investeren. Hierdoor kon Assayas zijn film op 35 mm schieten in plaats van digitaal. Alle actrices werden voorzien van prachtige kostuums en juwelen van Chanel.

‘Clouds of Sils Maria’ is mooi in al haar facetten: de shots, de locaties en de kostuums. Maar de grootste troef heeft de film in handen met de actrices die allemaal schitteren. Laten we hopen dat de carrière van Juliette Binoche nog heel lang mag duren en Stewart vaker van dit soort goede rollen neerzet in de toekomst.

Shelley Eimers

Waardering: 4

Bioscooprelease: 11 september 2014
DVD-release: 23 december 2014