Conviction (2010)

Regie: Tony Goldwyn | 106 minuten | drama, biografie | Acteurs: Hilary Swank, Sam Rockwell, Thomas D. Mahard, Owen Campbell, Conor Donovan, Laurie Brown, John Pyper-Ferguson, Minnie Driver, Ele Bardha, Melissa Leo, Rusty Mewha, Marc Macaulay, Bailee Madison, Tobias Campbell, Frank Zieger, J. David Moeller, Scott Philyaw, Karen Young, Loren Dean, Clea DuVall, Tobiasz Daszkiewicz, Iris Ingram, Jake Andolina

Het lijkt een kwestie van tijd voor Sam Rockwell de eerste Oscar op zijn schoorsteenmantel kan zetten. Met de jaren ontwikkelt de Amerikaan zich steeds meer als een karakteracteur om mee rekening te houden. Naar eigen zeggen probeert hij een balans te vinden tussen serieuze rollen waarbij hij zijn stijl van method acting ten volle kan benutten, en commerciële films die brood op de plank brengen. Rockwell is daarin net als zijn voorbeelden Gary Oldman en John Malkovich. Al verdiende Oldman om onbegrijpelijke redenen nog nooit een nominatie en dateert de laatste nominatie van Malkovich ook alweer van 1994 (voor ‘In the Line of Fire’ uit 1993). Al zijn beide heren – net als Rockwell zelf – wel op andere festivals al flink in de prijzen gevallen. Zou het zomaar kunnen dat Rockwell het felbegeerde gouden beeldje eerder in de wacht sleept dan zijn idolen? Hij is in ieder geval op de goede weg.

In het waargebeurde drama ‘Conviction’ (2010) steelt Rockwell de show als de tot levenslang veroordeelde Kenny Waters. Zijn jongere zus Betty-Ann (Hilary Swank – die overigens al twee Oscars in de kast heeft staan) is overtuigd van zijn onschuld en snoert iedereen die het tegendeel beweert de mond. Kenny zou Katherina Brow vermoord hebben, de vrouw bij wie hij als kind samen met zijn zusje nog wel eens inbrak. Kenny staat in hun woonplaats Ayer Massachussets bekend als een lastpak met een grote mond, een onruststoker en een druktemaker. Door die reputatie staat de ambitieuze agente Nancy Taylor (Melissa Leo, die een Oscar verdiende voor haar rol in ‘The Fighter’, 2009) als eerste bij hem op de stoep als het lijk van Brow gevonden wordt. Het duurt drie jaar voor ze voldoende bewijs heeft verzameld om hem ook daadwerkelijk de gevangenis in te krijgen. Betty-Ann laat het er niet bij zitten en zet alles op alles om haar broer vrij te krijgen. Wanneer haar strijd vast dreigt te lopen, besluit ze zelf rechten te gaan studeren. Ze krijgt hulp van studiemaatje Abra Rice (Minnie Driver) en Barry Scheck (Peter Gallagher), een jurist die onschuldig veroordeelden via DNA-technieken probeert vrij te krijgen.

In de Verenigde Staten is het verhaal van Kenny en Betty-Ann Waters bekender – en dus voorspelbaarder – dan in Nederland. Maar zelfs voor wie de afloop van dit waargebeurde verhaal niet kent, verloopt de film vrij conventioneel. Het scenario wijkt bovendien weinig af van wat er daadwerkelijk gebeurd is. Het thema is typisch Amerikaans: de eenling die het tegen het systeem opneemt. Betty-Ann gelooft onvoorwaardelijk in de onschuld van haar broer en is zo door de zaak geobsedeerd dat ze haar leven helemaal in het teken van zijn vrijlating stelt. Ze gaat daarin zo ver dat ze haar eigen gezin verwaarloost. Haar man is al bij haar weg en haar kinderen raken ook steeds verder van haar vervreemd. Als je niet zou weten dat het allemaal waargebeurd is, zou je zo’n totale toewijding bijna niet geloofwaardig meer vinden. Hilary Swank is meer dan degelijk als Betty-Ann, maar wordt bijkans weggespeeld door Sam Rockwell, die ijzersterk voor de dag komt als Kenny.

Op subtiele maar trefzekere wijze zie je hem veranderen van charmante maar onuitstaanbare branieschopper tot een zielig hoopje mens dat geen uitzicht meer ziet. Omdat Rockwell zo overtuigend is als onberekenbare maniak die zomaar uit zijn slof kan schieten, twijfel je – als je de uitkomst tenminste nog niet kent – regelmatig aan zijn onschuld. Het is dan ook Rockwell die dit typisch Amerikaanse drama boven de middelmaat doet uitstijgen. Swank lijkt ook beter haar best te doen in de scènes die ze met hem speelt. In bijrollen zien we ook Melissa Leo, Minnie Driver, Peter Gallagher en Juliette Lewis (in een vet aangezette rol als onvervalste white trash) uitstekend voor de dag komen. Het prima acteerwerk houdt dit verder voorspelbare en weinig verheffende rechtbankdrama overeind.

Patricia Smagge