Cypher (2002)

Regie: Vincenzo Natali | 95 minuten | thriller, science fiction | Acteurs: Jeremy Northam, Lucy Liu, Nigel Bennett, Timothy Webber, David Hewlett, Kari Matchett, Kristina Nicoll, Joseph Scoren, Stephen Brown, Arnold Pinnock, Jocelyn Snowdon, Boyd Banks, Steve Jackson, Dan Duran, Valerie Buhagiar, Roberta Angelica, George Santino, Nelson Tynes, Dennis Akayama, Vickie Papavs, Murray Furrow, Scott McLaren, David Bolt, Len Carlson, Les Porter, Bruce McFee, Judy Sinclair, Shanly Trinidad, Anne Marie Scheffler, Mike O’Shea, Andrew Moodie, Malcolm Xerxes, Matthew Sharp, Peter Mensah, David Bryant, Alec Stockwell, Matt Cooke, Marcus Hutchings   

Het gebruik van vele plotwendingen binnen een script is over het algemeen een uitstekende manier om een film om zeep te helpen. Hoewel `Cypher’ menig plotverandering kent, gaat deze film niet ten onder aan een chaotische brei van gebeurtenissen. Juist door het kleinschalig te houden en een creatieve houding van de kijker te verwachten ontstaat een spannende spionagethriller.

Morgan Sullivan (Jeremy Northam) gaat onder een valse identiteit aan de slag als spion bij Digicorp om informatie over concurrerende bedrijven te weten te komen en door te sturen. Tijdens een werkopdracht ontmoet hij de raadselachtige Rita (Lucy Liu) die hem vertelt dat hij gehersenspoeld is door Digicorp en dat dit bedrijf compleet andere plannen met hem heeft. Morgan besluit Rita te vertrouwen en al snel volgen verontrustende ontdekkingen met betrekking tot zijn werkgever. Steeds dieper komt Morgan in de wereld van de dubbelspionage terecht en al snel is het niet meer duidelijk wie hij nog kan vertrouwen.

‘Cypher’ is een kleinschalige productie die het vooral moet hebben van suspense and belief. Deze opzet wordt succesvol tot uitvoering gebracht waardoor de film vaak intrigerend en spannend is. De scènes spelen zich voornamelijk af in kleine ruimtes zonder enig zicht op de buitenwereld. Wanneer er al ramen zijn, is het enige wat je ziet een bijna pulserende witte achtergrond. Het is net alsof je gevangen zit in de scène, een mooie symbolische weergave van de hoofdpersoon die verstrikt raakt in zijn eigen geest. Het constant overheersende idee dat je nooit zou kunnen ontsnappen uit de ruimte of situatie zorgt voor een licht claustrofobisch en ongemakkelijk gevoel. Hoogtepunt hierin vormt de beklemmende scène waarin een grootschalige hersenspoeling te zien is.

Het visuele aspect is één van de belangrijkste onderdelen van de film. De beelden zijn vaak prachtig, bijna klinisch en er wordt veel gewerkt met een zwart/wit contrast. Door dit spel met licht weet regisseur Vicenzo Natali (‘Cube’) een overtuigende surrealistische omgeving te creëren.

Vooral de eerste drie kwartier van de film zijn enerverend omdat je totaal geen idee hebt wat er aan de hand is en het machteloze gevoel van de hoofdpersoon bijna zelf ervaart. Toch zijn er wel degelijk momenten dat de spanning verslapt. Dit is voornamelijk het geval wanneer de plotwendingen elkaar in een te hoog tempo opvolgen. Hoewel richting het einde van de film nog een indrukwekkende zich in een kluis afspelende scène zit, kan niet voorkomen worden dat het tweede deel van de film in niveau enigszins daalt en het einde zelfs tegenvallend is.

Jeremy Northam zet een uitstekende prestatie neer als (s)pion die in steeds onduidelijkere situaties terecht komt en meer en meer in het web van intrige verstrikt raakt. Dat zijn karakter gedurende de film een geloofwaardige verandering doormaakt mag volledig aan de kwaliteiten van de acteur worden toegeschreven. Als mooie en mysterieuze vrouw is Lucy Liu ook prima gecast.

‘Cypher’ is een interessante futuristische spionagethriller die door zijn unieke en mysterieuze sfeer opvalt binnen het genre. Het prachtige gebruik van licht en donker in deze film, de gestileerde omgeving en de aanwezige suspense zorgen voor een zeer geslaagde productie.

Meinte van Egmond