Days of Wine and Roses (1962)
Regie: Blake Edwards | 112 minuten | drama | Acteurs: Jack Lemmon, Lee Remick, Charles Bickford, Jack Klugman, Alan Hewitt, Tom Palmer, Debbie Megowan, Maxine Stuart, Jack Albertson, Ken Lynch, Carl Arnold, Roger Barrett, Russ Bender, Mary Benoit, Gail Bonney, Lynn Borden, Jennifer Edwards, Ella Ethridge, Chuck Hicks, Barbara Hines, Charlene Holt, Tai Yen Horowitz, Jerry Jensen, Rita Kenaston, James Lanphier, John Bard Manulis, Doye O’Dell, Jack Riley, Tom Rosqui, Olan Soule, Katherine Squire, Charles Watts
‘Operation Petticoat’ (1959), ‘Breakfast at Tiffany’s’ (1961), ‘The Pink Panther’ (1963) – het zijn zomaar wat titels uit het indrukwekkende oeuvre van regisseur Blake Edwards. Dankzij zijn stiefvader en diens vader, die beiden in de film- en toneelwereld bivakkeerden, was hij ooit in het vak gerold. Aanvankelijk acteerde hij, maar al gauw bleek dat Edwards meer te bieden had als regisseur en schrijver. Hij bouwde een carrière op van overwegend komische films en werd vooral bekend met een reeks films rond inspecteur Clouseau alias The Pink Panther (Peter Sellers); een fenomeen waarmee hij zowel in de jaren zestig als zeventig aan de weg timmerde. Zo af en toe was er ruimte voor een sprong in het diepe. In 1962 – precies tussen zijn successen ‘Breakfast at Tiffany’s’ en ‘The Pink Panther’ in – regisseerde Edwards een indringend portret over een echtpaar dat maar niet van de drank af kan blijven. ‘Days of Wine and Roses’ werd zowaar een van zijn beste films en heeft na al die jaren nog altijd niet aan effectiviteit ingeboet.
Het draait in ‘Days of Wine and Roses’ om Joe Clay (Jack Lemmon), een succesvolle pr-manager voor wie het maar moeilijk is om van de drank af te blijven. Wat wil je ook, als je bedenkt dat hij voor zijn werk diverse feestjes afloopt. Tijdens een van die feestjes komt hij in aanraking met Kirsten Arnesen (Lee Remick), een beeldschone secretaresse die anders is dan andere vrouwen. Joe is direct gefascineerd door haar en hoewel zij aanvankelijk de boot afhoudt duurt het niet lang voor ze als een blok valt voor zijn onmiskenbare charmes. Al is er wel een probleempje: Kirsten drinkt niet, terwijl Joe er wel pap van lust. Omdat hij het niet gezellig vindt om alleen te drinken, haalt hij haar over. En daarmee beginnen de problemen. De drank neemt namelijk een steeds grotere rol in hun leven in. Joe raakt zijn baan kwijt als gevolg van zijn overdadige alcoholgebruik. Kirsten verwaarloost haar dochter. Hoewel met name Joe inziet dat het zo niet langer kan, is het lastig om uit de vicieuze cirkel te komen. Ook een tijdelijk verblijf bij Kirstens stugge vader (Charles Bickford) helpt hen niet van de drank af. Even lijkt het erop dat Joe het licht heeft gezien, wanneer hij door Jim Hungerford (Jack Klugman) – een begeleider van de AA – wordt benaderd. Maar Kirsten piekert er niet over om de drank voortaan te laten staan, waardoor ook Joe steeds opnieuw in de verleiding wordt gebracht…
Alcoholisme is een onderwerp dat zich goed leent voor effectief drama. Maar lange tijd durfde men het niet aan een film te maken over dit onderwerp – dat onlosmakelijk verbonden is met de filmwereld. In 1945 verscheen Billy Wilders ‘The Lost Weekend’ (1945), de film die de ban brak en die nog altijd kan worden beschouwd als de beste film over alcoholisme. Maar ‘Days of Wine and Roses’ is een goede tweede. Het verhaal op zich – de destructieve romance tussen Joe en Kirsten – doet er in feite niet toe; het gaat om de karakterstudie. Wat doet alcohol met je? Waarom laat je je steeds weer in de verleiding brengen? Joe en Kirsten houden van elkaar maar hebben in feite een driehoeksrelatie – en de buitenstaander begint de overhand te nemen. Wrang is het feit dat Kirsten aanvankelijk niets van alcohol moet hebben, maar door Joe wordt overgehaald een slok te nemen. De rollen zijn later omgedraaid, als Joe op de goede weg lijkt maar door zijn vrouw wordt verleid tot een nieuwe zonde. Schrijver JP Miller en regisseur Blake Edwards brengen hun relaas niet met een opgeheven vingertje, maar bieden ons als het ware een blik in het leven van twee door drank verwoeste mensenlevens. Dat die methode effectief is, blijkt wel uit het feit dat ‘Days of Wine and Roses’ verplichte kost is in ontwenningsklinieken in de VS.
Dat de film de juiste snaar raakt, heeft alles te maken met de hoofdrolspelers. Vooral Jack Lemmon haalt het onderste uit de kan met zijn dynamische en bij vlagen angstaanjagende performance. Lemmon was net als Edwards voor deze film ook hoofdzakelijk bekend om zijn komische rollen, maar met ‘The Apartment’ (1961) had hij al aangetoond zijn immer sympathieke personages ook een diepere laag mee te kunnen geven. Aan het begin van ‘Days of Wine and Roses’ is hij de typische charmante goedzak, de rol die we vaak van hem hebben gezien. Iemand met wie je graag een glaasje weg zou willen drinken. Maar naarmate hij meer in de greep raakt van de alcohol, blijft er steeds minder over van die sympathieke vent. Vooral de scène in de kassen van zijn schoonvader, waarin hij compleet door het lint gaat, maakt een verpletterende indruk. Lemmon werd geheel terecht genomineerd voor een Oscar. Dat gold ook voor zijn tegenspeelster Lee Remick, die duidelijk tweede viool speelt maar dit wel voortreffelijk doet. Ook de bijrollen zijn sterk ingevuld. De film werd geschoten in stijlvol zwart-wit, wat soms wat kil en somber aandoet, maar daardoor de naargeestige situatie waarin de personages zich bevinden wel extra benadrukt. De beelden worden ondersteund door de bijpassende soundtrack van Henri Mancini, die voor de titelsong (gezongen door crooner Johnny Mercer) de enige van de vijf Oscarnominaties voor de film wist te verzilveren.
‘Days of Wine and Roses’ is een sombere maar bijzonder effectieve film over hoe alcoholisme mensenlevens kan verwoesten. Dankzij overdonderend acteerwerk van Jack Lemmon en Lee Remick en een strakke regie van Blake Edwards ben je van begin tot einde geboeid. De prent kan net niet tippen aan Billy Wilders ‘The Lost Weekend’, dat iets minder melodrama nodig heeft om zijn punt duidelijk te maken, maar ‘Days of Wine and Roses’ overtuigt absoluut.
Patricia Smagge
Waardering: 4
Bioscooprelease: 6 juni 1963