De geheimen van Barslet (2012)

Regie: Boris Paval Conen | 350 minuten | drama | Acteurs: Dragan Bakema, Teun Luijkx, Barbara Pouwels, Raymond Thiry, Soesja Toehpah, Mohammed Azaay, Sanneke Bos, Sallie Harmsen, Martijn Lakemeier, Jessica Zeylmaker, Barbara Pouwels, Connor Smith, Jim van der Panne, Mohammed Azaay, Romijn Conen, Chris Dekkers, Kaltoum el Fan, Jaap ten Holt, Richelle Lantinga, Ezra Mol, Loek Peters, Chiara Tissen, Robert Ruigrok van der Werve

Cultureel Nederland timmert de laatste jaren flink aan de weg met kwaliteitsseries en –films, die beter bekeken en gewaardeerd worden dan ooit. De serie ‘De geheimen van Barslet’ is ook zo’n product om trots van te worden. Een serie met mooie, universele thematiek, hoge productiewaarden en tijdloze, magisch realistische sfeer. De serie is al wel vergeleken met ‘Twin Peaks’ en dit is te begrijpen. In beide gevallen krijgt een agent uit de stad te maken met allerlei mysteries in een kleine dorpsgemeenschap, waar een vreemde, beklemmende sfeer hangt en iedereen wel wat te verbergen lijkt te hebben. Maar waar in ‘Twin Peaks’ de kijker via getuigenverslagen en latere handelingen van personages achter de ware toedracht van een misdaad moet zien te komen, in ‘De geheimen van Barslet’ wordt de waarheid geopenbaard door steeds opnieuw dezelfde essentiële momenten mee te maken; zeven keer, steeds vanuit het perspectief van een ander personage. Dit concept is niet slechts een leuke gimmick: het voegt ook echt iets toe.

In eerste instantie lijkt het, vanwege het oogpunt van de agent, dat als eerste behandeld wordt, vooral te gaan om het vinden van de verantwoordelijke(n) voor enkele branden in Barslet. Er lijkt een complot gaande te zijn, waarbij waarschijnlijk misbruik wordt gemaakt van de onbekendheid van de agent met de cultuur en personen in Barslet. De dorpelingen lijken ook wel meer over zijn verleden te weten dan andersom. Willen ze hem erin luizen? Het verhaal blijkt echter, voortdurend, net iets anders in elkaar te zitten dan het lijkt, en de zeven losse verhalen hebben allemaal een interessante eigen sfeer en invalshoek. Het palet aan emoties en problemen wordt ook steeds groter. Zo blijven de branden in iedere versie van het verhaal terugkomen als centrale ijkpunten, maar gaat er steeds meer meespelen, en komen vooral de menselijke problemen en emoties naar voren als belangrijkste aandachtspunten.

Aan de structuur van de serie ligt een duidelijke boodschap ten grondslag: er zitten vele kanten en “waarheden” aan een verhaal, en je zou niet te snel klaar moeten staan met je oordeel. Vaak blijkt een personage dat in één van de verhalen als schurk wordt aangemerkt, in een volgend verhaal eigenlijk heel menselijk en soms zelfs compleet zonder schuld te zijn, met zo zijn eigen begrijpelijke wensen, frustraties en problemen. In de film komen verschillende thema’s, trauma’s, en maatschappelijke dilemma’s voorbij. Discriminatie en de acceptatie van immigranten, draagmoederschap, schuld en boetedoening, geloof, en nog veel meer. Deze onderwerpen worden vaak van verschillende kanten belicht en laat het goeddeels aan de kijker om hierover te oordelen.

De serie is stijlvol gefilmd, de setting is perfect gekozen – het pittoreske Friese dorpje Oosterlittens stond model voor Barslet – en de sfeer is tijdloos: een aantrekkelijke, geloofwaardige mix van jaren zestig en het heden. De naam “Barslet” is bewust dubbelzinnig, want het dorpje met deze naam kent ook een vrouw die aan deze kwalificatie voldoet, maar ook zij is niet met een term te vangen. Ze is levenslustig, geniet van mannelijke aandacht, maar ze is ook onzeker en soms juist het slachtoffer. En ook al weet ze verschillende mannen te verleiden, ze blijft toch sympathiek overkomen en het is uiteindelijk moeilijk om haar veel kwalijk te nemen.

Het acteerwerk is meestal uitstekend, waarbij vooral de vrouwen opvallen. Sanneke Bos heeft het duidelijk moeilijk als kleuterjuf Roelie en aanstaande moeder van een kind waarvan haar eigen zus draagmoeder is, en speelt mooi de nuances van haar obsessie en onzekerheden. En Sallie Harmsen blijft, na haar geweldige rol in ‘Het echte leven’, een ware revelatie.

‘De geheimen van Barslet’ is inmiddels op dvd verschenen maar de losse afleveringen kunnen wel het beste met enige tussenpozen bekeken worden. Het is weliswaar interessant om steeds hetzelfde vanuit een ander perspectief te zien, maar kort na elkaar bekeken, kan dit toch enigszins eentonig overkomen. Weer diezelfde branden, weer dat ene vreselijke sterfgeval, weer die klopjacht die uitbreekt tegen het einde van de aflevering(en). Ook zijn sommige handelingen van personages wat onwaarschijnlijk en maakt niet elk personage een even bevredigende ontwikkeling door. Maar over het geheel genomen is ‘De geheimen van Barslet’ een ambitieuze, sterk geacteerde, interessante en zeer goed geslaagde dramaserie.

Bart Rietvink

‘De geheimen van Barslet’ verschijnt dinsdag 20 november 2012 op DVD.