De ontsnapping (2015)

Regie: Ineke Houtman | 100 minuten | drama | Acteurs: Isa Hoes, Abbey Hoes, Edwin Jonker, Rik Mayall, Matthijs van de Sande Bakhuyzen, Ellen Schoeters, Kees Boot, Rupinder Nagra, Diana Dobbelman, Tom Jansen, Pjotr van Antwerpen, Edwin Alofs, Peter Brownbill

Julia is veertigplus, getrouwd en moeder van twee kinderen. “We dachten dat Tom ADHD had, maar hij bleek gewoon een jongetje” – zo vat ze in voice-over haar leven samen in de beginscènes van ‘De ontsnapping’, de verfilming van Heleen van Royens gelijknamige bestseller. Julia heeft het niet makkelijk, zoveel wordt duidelijk. Terwijl ze een Diazepam wegslikt, vult ze routineus broodtrommels, met één blik op het tot gezins/huishoudplanner omgetoverde whiteboard. Is het sleur of is er meer aan de hand?

Na een heftige, emotionele dag, 11 november om precies te zijn, knapt er iets in Julia. Één van haar taken van die dag was ze vergeten – snoep in huis halen, het is immers Sint-Maarten, maar ondertussen had ze wel honderd andere dingen aan haar hoofd, waaronder de twintigste sterfdag van haar broer Jim en het bijbehorende plichtmatige bezoek aan haar moeder. Die nacht besluit ze er van door te gaan. Het leven leiden dat ze aan Jimmy beloofd heeft. “Er iets van maken”. De reis brengt haar naar Portugal, het land dat ze twee decennia eerder al zou bezoeken, samen met Jimmy (in de aangrijpende flashbacks vertolkt door Matthijs van de Sande Bakhuyzen). Haar gezin laat ze achter, in de schaarse telefonische contacten die ze met Paul (Kees Boot) heeft blijkt vooral zijn onbegrip en teleurstelling. Eenmaal in Portugal komt Julia in contact met de flamboyante Eddie (Rik Mayall in zijn laatste rol). Hij verhuurt haar zijn huis en na een paar dagen denkt Julia het thuisfront wel weer aan te kunnen. Maar dan nodigt haar Vlaamse buurvrouw haar uit voor een feestje en ontdekt Julia naast de geneugten van alcohol die van drugs. Ze plakt er nog een paar dagen Algarve aan vast en verliest zich in een fake wereld. Die van seks, alcohol en plastische chirurgie.

In ‘De ontsnapping’ vertolkt Isa Hoes de hoofdrol. De jongere versie van haar personage wordt gespeeld door Abbey – geen familie – Hoes. Ondanks dat de twee niet heel erg op elkaar lijken, is het toch geloofwaardig dat de twee hetzelfde karakter spelen, met twintig jaar ertussen. De twee actrices hebben elkaars lichaamstaal zorgvuldig gekopieerd. Het zijn de scènes met Abbey en Matthijs die ‘De ontsnapping’ het broodnodige gewicht meegeven. Zonder deze achtergrond was ‘De ontsnapping’ een lege film geworden, hoe goed (en dapper!) het acteerwerk van Isa Hoes ook is. Abbey bewijst hier nog maar eens dat het terecht is dat ze als een van de Shooting Stars op het Filmfestival van Berlijn 2015 werd gelanceerd.

Dat het verleden van Julia haar nog altijd op de hielen zit, is duidelijk, maar wat er zich precies heeft afgespeeld wordt tot het laatst bewaard. Ondanks die zorgvuldige spanningsopbouw is de film jammer genoeg niet altijd evenwichtig. Net als het boek is ‘De ontsnapping’ bij tijd en wijle ordinair (de scènes met de Duitse bedmaatjes van Julia aan kop), wat haaks staat op de gevoelvolle fragmenten. Daarnaast is het verloop makkelijk te voorspellen. Soms hangt het verhaal van clichés aan elkaar (lopen alle huwelijken mis op het vergeten de vuilnis buiten te zetten?) en dat gigolo Romeo (Edwin Jonker) een diepere laag heeft is ook te verwachten. Maar ook weet ‘De ontsnapping’ te ontroeren, niet alleen in de flashbacks, maar ook in de scènes met Julia en haar kinderen. Sowieso is ‘De ontsnapping’ een aanrader als je fan bent van Isa, Abbey, Matthijs en de veel te vroeg gestorven Rik. Dat de film (beter dan het boek!) aan hem is opgedragen, is een van de dingen die filmregisseuse Ineke Houtman hier goed heeft gedaan.

Monica Meijer

Waardering: 3

Bioscooprelease: 30 april 2015
VOD-release: 27 augustus 2015
DVD- en blu-ray-release: 28 augustus 2015