De Speurneuzen – The Great Mouse Detective (1986)

Regie: Ron Clements, Burny Mattinson, David Michener, John Musker | 71 minuten | actie, animatie, avontuur | Originele stemmencast: Vincent Price, Barrie Ingham, Val Bettin, Susanne Pollatschek, Candy Candido, Diana Chesney, Eve Brenner, Alan Young, Melissa Manchester | Nederlandse stemmencast: Bill van Dijk, Paul van Gorcum, Paul Haenen, Harry Geelen, Tonny Huurdeman, Hugo Koolschijn, Guido de Moor, Marlijn Pel, Lisa Boray

De Disney Classic ‘The Great Mouse Detective’ start met beelden van een grauw en regenachtig Londen in 1897, al is op dat moment nog niet duidelijk dat het verhaal zich in deze wereldstad afspeelt. We maken kennis met twee muizen, Olivia Flaversham en haar vader, een speelgoedmaker. Voor haar verjaardag krijgt Olivia een prachtig ballerinamuisje, dat haar vader speciaal voor haar gemaakt heeft. Aan deze lieve scène komt al gauw een einde als er op onheilspellende wijze aan de deur wordt gerammeld. Vader Flaversham vermoedt al onraad, omdat hij tegen zijn dochter zegt dat ze zich moet verstoppen in de kast, geen normale reactie voor een ouder als er ’s avonds aan de deur geklopt wordt… De speelgoedmaker wordt ontvoerd in een voor kleine kijkertjes ongetwijfeld angstaanjagende scène. Vervolgens zien we in helikopterview allerlei bekende bezienswaardigheden in Londen en de film zou op dat moment net zo goed weer over ‘gewone’ mensen kunnen gaan. We volgen een man in een koets die een krant leest en eventjes lijkt het erop dat het zijn stem is die we horen, maar de camera beweegt naar beneden, en kijk! Op een trapje onderaan de koets zit een keurige heer, uh… muis. Dat blijkt later Dr. David Q. Dawson te zijn. Dr. David Q. Watson ontmoet een klein muisjesmeisje dat erg verdrietig is. Ze is op zoek naar Basil van Baker Street, omdat hij haar zou kunnen helpen haar vader terug te vinden. Dat meisje is natuurlijk Olivia. Dr. Watson brengt haar naar het adres in Baker Street en dan begint het avontuur pas echt.

De film is gebaseerd op de boeken van Eve Titus, die zijn serie kinderboeken over een muisdetective weer baseerde op het karakter Sherlock Holmes uit de boeken van Sir Arthur Conan Doyle. ‘The Great Mouse Detective’ of ‘De Speurneuzen’, zoals de film in Nederland uit is gebracht, is de 26ste Disney klassieker en kwam uit in de jaren 80, vóór de kassuccessen als ‘The Little Mermaid’ en ‘Beauty and the Beast’. Daarom kon deze animatiefilm niet profiteren van de Disney-revival die door deze films teweeg werd gebracht, hetgeen zonder meer consequenties heeft gehad voor de ontvangst van deze film door het publiek. Daarmee is ‘The Great Mouse Detective’ een wat ondergewaardeerde film geworden, die nog steeds weinig bekendheid heeft.

Dat is niet geheel terecht. De film zit, op een enkele scène na, vol vaart en mooie beelden. De scène in de Big Ben is fenomenaal en is, hoewel deze met behulp van computers is gemaakt, een knap staaltje werk. De karakters zijn innemend, met de aartsvijand van Basil, Professor Ratigan (stem van Vincent Price) als geweldige slechterik. Zijn humor en stijl maakt diepe indruk. Zijn donkere, krakerige stem past perfect bij het personage en het is bijna jammer dat je zijn expressieve gezicht er niet bij ziet.

Geen “elementary Disneyclassic, dus, my dear Watson”, maar wel één die de moeite waard is om te bekijken!

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 18 december 1986