Domésticas (2001)

Regie: Fernando Meirelles, Nando Olival | 85 minuten | drama, komedie | Acteurs: Cláudia Missura, Graziela Moretto, Lena Roque, Olivia Araújo, Renata Melo, Robson Nunes, Tiago Moraes

Lees de formule er maar op na: mits respectvol aangepakt kan er weinig fout gaan met ‘Domésticas’. Moet gezegd: de hoofdrolspeelsters worden als handelende personen geportretteerd, niet als object. Ze laten een traan en pakken het leven meteen weer op, dit alles in vlotte documentairestijl geschoten; toch blijft er weinig hangen.

‘Domésticas’ is kortgezegd een film die sympathie kan oproepen, maar op een iets te gemakkelijke manier. Een documentaire is het duidelijk niet; zeker niet over de ernst van armoede. Fernando Meirelles (‘Cidade de Deus’) en Nando Olival laten het bij lichtvoetige schetsen. Met de nadruk op laten, want er is niets aan deze film dat opvalt. Elk – gefragmenteerd – verhaal bouwt de karaktereigenschappen van de protagonistes clichématig uit, zodat de ontwikkelingen zonder natte vingers kunnen worden voorspeld. Het ontbreken van verrassingen en dramatische diepgang legt het zwaartepunt op de acteerprestaties en ook hier blijft oppervlakkigheid het sleutelwoord. Je krijgt nergens grip op de actrices vanwege de schetsmatige aanpak, terwijl er toch wel wat interessante verhaallijnen in zitten, zoals die van kruimeldief Gilvan (Tiago Moraes), die zijn leven wil beteren voor de van huwelijksgeluk dromende Raimunda – zij laat hem vallen omdat hij vast komt te zitten in een lift en daardoor niet op een date verschijnt; zijn beste vriend troost haar, met kerkklokken als gevolg; de blafferige Roxane blijkt op haar eerste klus als model in een prostitutieval gelokt te zijn en neemt er maar genoegen mee.

Het is dit soort ‘klein’ leed dat de toon zet in ‘Domésticas’; bovenstaande ontwikkelingen spelen zich binnen enkele minuten af en dan hebben we het nog over de meest uitgewerkte karakters. Van enige vertedering kan dan ook geen sprake zijn, maar daar lijken de makers ook niet op uit te zijn geweest. ‘Domésticas’ is een film over praktisch omgaan met je beperkte mogelijkheden en Meirelles en Olival wensten dat in minzame humor te verpakken, met hier en daar een flikkering van levenslust en vooral veel sympathie voor de huishoudsters.

De lichtvoetigheid slaagt, maar dreigt in feelgood te verdrinken als ook het grootste trauma zonder strubbelingen wordt opgelost en meteen daarna de aftiteling wordt ingezet met een parade van onwennig glimlachende echte ‘domésticas’. Dan toch liever zwaar drama.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 5 oktober 2001