Double Trouble – Leaves of Grass (2009)

Regie: Tim Blake Nelson | 101 minuten | drama, komedie, misdaad | Acteurs: Edward Norton, Lucy DeVito, Kent Jude Bernard, Amella Campbell, Tim Blake Nelson, Randal Reeder, Leo Fabian, Pruitt Taylor Vince, Tina Parker, Susan Sarandon, Ty Burrell, Lee Wilkof, Melanie Lynskey, Josh Pais, Lisa Benavides

Tim Blake Nelson kennen we vooral als hillbilly Delmar in ‘O Brother, Where Art Thou?’ (2000) van de Coen Brothers. Maar de veelzijdige Nelson timmert niet alleen als acteur aan de weg. Zo heeft hij als schrijver en regisseur ook al een aantal credits achter zijn naam staan. In films als ‘Eye of God’ (1997), ‘O’ en ‘The Grey Zone’ (beide 2001) durft hij grote levensvragen aan te snijden, onder meer over religie, de Holocaust en vergiffenis. Dat Nelson sterk beïnvloed is door de Coen Brothers, is duidelijk te zien in zijn film ‘Leaves of Grass’ (2009), die om onduidelijke redenen in ons land onder de naam ‘Double Trouble’ aan de man wordt gebracht. Een stel hicks uit Oklahoma zet met geleend geld een lucratieve wiethandel op, maar belandt in de problemen wanneer de geldverstrekker zijn hand komt ophouden. De erudiete en alom gerespecteerde tweelingbroer van een van de hicks wordt ingeschakeld om hen het vege lijf te redden, en wat volgt is een bloedbad dat niet zou hebben weerstaan in het oeuvre van de Coens.

Wat de film vooral interessant maakt, is de dubbelrol van Edward Norton, die zowel wiethandelaar Brady Kincaid als zijn welbespraakte broer Bill speelt. Bill is een gerenommeerd professor in de filosofie die lesgeeft aan de prestigieuze Brown University. Hij bracht talrijke succesvolle boeken uit, zijn studenten hangen aan zijn lippen (een enkeling zelfs letterlijk) en de hoge heren bij Harvard hebben er alles voor over om hem naar hun universiteit te halen. Niets in zijn huidige leven herinnert hem nog aan zijn jeugd op het platteland van Oklahoma, met zijn hippiemoeder Daisy (Susan Sarandon) en zijn blowende broertje Brady (vader Kincaid pleegde jaren geleden zelfmoord). Zoals Brady gekscherend opmerkt, ‘alleen als hun moeder of hijzelf zou komen te overlijden zou Bill terugkeren naar Little Dixie, Oklahoma’. Laat hem dat nou net op ideeën brengen… Als de problemen met zijn puissant rijke Joodse leenheer Pug Rothbaum (Richard Dreyfuss) opspelen heeft Brady dringend een alibi nodig en wie kan hem die beter verschaffen dan zijn eeneiige tweelingbroer Bill. En dus laat hij zijn makker Bolger (Tim Blake Nelson) naar Rhode Island bellen om mede te delen dat Brady is komen te overlijden. Bill is het vliegtuig nog niet ingestapt of het gedonder begint al…

‘Leaves of Grass’ is een bundel van de befaamde Amerikaanse dichter Walt Whitman. Poëzie speelt een kleine rol in de film – Bills door Keri Russell gespeelde love interest is dichter en lerares Engels – maar verder slaat de ‘grass’ uit de titel toch echt op de wietplanten die Brady en Bolger telen met hun hypermoderne – én peperdure – installatie. Waar Bill wordt neergezet als het brein van de familie, met zijn filosofische teksten en diepe inzichten, mag het intellect van zijn broer zeker niet worden onderschat. Die heeft dan misschien geen idee wie Socrates was, met ‘boerenslimheid’ is hij zelf ook een soort van filosoof, met bijpassende uitspraken. Hij klinkt misschien als een simpele ziel, maar is dat zeker niet. Edward Norton speelt beide rollen met verve. Met veel meer dan alleen het accent en het kapsel weet hij de twee broers van elkaar te onderscheiden. Ook de motoriek en houding verschillen, zo is te zien wanneer we de broers dankzij een montagetruc naast elkaar zien. Het is een zegen dat Norton zo op dreef is, want ondanks een aantal slimme vondsten is ‘Leaves of Grass’ een ongeleid projectiel dat hier en daar uit de bocht schiet. Vooral de subplotjes rond de in financiële nood verkerende orthodontist (Josh Pais) die Bill in het vliegtuig ontmoet en de romance met Russell doen wat geforceerd aan, ook al speelt Pais een cruciale rol in de bloederige apotheose.

Waar de Coen Brothers negen van de tien keer wegkomen met het door elkaar husselen van genres, lukt dat Tim Blake Nelson hier helaas net niet, al is hij op de goede weg. Het lijkt of je naar twee verschillende films zit te kijken; wat in de eerste helft subtiel en zorgvuldig werd opgebouwd, wordt in het tweede deel bruut de nek omgedraaid. Dat Nelson de film met veel passie en liefde gemaakt heeft – hij stopte per slot van rekening veel persoonlijke ervaringen in het verhaal – is moedig, maar doordat in de tweede helft geen maat wordt gehouden is de balans jammer genoeg ver te zoeken. Dat maakt van ‘Leaves of Grass’ echter nog geen slechte film. De masterclass acteren die Edward Norton hier geeft en de bonte verzameling personages zorgen voor een enerverende kijkervaring.

Patricia Smagge