Dunderklumpen! (1974)

Regie: Per Åhlin | 85 minuten | animatie, avontuur, familie, fantasie, musical | Originele stemmencast: Beppe Wolgers, Jens Wolgers, Halvar Björk, Håkan Serner, Gösta Ekman, Toots Thielemans, Lotten Strömstedt, Sif Ruud, Birgitta Andersson, Stig Grybe, Hans Alfredson, Kerstin Dunér, Bert-Åke Varg, Camilla Wolgers | Nederlandse stemmencast: Edwin Rutten, Trudy Libosan, Fred Benavente, Marijke Philips

De zomerwende is het moment waarop de zon precies boven de Kreeftskeerkring staat, de meest noordelijke positie (vanuit de aarde gezien). Het is de langste dag van het jaar en het valt meestal op 21 juni. De midzomer wordt in veel landen, waaronder Zweden, uitgebreid gevierd. Het nationale feest, dat Kerstmis nét niet evenaart qua belangrijkheid, is dan ook een fijn decor voor het sprookjesachtige ‘Dunderklumpen!’, een Zweedse familiefilm, waaraan veel in de jaren zeventig en tachtig opgegroeide kinderen nu nog warme herinneringen koesteren. Een dag waar geen eind aan komt… dat moet wel een avontuur met oneindige mogelijkheden opleveren.

In de schitterende natuur van het hoge noorden van Zweden woont de familie Wolgers. Vader en moeder genieten in de tuin van de lange zomeravond, terwijl dochtertje Camilla al ligt te slapen. Haar oudere broertje Jens speelt nog heerlijk buiten in zijn boomhut. Net wanneer het bedtijd is voor Jens, en zijn vader hem gaat halen, ontdekt Jens dat er een dief is geweest in hun slaapkamer. Een vreemd wezentje, met magische krachten, heeft enkele knuffels (een konijn, een leeuwtje, een pop en een teddybeer) tot leven gewekt en hen in een grote tas ontvoerd. Daarnaast heeft hij Camilla’s schatkistje ontvreemd. Jens bedenkt zich niet lang en gaat samen met zijn geitje achter de dief aan. Hij wordt weer achtervolgd door zijn vader, die bij de speurtocht naar zijn zoon hulp krijgt van een honingbij, die slimmer blijkt te zijn dan palief. Wat volgt is een avontuurlijke tocht door de overweldigende Zweedse natuur, waarbij de ene ontmoeting nog vreemder is dan de andere.

‘Dunderklumpen!’ is een bijzondere film: met een combinatie van animatie en live action weet Per Åhlin (bekend van de reeks over het kleine spookje Laban) een fantasierijke wereld van het wezentje, waarnaar de film vernoemd is, op te roepen die erg aansprekend is voor het publiek. De toevoeging van tekenfilmfiguurtjes in een speelfilm is tegenwoordig niet echt meer iets om van op te kijken, maar het eigenzinnige ‘Dunderklumpen!’ is een film uit 1974 en erg vaak werd die techniek in Europa toen nog niet gebruikt. De film is verre van technisch perfect, maar is toch in staat de kijker – jong en oud – in te pakken met zijn charme.

Naast het avontuurlijke aspect van het verhaal is er ook veel ruimte voor muziek: Dunderklumpen is namelijk dol op zingen en dansen, en regelmatig barsten de bizar uitziende figuurtjes in zang uit. Niet alle liedjes zijn even gedenkwaardig, maar de muziek van de legendarische Toots Thielemans past wél uitstekend bij de stijl van de film. De getekende personages zien er niet snoezig of knuffelbaar uit, maar houden het midden tussen de creaties van Dr. Seuss en Pettson en Findus. En niet alleen vanwege de oorspronkelijke Nederlandse stemacteurs doet de film denken aan die andere Zweedse jeugdklassieker ‘Pippi Langkous’ (Trudy Libosan, hier te horen als Jens, sprak in ‘Pippi Langkous’ onder andere de stem in van Tommie), ook de losse, ongedwongen en zonderlinge sfeer geeft de kijker het prettige gevoel even in een andere wereld beland te zijn.

Scandinavië staat al jaren aan de top als het om echt bijzondere en kwalitatief hoogstaande familiefilms gaat en ‘Dunderklumpen!’ bewijst dat dat in de jaren zeventig al zo was. ‘Dunderklumpen!’ is digitaal gerestaureerd en de re-release die deze uiterst charmante klassieker krijgt is meer dan verdiend.

Monica Meijer

Waardering: 4

Bioscooprelease: 13 oktober 1977
Bioscooprelease: 20 juni 2013 (re-release)
DVD-release: 12 december 2013