Earthflight de film (2013)

Regie: John Downer | 90 minuten | documentaire

De serie ‘Earthflight’ was een daverend succes op de Nederlandse televisie. De eerste aflevering werd bijvoorbeeld door ruim twee miljoen kijkers aanschouwd, cijfers die je normaliter eerder associeert met belangrijke sportwedstrijden dan met natuurfilms. Onterecht was dat succes zeker niet, want ‘Earthflight’ is een ware visuele traktatie voor de rechtgeaarde natuur- en vogelliefhebber. Het doel van de serie is om de wereld te tonen vanuit het perspectief van een vogel, waardoor we onder meer virtueel kunnen meevliegen met trekkende kraanvogels (die we onder meer over de Nederlandse bollenvelden zien trekken) en ganzen, kleurrijke ara’s, naar aas speurende condors en witruggieren, zwermende grasparkieten en vissende Amerikaanse zeearenden. De filmbeelden in ‘Earthflight’ kwamen vooral tot stand dankzij de inzet van moderne HD-camera’s, zweefvliegtuigjes, drones en met filmapparatuur volgestouwde helikopters.

Na de zesdelige serie oordeelden de filmmakers van de BBC dat het ook een goed idee was om het merk ‘Earthflight’ te vertalen naar een anderhalf uur durende film. Het gevaar bestaat natuurlijk altijd dat zo’n film vooral bedoeld is om de kas nog eens extra te spekken, maar inhoudelijk een nagenoeg exacte kopie wordt van de serie. In het geval van ‘Earthflight: de film’ (in het Engels uitgebracht onder de titel ‘Earthflight 3D’) valt dit alleszins mee. Natuurlijk is er wel wat overlap en zien we in de vorm van sneeuwganzen, Euraziatische kraanvogels, Amerikaanse en Afrikaanse zeearenden, kleine flamingo’s, groenvleugelara’s, bruine pelikanen en Chinese kraanvogels wel veel oude bekenden uit de serie terug. Maar toch bevat de film genoeg nieuw en uniek beeldmateriaal om ook de kijkers die de serie bijna kunnen spellen tevreden te houden. De sneeuwganzen zijn bijvoorbeeld net als in de Earthflight-aflevering over Noord-Amerika ook in de film belangrijke hoofdpersonen, maar worden in de laatste productie toch weer net vanuit een ander perspectief bekeken. In de film komt de massaliteit van de sneeuwganzentrek bijvoorbeeld veel duidelijker naar voren. Net als in de serie, komen ook in ‘Earthflight: de film’ buiten de vogels heel wat niet-gevederde creaturen aan de orde. We zien bijvoorbeeld veel aanvullende en nieuwe beelden van witte haaien die zich storten op malse jonge pelsrobben, orka’s die zich laven aan zeeleeuwen, acrobatische duivelsroggen die tijdelijk door het luchtruim lijken te zweven en loodzware, doch verrassend elegante bultruggen die met hun imposante lichamen boven het wateroppervlak uittorenen. Net als in de serie ‘Earthflight’ toont ook de film diverse natuurfenomenen en menselijke bouwwerken vanuit het perspectief van de vogels die ons meenemen op hun vaak epische reizen door het mondiale luchtruim.

Naast nieuwe beelden van al uit de serie bekende dieren en langere of net iets anders gefilmde scènes van dezelfde natuurtaferelen of gebeurtenissen, schotelt ‘Earthflight: de film’ ons af en toe ook geheel nieuwe beelden voor. Een mooi voorbeeld zijn de opnamen van een immense spreeuwenzwerm, een als een enkelvoudig organisme bewegende groep die in het luchtruim boven de Italiaanse metropool Rome probeert te ontsnappen aan een jagende slechtvalk. Opmerkelijk genoeg slagen de spreeuwen er keer op keer in om en groupe de dodelijke klauwen van ’s werelds snelste jager te ontwijken. In tegenstelling tot de serie, die in elke aflevering een apart continent onder de loep neemt, springt de film geregeld van werelddeel naar werelddeel. Opvallend is wel dat Australië en Oceanië in ‘Earthflight: de film’ ontbreken, terwijl voor Azië slechts een bescheiden rol is weggelegd met een kort hoofdstuk over de oogstrelend mooie Chinese kraanvogels en Europese zeearenden op het Japanse eiland Hokkaido.

Dat neemt niet weg dat ‘Earthflight: de film’ een puik stuk arbeid is. De prent is niet alleen een ode aan de fascinerende en rijkgeschakeerde vogelwereld, maar ook aan de onderzoekende mens en de filmmakers van deze wereld die buiten gangbare kaders durven te denken.

Frank Heinen

‘Earthflight de film’ verschijnt dinsdag 26 november 2013 op DVD (2D) en blu-ray (2D plus real 3D).