Een Gelukkige hand (2005)

Regie: Pieter Verhoeff | 90 minuten | drama, documentaire | Acteurs: Peter van Straaten, Renee Fokker, Hans Kesting, Pierre Bokma, Michiel Romeyn, Ingeborg Elzevier, Reinout Scholten van Aschat

Filmmaker Pieter Verhoeff staat bekend om zijn serieuze kwaliteitsfilms. Nog vers op het netvlies staat de gelauwerde speelfilm ‘Nynke’, maar hij maakte ook een aantal documentaires en regisseerde het lichtvoetiger ‘Jiskefet’. In deze nieuwste film mengt hij de genres van documentaire en drama door elkaar. Centraal staat de tekenaar Peter van Straaten, die door middel van interviews en beelden van zijn werk als mens wordt uitgediept. Daarbij volgt de camera hem onder meer in zijn dagelijkse leven in Nederland, maar ook naar zijn buitenverblijf in Italië. Vermakelijk en ook fascinerend is dat de film laat zien hoe zijn bekende tekeningen tot stand komen, met de tekst eronder als lachwekkende punchline.

De documentaire wordt zevenmaal onderbroken, of juist geïllustreerd, door een minifeuilleton uit zijn bekende werk ‘Agnes’. Van Straaten schreef jarenlang korte verhalen over deze vrijgevochten 40-jarige bijstandsmoeder, die worstelt met dagelijkse beslommeringen, liefde, drank en mannen. Deze 5 minuten durende nagespeelde fragmenten uit Agnes blijken meer elementen uit het werkelijke leven van schepper Peter van Straaten te bevatten dan de argeloze kijker zou vermoeden. Van Straaten is deels terug te vinden in Agnes zelf, maar ook in de mannen om haar heen. Openhartig vertelt de tekenaar hoe geluk en ongeluk, het problematisch huwelijksleven, drank en menselijke verhoudingen zowel in hemzelf als in zijn werk een rol hebben gespeeld.

De zeven scènes uit Agnes worden lichtvoetig en zorgvuldig gespeeld door een heel goed gekozen cast van Renee Fokker (Agnes), Hans Kesting (Agnes’ grote liefde Arthur) en Pierre Bokma (een minnaar). Michiel Romeyn speelt een erg aardige bijrol als Agnes’ vriend Willem. Bij het zien van dit minifeuilleton blijkt wel dat Agnes vooral fijn zondags leesvoer is en niet echt geschikt voor drama op het witte doek. Maar als illustratie en onderbreking van de documentaire over Van Straaten voldoet het wonderwel.

‘Een gelukkige hand’ wordt vooral boeiend als de mens Peter van Straaten in zijn diepere lagen wordt belicht. Er is een mooi contrast tussen zijn ooit ophef veroorzakende pornografische tekeningen aan de ene kant en het bedaarde, bijna saaie personage, dat de film van Peter van Straaten maakt. Maar onder die degelijke buitenkant schuilt een minzame rebel. Zijn uitspraken over liefde en overspel, drank en roken, geluk versus ongeluk en de inktzwarte humor van zijn tekeningen zijn op zijn minst zeer herkenbaar, soms onrustbarend en nu en dan zelfs ontroerend. Pieter Verhoeff heeft een mooi portret gemaakt van een talentvolle vaderlandse tekenaar.

Endre Timar

Waardering: 4

Bioscooprelease: 24 maart 2005