Een wereld vol betovering – La clé des champs (2011)

Regie: Claude Nuridsany, Marie Pérennou | 81 minuten | familie, documentaire | Acteurs: Simon Delagnes, Lindsey Hénocque, Jean-Claude Ayrinhac, Denis Podalydés

In 1996 verbaasde het Franse regisseursduo Claude Nuridsany en Marie Pérennou de wereld met het even verbluffende als fraaie natuurepos ‘Microcosmos: Le Peuple de l’herbe’. Zelden zullen insecten, andere geleedpotigen en de geheime dierengemeenschap die rondwaart in de ondergroei zo indringend en spectaculair in beeld zijn gebracht. Met ‘Een wereld vol betovering’ (‘La clé des champs’) bewijzen de Fransen dat hun creatieve inspiratiebron nog zeker niet is opgedroogd. De film is het innemende verhaal van een schuchtere, nieuwsgierige jongen die een natuurrijke poel ontdekt en de afgelegen plek gaandeweg liefdevol in zijn hart sluit. Sterker, de plek wordt zijn eigen sanctuarium, een Elysisch lustoord waar de normaal zo vluchtige tijd even stilstaat en de afstompende jachtigheid van de moderne consumptiemaatschappij plaatsmaakt voor de zich langzaam ontvouwende taferelen van de onbedorven natuur. Waar de door materialisme en utiliteitsdrang aangedreven volwassene de poel vermoedelijk ziet als een object van prozaïsche alledaagsheid, beschouwt de door verwondering gegrepen jongen datzelfde waterlandschap als een fascinerend universum met diverse miniatuurlandschapjes en een keur aan betoverende wezens.

Het toegepaste stijlbeeld van de onbedorven kinderogen, die ook de ‘gewone’ dieren en planten in de eigen achtertuin zien als een machtige manifestatie van de natuur in al haar veelvormige puurheid, krijgt in ‘Een wereld vol betovering’ fraai vorm door de talloze mooie beelden die ons een prachtig inkijkje geven in het complexe ecosysteem dat een ongerepte waterpoel in werkelijkheid is. Kleurrijke keizerlibellen en platbuiken die gracieus over het water scheren, een ringslang die onder de deken van het nachtelijk duister sierlijk door het water kronkelt, waterinsecten die in hun voorkomen doen denken aan buitenaardse wezens uit een ander zonnestelsel, de grote, helderblauwe ogen van een geelgerande watertor die de camera viseren, een boerenzwaluw die acrobatisch door het azuurblauwe luchtruim wervelt of een wild zwijn dat knorrend door de verfrissende poel waadt, het zijn een paar mooie voorbeelden van de talloze alledaagse en minder alledaagse natuurtaferelen die Nuridsany en Pérennou met veel oog voor detail en esthetische finesse voor de lens hebben gekregen. Voor liefhebbers van herpetofauna is de film een echte lekkernij. Boomkikkers en levendbarende hagedissen die met speels gemak een rietstengel beklimmen, de geritualiseerde paringsdans van een mannelijke alpenwatersalamander, geelbuikvuurpadden aan de waterkant, kleurrijke vuursalamanders en gewone padden die roerloos minutenlang op de bodem staan als statige, bijna uit brons gehouwen standbeelden vormen traktaties voor eenieder die geïnteresseerd is in het leven van amfibieën en reptielen.

Waar het jongetje, simpelweg aangeduid als le petit garçon, zich aanvankelijk lijkt te ontpoppen als een vrije, compromisloze en eigengereide ziel die weinig moet hebben van gezelschap en zijn magische waterparadijs liever alleen voor zichzelf houdt, ontwikkelt hij verderop in de film toch amoureuze gevoelens voor dorpsgenote Iris. In eerste instantie beschouwt de jongen haar als een indringster die tornt aan de magie van de maagdelijke natuuroase die hem zo dierbaar is, later ziet hij in haar de ultieme deelgenoot in het genot. Dit liefdesverhaaltje is niet het sterkste element van de film en doet soms wat gekunsteld aan.

Desondanks is ‘Een wereld vol betovering’ een interessante en bij vlagen fabuleus mooie ode aan de vaak ongeziene schoonheid die ons op veel plekken nog steeds dagelijks omringt. Een film ook die zich impliciet afzet tegen de profane en oppervlakkige vormen van materialisme en winstbejag die gepredikt worden door de discipelen van het louter economisch getinte vooruitgangsdenken, lieden die de waarde van een object, landschap of organisme alleen definiëren in termen van geld of praktisch nut. De boodschap van ‘Een wereld vol betovering’: de dingen die je ziet op allerlei exotische bestemmingen zijn natuurlijk prachtig, maar ook in de eigen achtertuin is mooie natuur voor de goede verstaander met een fijnmazige, ongecorrumpeerde en door ontdekkingsdrang gevormde ziel nog vaak alomtegenwoordig.

Frank Heinen

‘Een wereld vol betovering’ (‘La clé des champs’) verschijnt maandag 24 september 2012 op DVD en blu-ray en is vanaf dinsdag 11 september 2012 te huur.