El Alamein – La linea del fuoco (2002)

Regie: Enzo Monteleone | 117 minuten | drama, oorlog | Acteurs: Paolo Briguglia, Pierfrancesco Favino, Luciano Scarpa, Emilio Solfrizzi, Thomas Trabacchi, Giuseppe Cederna, Piero Maggiò, Roberto Citran, Silvio Orlando, Sergio Albelli, Fabio Ferri

“De beste oorlogsfilm sinds Saving Private Ryan!” staat er op het dvd-hoesje. Wie zich op basis daarvan een bloederig actie-spektakel op Amerikaanse leest bij voorstelt, komt bedrogen uit. Wie zich instelt op een licht-filosofisch drama in oorlogstijd, zal een boeiende karakterstudie zien met slechts een handvol oorlogscènes. Dat laatste wil niet zeggen, dat de film geen oorlogssfeer ademt. Ondanks de schijnbaar lege woestijn, de zinderende hitte en het eindeloze wachten op het offensief van de Britten, is de dreiging van de oorlog constant aanwezig. Of het nu in de plotselinge inslag van Engelse granaten is of de wetenschap dat de soldaten in een hopeloze situatie zitten.

De sfeer wordt uitstekend neergezet, geholpen door werkelijk prachtig camerawerk, waardoor de hitte van de Noord-Afrikaanse woestijn bijna de huiskamer inkomt. Centraal middenpunt is de jonge student Serra (Briguglia) die vrijwillig dienst heeft genomen en aankomt bij de Pavia-compagnie van luitenant Fiore (Solfrizzi). Met zijn gladgeschoren wangen, schoon uniform en veldfles fris water, valt hij enorm uit de toon bij de overige geharde soldaten. Vrijwel meteen wordt hem het basisprincipe uitgelegd waaronder de soldaten (over)leven: iedereen heeft recht op drie ‘mirakels’, daarna kan men alleen nog bidden. Fiore geeft stoïcijns leiding aan zijn soldaten, wetende dat de militaire situatie hopeloos is. Dezelfde mening is sergeant Rizzo (een sterke rol van Favino) toegedaan, die de soldaten opdraagt niet na te denken, maar de orders op te volgen. Dat doen de Italianen, stug en koppig. Ze worden vergeten bij de bevoorrading en de bevelen die ze krijgen zijn vaak tegenstrijdig of soms ronduit krankzinnig. Absurd hoogtepunt is het moment als een vrachtwagen met schoensmeer en het paard van Mussolini in hun kamp arriveert. Dit in voorbereiding op de triomfantelijke intocht in Alexandrië. Het onderstreept nog eens de waanzin van de oorlog. Verhaaltechnisch biedt ‘El Alamein’ niets nieuws, maar de film is prachtig geschoten, met solide acteerprestaties en ondersteund door melancholieke muziek is het een bitter en tragisch verhaal over vergeten soldaten in een grotendeel vergeten hoofdstuk uit de Tweede Wereldoorlog.

Hans Geurts