El cuerno de la abundancia (2008)
Regie: Juan Carlos Tabío | 100 minuten | komedie | Acteurs: Paula Ali, Tahimi Alvariño, Vladimir Cruz, Laura De la Uz, Mirta Ibarra, Jorge Losada, Annia Bu Maure, Enrique Molina, Jorge Perugorría, Yoima Valdés
Er is eigenlijk weinig voor nodig om op Cuba een sfeervolle film te maken. Het land is door zijn jarenlange isolement gaandeweg verworden tot een openluchtmuseum en iedere shot bevat wel sfeervolle, afgebladderde huizen, oude wagens of gitaarspelende werkelozen. Een ideale omgeving voor ‘El cuerno de la abundancia’ (vertaald: De hoorn des overvloeds), een film die met de charme van gedeelde armoede de harten van het publiek wil winnen.
‘El cuerno de la abundancia’ beschrijft een Cubaans dorpje waar de bewoners elkaar allemaal goed kennen. Het is er een saaie bedoeling, niemand heeft geld en iedereen lijkt zich er ook wel naar te schikken. Tot op een dag het gerucht de ronde doet dat er een testament is waarbij iedereen met de naam Castiñeiras aanspraak kan maken op een fortuin. Plotseling heeft iedereen dollartekens in zijn ogen en dan blijkt dat het vreedzame dorpje heel wat mensen met de naam Castiñeiras telt. Je begrijpt natuurlijk wel dat dat niet goed kan gaan. Langzaam begint de hoofdpersoon zich af te vragen of die schat het wel waard is. Moraal van het verhaal: wees blij met wat je hebt en niet met wat je kan krijgen. We zijn dan wel arm, maar we hebben elkaar en dat is meer waard dan al ’t goud van de wereld.
De centrale figuur van het verhaal is Bernardito, een beetje een nietsnut en een slachtoffer van alle vrouwen in zijn leven. Hij heeft het niet alleen te stellen met zijn eigen vrouw, die met het geld eindelijk eens een huis met privé slaapkamer wil kopen. Hij heeft het ook te stellen met zijn moeder, die om de haverklap zomaar komt binnenwandelen. (Bernardito kan het niet over z’n hart krijgen haar de sleutel af te nemen.) En dan is er nog Zobeida, zijn bazin, die wel een oogje heeft op de dromerige Bernardito. De man, met als enige bezit een fiets, laat zich alle vrouwelijke aandacht maar gelaten bekomen. Eigenlijk net als het verhaal van die erfenis, waar hij ook maar in meegesleurd wordt.
Grappig element in de film is dat Bernardito af en toe in de camera spreekt om wat duiding aan het verhaal te geven. Dat is ook wel nodig, want het wordt op sommige momenten behoorlijk ingewikkeld. Bernardito is trouwens niet de enige die zich bewust is van de camera. Zo af en toe zegt één van de andere Castiñeirassen “Dat is toch niks voor in de film”, of zegt Bernardito, “Dit fragment ging eigenlijk in het echt niet zo, maar m’n neef is fan van westerns”. Ja, zelfs de film is niet echt het eigen werk van Bernardito zelf. Niets is privé op Cuba!
‘El cuerno de la abundancia’ is al met al een beetje een klucht en is ook niet veel meer dan dat. Toegankelijk kijkvermaak waarbij je niet al te hard hoeft na te denken met een grappig Cubaans sfeertje. Beklijven doet het niet, maar als je je eens wil terugtrekken op de sofa is dit een heel aardige keus.
Bram Semeijn