Elizabeth (1998)

Regie: Shekhar Kapur | 124 minuten | drama, thriller, biografie | Acteurs: Cate Blanchett, Geoffrey Rush, Joseph Fiennes, Richard Attenborough, Christopher Eccleston, Vincent Cassel, Fanny Ardant, John Gielgud, Eric Cantona, Kathy Burke, Edward Hardwicke, Emily Mortimer, Liz Giles, Rod Culbertson, Paul Fox, Terence Rigby, Peter Stockbridge, Amanda Ryan, Valerie Gale, George Yiasoumi, James Frain, Jamie Foreman, Kelly Macdonald, Wayne Sleep, Sally Grey, Kate Loustau, Elika Gibbs, Sarah Owen, Lily Allen, Joe White, Matt Andrews, Liam Foley, Ben Frain, Lewis Jones, Michael Beint, Angus Deayton, Kenny Doughty, Hayley Burroughs, Joseph O’Conor, Brendan O’Hea, Edward Highmore, Daniel Moynihan, Jeremy Hawk, James Rowe, Donald Pelmear, Tim Bevan, Charles Cartmell, Edward Purver, Daniel Craig, Vladimir Vega, Alfie Owen-Allen, Daisy Bevan, Jennifer Lewicki, Viviane Horne, Nick Smallman

Aan alle kanten weelderige productie over het begin van de regeerperiode van Elizabeth I (1558-1603) met een glansrol van Cate Blanchett als de titulaire vorstin. Met de historische feiten wordt hier en daar een loopje genomen. Verschillende gebeurtenissen vonden bijvoorbeeld pas veel later plaats dan in het weergegeven tijdvak. De ‘fouten’ variëren van klein – Elizabeth’s tegenstander bisschop Gardiner (Rigby) was al overleden voordat ze koningin werd – tot groot – William Cecil (Attenborough) werd niet met pensioen gestuurd, maar bleef bijna tot zijn dood haar belangrijkste raadgever. Wat betreft de rol van Robert Dudley (Fiennes) is de film ondubbelzinnig: hij was ook de fysieke minnaar van Elizabeth. In werkelijkheid is dat nooit bewezen en gaan de debatten onder historici over dit aspect van haar leven nog altijd voort. Was de Virgin Queen ook daadwerkelijk een maagd?

De historische werkelijkheid daargelaten, is ‘Elizabeth’ een film vol met intriges, complotten en aanslagen. De acteerprestaties zijn over de hele linie fantastisch, met een briljante Rush al de sinistere Walsingham. In de bijrollen verschillende acteurs die inmiddels bij een groter publiek bekend zijn geworden, zoals Mortimer als een hofdame en Craig als fanatieke monnik. Ook leuke cameo’s van Angus Deaton en oud-voetballer Eric Cantona als de Franse ambassadeur.

De film ziet er prachtig uit en is met veel liefde en oog voor detail gemaakt. Van het shot dat Elizabeth’s kroningsportret weergeeft tot de Tudor-rozen in de vloerbedekking en de veelkleurige jurken en kostuums, het is een waar visueel feest. En tegelijkertijd worden door de wijde gangen en de hoge shots vanaf het plafond ook de schaduwen en krochten van de paleizen getoond, waardoor ook op een letterlijke manier de donkere zijde van het glitterende hofleven zichtbaar wordt. Elizabeth’s transformatie van onzekere en hartstochtelijke prinses tot ijzige en statige koningin wordt mooi symbolisch in beeld gebracht. Dat is voornamelijk te danken aan de glansrol (en terechte Oscar-nominatie) van Blanchett, wiens personage aan het einde van de film totaal anders is dan aan het begin.

Hans Geurts

Waardering: 4

Bioscooprelease: 22 oktober 1998