Ensayo de un crimen (1955)
Regie: Luis Buñuel | 89 minuten | drama, komedie, misdaad | Acteurs: Ernesto Alonso, Miroslava Stern, Rita Macedo, Ariadna Welter, Leonor Llausás, Rodolfo Landa
‘Ensayo de un crimen’, wat zoveel betekent als ‘oefening van een misdaad’, is Luis Buñuels vertelling van Archibaldo de la Cruz, een geobsedeerde man, wiens leven in het teken staat van de gefrustreerde herbeleving van een beslissend moment uit zijn jeugd. Als jongetje was hij getuige van de moord op zijn gouvernante, die door een verdwaalde kogel getroffen werd tijdens ongeregeldheden in de Mexicaanse revolutie. De kleine Archibaldo had haar dood een moment eerder nog gewenst, en is daarna overtuigd van zijn aandeel in haar moord en blijft deze overtuiging zijn verdere leven houden.
De film, uit 1955, heeft een zelfde soort sfeer over zich als enkele films van Billy Wilder uit die tijd. De onheilspellende voice-over, de hysterische vrouwen; ongure feestjes in enorme huizen met bemoeizuchtige bedienden; intriges en zelfs moordpartijen doen denken aan meesterwerken als ‘Sunset Boulevard’. Net als deze film heeft ‘Ensayo de un crimen’ de kwaliteit zowel komisch als oprecht spannend te zijn en voldoende suspense op te wekken om de kijker voortdurend op het puntje van de spreekwoordelijke stoel te houden.
Ondanks de toegankelijkheid en soepele vertelstijl van de film, die een adaptatie van de novelle van de Mexicaanse schrijver Rodolfo Usigli is en uit Buñuels latere, Mexicaanse periode stamt, is er wel degelijk een duidelijke stempel van de cineast te vinden. Zo zijn er verschillende surrealistische droomsequenties te zien, waarin Achibaldo fantaseert over de koelbloedige moorden die hij telkens van plan is. Ook de lugubere scène waarin Archibaldo – uit pure frustratie over het feit dat door ongelukkig toeval zijn plan om de mooie Lavinia om het leven te brengen, in het water is gevallen – een zeer lijkende paspop in zijn pottenbakoven verbrandt, doet surreëel aan. Deze scène blijkt een extra lugubere lading te dragen, door de tragische zelfmoord van de actrice Miroslava Stern (die Lavinia speelt), daags na de afronding van de opnames van de film. Haar eigen crematie liep door deze macabere gang van zaken vrijwel samen met de première van ‘Ensayo’, waarin de naar Lavinia’s evenbeeld gemaakte pop in vlammen opgaat.
Zoals in meer van zijn films, steekt Buñuel de draak met bepaalde gewoonten van de bourgeoisie, door te tonen hoe absurd sommige van de (ongeschreven) regels van de burgerlijke etiquette in feite zijn. Toch is het geen film waarmee de filmmaker grootse controversie veroorzaakte. Het is een van zijn meer persoonlijker films, die door de ingenieuze vertelstructuur en grote dosis zwarte humor zeer de moeite van het bekijken waard is.
Ruby Sanders