Escape Plan (2013)

Regie: Mikael Håfström | 116 minuten | actie, thriller | Acteurs: Sylvester Stallone, Arnold Schwarzenegger, Jim Caviezel, Faran Tahir, Amy Ryan, Sam Neill, Vincent D’Onofrio, Vinnie Jones, Matt Gerald, 50 Cent, Caitriona Balfe, David Joseph Martinez, Alec Rayme, Christian Stokes, Graham Beckel, Rodney Feaster, David Leitch, Lydia Hull

Na ‘The Expendables’ verschijnt er nu weer een ensemblefilm onder aanvoering van Sylvester Stallone die zijn oorsprong heeft in de actiefilm. Ook in ‘Escape Plan’ mag een groep oudgedienden, waarvan een merendeel zijn sporen heeft verdiend in de jaren 80, opdraven.

Het verhaal is als volgt. Ray Breslin (Stallone) test gevangenissen op hun veiligheid. Daartoe laat Breslin zich vrijwillig opsluiten om manieren te vinden uit de cel te ontsnappen en er zo de zwakke plekken bloot te leggen. Wanneer hij de opdracht krijgt om een nieuwe strafinrichting te testen, twijfelt hij dan ook geen moment. Wat hij niet weet is dat het verzoek niet is wat het lijkt. Op het moment dat hij hardhandig gevangen wordt genomen begint de twijfel dan ook toe te slaan. De directeur van de instelling zegt hem niet te kennen, zijn evacuatiecode doet nergens een bel rinkelen en ontsnappen lijkt onmogelijk zonder enige plattegrondkennis en hulp van buitenaf.

‘Escape Plan’ begint als een typische prison break film en wijkt daar de rest van de film niet meer van af. Zo zijn bijvoorbeeld alle archetypen in het gevangeniswezen van de partij, van de regelaar tot aan de vrome moslim. Van de stereotype blanke Ariër tot aan de sadistische bewaker. Belangrijker dan de actie is daarom de onderlinge interactie en de ingenieuze manier waarop er ontsnapt kan worden. Dat Stallone daardoor tegelijkertijd fysieke dommekracht is als intelligente wetenschapper werkt op de lachspieren. Gevangenissen (en het bijbehorende personeel) zijn een toonbeeld van amateurisme, bewakers schieten met ogenschijnlijke losse flodders en de film hangt van toevalligheden aan elkaar. En zo zijn er meer imperfecties die voor een onbedoelde lach zorgen. Bovendien zijn de oplossingen zo omslachtig en vergezocht dat het allemaal niet veel meedraagt aan de geloofwaardigheid van ‘Escape Plan’. De gevangenis van waaruit Breslin zijn meest hachelijke avontuur beleeft, doet denken aan Michel Foucaults panopticum, een architectonische constructie waarin bewakers met een alziend oog de gevangenen kunnen controleren en disciplineren. Het had een spannende cinematografie kunnen opleveren waarin het gevoel altijd bekeken te worden of juist een meer voyeuristisch perspectief voor extra diepgang zou kunnen zorgen. Helaas blijven zulke ideeën achterwege en behoudt ‘Escape Plan’ een wel zeer conventioneel niveau, met als gevolg dat de toeschouwer een passieve buitenstaander wordt.

Het acteerwerk van Stallone is, niet geheel verrassend, stram. Ook in zijn uitspraak. Daardoor komen ook de dialogen er vaak stijf en onspontaan uit. Toch lijkt hij er zelf wel van te genieten, een aanstekelijkheid die over kan vloeien naar de toeschouwer, hetgeen de film niet tot een complete ramp maakt. Ook Schwarzenegger is aardig op dreef en weet zodoende voor een komische noot te zorgen. De heren hebben de nodige zelfspot, maar of dat allemaal genoeg is om de film te dragen is de vraag. De bijpersonages helpen daar ook allemaal niet aan mee. Klinkt Stallone als bekwaam wetenschapper al niet erg plausibel, rapper 50 Cent als doorgewinterd hacker klinkt (en speelt) nog een stuk minder waarschijnlijk. Ook Jim Caviezel als gevangenisdirecteur Hobbes doet zo z’n best om zijn rol vorm te geven, dat hij eerder een fout karikatuur wordt dan een gelaagd personage. En zo gaat het maar door in ‘Escape Plan’. Daarbij zijn de dialogen vaak tenenkrommend slecht, verkeerd getimed en pertinent niet grappig.

Dat een paar oude actieacteurs samen in één film nog geen garantie voor succes hoeft te zijn, bewijst ‘Escape Plan’. De film beweegt zich tussen parodie en pastiche, met een grote hang naar het tweede.

Wouter Los

Waardering: 1.5

Bioscooprelease: 17 oktober 2013