Evil – Ondskan (2003)
Regie: Mikael Håfström | 113 minuten | drama | Acteurs: Andrea Wilson, Henrik Lundström, Gustaf Skarsgard, Linda Zilliacus, Jesper Salén, Filip Berg, Fredrik af Trampe, Richard Danielsson, Martin Svane, Rustan Blomqvist, Peter Eggers, Per Westergren, Henrik Linnros, Theodor Hoffsten, Sanna Mari Patjas
Tirannie op een internaat is geen nieuw onderwerp voor een verhaal. Een bekend voorbeeld is de film ‘Sleepers’, waarin autoritaire bewakers de tent op een verschrikkelijke manier runnen.
In de Zweedse film ‘Evil’ zijn het de laatstejaars die de jongeren domineren. Om het minst of geringste krijgen de leerlingen op hun kop van de twee bullebakken Silverhielm (Skarsgard) en Dahlén (Salén). Als ze niet met een mes op hun hoofd geslagen worden, moeten ze wel een weekend nablijven om vervelende klusjes te klaren. Leerlingen die het echt bont maken, worden uitgenodigd in de ‘ring’ om tegen de twee laatstejaars te vechten. Maar door de oneerlijke strijd zijn ze er van tevoren al van verzekerd dat ze verliezen.
Erik Ponti (Wilson) is zo’n leerling die het bont maakt. Hij is door zijn moeder en stiefvader naar het internaat gestuurd. Zijn stiefvader slaat hem regelmatig met de riem en Erik uit zijn woede en frustratie door andere jongens in elkaar te slaan. Zijn ouders hopen dat zijn agressieve gedrag op het internaat gecorrigeerd wordt. Maar Eriks frustratie wordt hier alleen maar erger, aangezien zijn gevoel voor rechtvaardigheid steeds op de proef wordt gesteld. Hij weigert dan ook continue te gehoorzamen als Silverhielm en Dahlén hem de les lezen en ontloopt de straffen die hem worden opgelegd. Hij houdt dit net zolang vol totdat het escaleert. Zijn enige vriend en kamergenoot Pierre (Lundström) wordt hier de dupe van als de twee tirannen hun strategie veranderen en zich met hun pesterijen op hem richten. Ook Eriks vriendin Marja (Zilliacus) begint zijn gedrag steeds riskanter te vinden, maar Erik weigert zich te conformeren.
De kracht van het voor een Oscar genomineerde ‘Evil’ schuilt zich met name in de heldere, vastomlijnde personages, die zorgvuldig worden gespeeld door goed gecaste acteurs. Wilson komt niet alleen overtuigend over als de koppige individualist Erik, maar heeft ook het perfecte uiterlijk voor een echte vechtersbaas en anti-held. In de film wordt hij tijdens een les zelfs naar voren gehaald om als voorbeeld te dienen voor de perfecte ‘Germaan’. Skarsgard en Salén zijn overtuigend irritant als de verwende plaagkoppen Silverhielm en Dahlén, die gewend zijn altijd hun zin te krijgen, maar vervallen tot suffe angsthazen als ze erachter komen dat Erik niet te vermurwen is en keihard kan vechten.
Deze kracht is echter tegelijkertijd het zwaktepunt van de film. De personages zijn zo duidelijk en vastomlijnd neergezet dat ze dreigen te vervallen in stereotypes. Het verhaal is een standaard vertelling over het goede tegen kwade, waarin het kwade lang overwint en de goede personen als underdog de sympathie van de kijker wekken. Zo’n uitgangspunt hoeft niet storend te zijn als het bijvoorbeeld een vernieuwend perspectief of een verrassende wending biedt, maar bij ‘Evil’ is dit niet het geval. Hoewel het aardig in elkaar steekt en de acteurs goede acteerprestaties neerzetten, stijgt de film niet boven het gemiddelde uit. Het is daardoor helaas niet bijster bijzonder en slechts interessant voor een avond lichtzinnig kijkvertier.
Karin van der Laan