Excalibur (1981)
Regie: John Boorman | 140 minuten | actie, fantasie | Acteurs: Liam Neeson, Helen Mirren, Gabriel Byrne, Liam O’Callaghan, Cherie Lunghi, Paul Geoffrey, Robert Addie, Keith Buckley, Katrine Boorman, Nicol Williamson, Corin Redgrave, Niall O’Brien, Patrick Stewart, Clive Swift, Ciarán Hinds, Michael Muldoon, Charley Boorman, Mannix Flynn, Garrett Keogh, Emmet Bergin, Barbara Byrne, Brid Brennan, Kay McLaren, Eammon A. Kelly, Nigel Terry, Nicholas Clay
Met een nieuwe King Arthur-film op komst, volgt nu eerst een terugblik op een oudere film over de mysterieuze koning. ‘Excalibur’ dateert alweer uit 1981. Het is misschien wel de meest getrouwe verfilming van Sir Thomas Malory’s beroemde boek. In een sneltreinvaart laat regisseur John Boorman de opkomst en ondergang van koning Arthur voorbij komen.
Als je het boek gelezen hebt dan is de film een feest van herkenning. Bijna alle belangrijke passages zijn in de film verwerkt. Helaas zit de film zo vol, dat sommige scènes nogal snel worden behandeld. Maar het is dan ook een heel karwei om een vuistdik boek in speelfilmformaat te gieten. Boorman is hier redelijk goed in geslaagd. De regisseur weet de sfeer van het boek ook goed te vangen. De film is donker en de grimmige Middeleeuwse setting is vrij goed getroffen. ‘Excalibur’ is qua special-effects wel gedateerd. De rotsblokken zijn duidelijk van schuimplastic gemaakt en hebben een onnatuurlijke gloed over zich heen. De kapsels van de acteurs zijn typisch jaren tachtig en de decors zijn ook niet altijd even overtuigend. Dat doet niets af van de kwaliteiten van de film als geheel.
Waar de film namelijk wel in overtuigd is om het boeiende verhaal helder en meeslepend te vertellen. De acteurs leveren goede vertolkingen. De meerderheid van de acteurs stond op het toneel voordat ze aan deze film meewerkte. Dat is ook wel te merken aan het theatrale spel. ‘Excalibur’ lijkt dan ook op een verfilmd toneelstuk. Het houdt de film boeiend om naar te kijken, al moet gezegd worden dat de film op sommige momenten wat inzakt. De lange speelduur, de film duurt 140 minuten, is daar schuldig aan. In een betrekkelijk korte tijd wordt er een complete boekenreeks op je afgevuurd. Sommige scènes zijn te langdradig en andere passages te kort. Boorman heeft al met al redelijk goede afwegingen gemaakt als het om de uitdieping van bepaalde scènes ging.
Voor filmfreaks is deze film ook erg leuk. In ‘Excalibur’ zitten enorm veel acteurs die veel later zijn doorgebroken bij het grote publiek. Zo zijn er een piepjonge Patrick Stewart(Captain Jean Luc Picard uit Star Trek) en Liam Neeson(Schindler’s List) te zien. Verder zitten er ook karakteracteurs zoals Helen Mirren en Gabriel Byrne in de film.
De film is qua decors en aankleding sterk verouderd. Het is met name een aanrader voor de lezers van de boeken en fans van het fantasy-genre. Het uiterlijk van de film is voor hedendaagse spektakelzoekers gewoon te verouderd. Misschien een leuk zoethoudertje voor mensen die niet kunnen wachten op Jerry Bruckheimer’s ‘King Arthur’?
Frank v.d. Ven
Waardering: 4
Bioscooprelease: 27 augustus 1981