Exiled – Fong Juk (2006)

Regie: Johnny To | 100 minuten | thriller, misdaad | Acteurs: Anthony Wong Chau-Sang, Francis Ng, Josie Ho, Nick Cheung, Richie Ren, Simon Yam, Roy Cheung, Suet Lam, Ka Tung Lam, Siu-Fai Cheung, Shiu Hung Hui, Ping-Man Tam, Ellen Chan, Chi Wai Wong

‘Exiled’ is een zwarthumoristische gangsters-onder-elkaar-film waarin met onderwerpen als broederschap en loyaliteit gestoeid wordt. Regisseur Johnnie To is een ‘veelfilmer’ die er niet voor schuwt gemiddeld zo’n drie films per jaar af te leveren. Zijn specialiteit is het maken van stevige actiefilms die zeker niet uit alleen pure actie of gewelddadige scènes bestaan. Zijn repertoire kent ook komedies en martial-arts films. Ondanks zijn hoge productie kan hier alvast worden verklapt dat deze film een kwalitatief hoogstaand niveau heeft.

Wo (gespeeld door Nick Cheung) is een ex-gangster die naar Macau is teruggekomen met zijn vrouw (Josie Ho) en hun baby. Hij heeft in het verleden een mislukte poging gedaan om de gangsterbaas Boss Fay (Simon Yam) om te brengen.

In een sterke openingsscène wordt de sfeer van de film met trage camerabewegingen en opgewekte suspense, ondersteund door een heerlijke soundtrack, meteen neergezet. Twee door Boss Fay (het hoofd van een misdaadsyndicaat) gestuurde moordenaars komen aan bij Wo’s huis, iets later arriveren ook twee vrienden die hem willen redden. De regisseur brengt dan al direct diverse psychologische zetten in. Omdat Wo maar één revolver heeft met een magazijn met zes kogels halen de anderen een aantal kogels uit hun automatische wapens om de uitvoering van het spel (zijn executie) wat ‘eerlijker’ te laten verlopen. De kansen zijn dan immers gelijker.

Al snel wordt duidelijk wat de achterliggende reden voor dit vreemde gedrag is. Na een schietpartij waarbij vooralsnog geen slachtoffers vallen, blijkt dat zij allen oude jeugdvrienden van elkaar zijn, met zijn vijfen zijn zij in een ver verleden samen het criminele pad opgegaan. Die onderlinge jeugdvriendschap blijkt dan uit een jeugdfoto die boven water komt wanneer zij met zijn allen in de woning eten, Wo is na die eerste schietpartij nog ongedeerd.

Boss Fay wil echter hoe dan ook dat Wo wordt ‘omgelegd’, een mislukking van zijn opdracht accepteert hij niet en zal de gangsters zelf hun leven kosten. De hamvraag voor een ieder is dan: wat te doen met Wo en hoe gaan wij om met de consequenties van een weigering Wo te vermoorden? Die vraag staat centraal in de film en komt daarna in diverse vormen voortdurend terug in de verdere ontwikkeling van het verhaal.

Er ontwikkelt zich dan een interessant psychologisch drama. Toch is ‘Exiled’ niet zo maar de zoveelste film waarin veel geschoten wordt. Er zit ook de nodige subtiele humor in en het camerawerk is van hoog niveau. Uieraard wordt de kijker getracteerd op de nodige vecht- en schietpartijen, maar juist die schietpartijen zijn nergens storend en bijna ‘functioneel’ te noemen. Camerawerk en belichting maken er een visueel festijn van, een genot om als cinemaliefhebber naar te kijken, je ervaart het nauwelijks als “geweld”.

De vrienden hebben allen zo hun eigen overwegingen om loyaal te zijn aan hun opdrachtgever en worden heen en weer geslingerd tussen loyaliteit op grond van oude vriendschap en bloedbroederschap en angst voor hun eigen hachje. De regisseur heeft alle personen hier zorgvuldig uitgewerkt, we zien de een als de man die geen angst kent en anderen bijvoorbeeld als de virtuoze pistoolheld en de rokkenjager.

Ook andere rollen in de film zijn goed ontwikkeld, zoals die van de hoteleigenaar die de rol speelt van een soort louche bemiddelaar in het toespelen van opdrachten, een hoertje (Ellen Chan) die voor geld alles bereid is te doen en een politiechef die corrupt is en ook voor Boss Fay werkt. De politiechef gaat bijna met pensioen en wil maar één ding: veilig zijn pensioen halen. Zijn rol kent bijna absurdistische trekjes van de politiechef van de Franse komiek Louis de Funès.

De film bevat scènes van grote schoonheid qua filmstijl maar is ook gemaakt met een duidelijke knipoog naar ‘Pulp Fiction’ en westerns als ‘The Wild Bunch’. Deze knipogen zorgen voor soms theatrale effecten, deze irriteren echter in het geheel niet. Zij maken de film juist goed te verteren, de schietpartijen liggen geenszins zwaar op de maag. Vooral de scènes in een illegale kliniek waar een shoot-out plaats vindt en een bijna algehele eindafrekening zijn subliem en van grote klasse. Prachtig camerawerk, magnifieke slow-action, kleurrijk, maar vooral ook geloofwaardig.

‘Exiled’ is gewoon een vibrerende film die ook voldoende momenten kent waarin de spanningsboog even kan ontspannen. Door het vaktechnisch fraaie filmwerk blijft het ook op die momenten volledig boeien. De rolbezetting is prima ingevuld, verhaal en soundtrack zitten uitstekend in elkaar. Alhoewel je denkt de afloop van het verhaal te kunnen voorspellen is die toch geheel anders dan je zou verwachten.

Rob Veerman

Waardering: 4

Bioscooprelease: 31 mei 2007