V for Vendetta (2005)
Regie: James McTeigue | 132 minuten | actie, drama, thriller, science fiction | Acteurs: James Purefoy, Natalie Portman, Stephen Rea, John Hurt, Hugo Weaving, Roger Allam, Clive Ashborn, Sinéad Cusack, Nicolas de Pruyssenaere, Christopher Fosh, Stephen Fry, Selina Giles
De ‘V’ in ‘V for Vendetta’ is ook voor heel wat andere uitdrukkingen van toepassing. Zo zou je deze comicverfilming van Alan Moore’s gelijknamige stripverhaal ook ‘V voor Verwarrend’ of ‘V voor Veeleisend’ kunnen noemen. Een hapklare Hollywoodbrok is de film van regisseur McTeigh niet geworden. Integendeel. ‘V for Vendetta’ weet afwisselend te schofferen, manipuleren en te amuseren. Interessant, maar wel vermoeiend.
In ‘V for Vendetta’ krijg je een uiterst sombere versie van een futuristisch Londen te zien. De stad is in handen van een dictator (Hurt) die het volk manipuleert door dubieuze mediaberichten en propaganda de ether in te slingeren. De inwoners van de metropool leven onbeduidende leventjes en moeten zich aan een avondklok houden. Zo ook Evey Hammond (Portman). Tegen beter weten in gaat de jonge vrouw ’s avonds toch een keer de straat op, wat uiteraard verkeerd afloopt. Evey wordt klem gezet door een stel verkrachters. Voordat de vrouw het slachtoffer wordt van haar belagers, duikt de mysterieuze V (Weaving) op. Een man in een Guy Fawkes-masker. V is een idealist die zijn mening over zijn regering kenbaar wil maken door explosieven, kortom, hij is een terrorist. Of toch een vrijheidsstrijder? Zoals zo vaak blijkt de waarheid in het midden te liggen. Evey sluit zich bij haar redder aan en steunt hem in zijn eenzame strijd.
Hoewel het verhaaltje simpel lijkt, bestaat ‘V for Vendetta’ uit ingenieuze plotlijntjes en diepere lagen. De basis van de plot komt uit de stripboeken van de Britse Moore. In comickringen geldt de auteur als een waar genie. Het werk van Moore is complex, groots en uitdagend. De Brit heeft altijd wat te vertellen in zijn verhalen en ‘V for Vendetta’ is daarop geen uitzondering. Zowel in het boek als in de film krijg je een flinke portie maatschappijkritiek voor je kiezen, wordt je geconfronteerd met heersende homofobie, zie je godsdienstwaanzin, komt het machtsmisbruik van de media aan bod en zie je de dunne scheidslijn tussen terrorisme en vrijheidsstrijd. Ook zijn er verwijzingen naar Nazi-Duitsland en de Londense bomaanslagen te zien. Kortom, ‘V for Vendetta’ is een ambitieus verhaal. Misschien wel iets té ambitieus… McTeigh heeft geprobeerd om de strip zo goed mogelijk naar het witte doek te vertalen. Een dappere poging die helaas niet helemaal goed uit de verf komt. De regisseur heeft Moore’s sneren naar de maatschappij goed opgepikt en ze in de film verwerkt, maar dat gaat ten koste van de plot. ‘V for Vendetta’ zit propvol verwijzingen die het verloop van het verhaal verstoren. Zo komen personages niet goed uit de verf en zakt de spanningsboog regelmatig in. De sterrencast vol Britse acteurs vergoedt veel, maar zelfs grote namen als Hurt, Fry en Rae kunnen hun eendimensionale rollen niet redden. Er valt gewoon veel te weinig te doen voor hen. De spil van het verhaal draait om de relatie tussen Evey en V, maar door de talloze verwijzingen komen ook zij er bekaaid van af. Met name de opbloeiende romance tussen V en Evey komt uit de lucht vallen. Dat de achtergronden van het duo ook wat vaag blijven, doet de zaak dan ook weinig goeds. Het is geheel te danken aan Weaving en Portmans sterke spel te danken dat je toch om hen gaat geven. Vooral Weaving is fantastisch, hoewel je zijn gezicht amper te zien krijgt, weet hij toch een redelijk inleefbaar personage neer te zetten. Zelfs de theatrale, statische one liners van Moore klinken verrassend vloeiend uit de mond van de gemaskerde acteur. Portman verdient dan weer veel lof voor haar Britse accent.
Het grootste manco aan de film is dat het nooit een keuze maakt wat voor genre het wil zijn. Voor een actiefilm is ‘V for Vendetta’ te tam, als drama te chaotisch en als scifi te conventioneel. Bovendien zijn er wat misplaatste humoristische scènes tussen het toch al rommelige script geplakt. Het gevolg is dat McTeigh’s film een allegaartje is geworden. Hoewel enkele scènes uit ‘V for Vendetta’ nu al instant classics zijn, vooral het begin waarin V al dirigerend enkele explosieven tot ontploffing brengt is nu al legendarisch, overheerst er toch een lichte teleurstelling. Hoewel McTeigh voor zijn regisseursdebuut ervaring opdeed bij de ‘Matrix’ films, mist hij een eigen identiteit. ‘V for Vendetta’ ziet er aardig uit, maar niet meer dan dat. De film bestaat uit close ups en dramatisch uitgezoomde plaatjes en that’s it. Voor originele camerastandpunten of leuke visuele vondsten moet je de film niet gaan zien. Qua vormgeving is het veel te braaf. Pas op het einde durft McTeigh wat meer te experimenteren met camerahoeken en special effects.
Als een actie-scifi qua verhaal en actie tekortschiet wat houd je dan over? In het geval van ‘V for Vendetta’ toch meer dan je denkt. McTeigh mag dan een chaotische film in mekaar hebben gezet, het is nog altijd een interessante (misschien zelfs relevante) film. ‘V for Vendetta’ blijft boeiend, vanwege de interessante vragen die het oproept. Stevenen we echt af op zelfdestructie? Zijn we echt wel zo tolerant als we graag denken en is onze regering wel te vertrouwen? Wezenlijke vragen, waar Moore en McTeigh zelf ook geen antwoord op weten. De film zet je aan het denken en dat is een verademing voor een popcornfilm als deze. Bovendien heeft het sympathieke ‘V for Vendetta’ het hart op de juiste plaats. ‘V for Vendetta’ mag dan wat warrig zijn gemonteerd, het respect voor het bronmateriaal is er niet minder om. McTeigh heeft de essentie van de strip intact gelaten en dat is heel wat waard. Zeker als je nagaat dat er van Moore’s intelligente werk weinig overblijft als het door de Hollywoodmachine gehaald wordt (denk aan ‘From Hell’ en ‘LGX’). Ben je een echte comicfan dan mag je rustig een half sterretje bij de score optellen.
Frank v.d. Ven
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 30 maart 2006