Forever Flows – Nirontor (2006)
Regie: Abu Sayeed | 95 minuten | drama | Acteurs: Shabnoor, Ilias Kanchon, Litu Anam
De Bangladeshi film ‘Nirontor’ (‘Forever Flows’) heeft al een succesvolle reis achter de rug. Het drama, gebaseerd op de gerespecteerde roman van Hamuyan Ahmed, kreeg de juryprijs in Goa, was de inzending van Bangladesh voor de Oscars van 2006, en heeft van de prijs van internationale filmcritici (FIPRESCI) gekregen. Of de film ook werkelijk als deze eer verdient, kun je je afvragen, maar dat de film inhoudelijke en uitvoerende kwaliteiten heeft, staat buiten kijf. De thematiek van de film en de manier waarop deze door de acteurs over wordt gebracht zorgen voor de meerwaarde voor de kijker, die zich niet snel door het feitelijke verhaal geboeid zal zien.
Volgens regisseur Abu Sayeed wil de film niet zozeer, of slechts, laten zien dat hoofdpersonage Tithi als callgirl aan het werk gaat louter vanwege de slechte financiële situatie binnen haar familie, maar dat er in Bangladesh vrouwen seksueel onderdrukt en lastig gevallen worden vanaf jongs af aan, en dat dit gevolgen heeft voor de rest van hun leven. In ‘Forever Flows’ kan Tithi zelfs een onschuldige, liefdevolle aanraking van haar moeder niet meer verdragen, vanwege de wijze waarop ze in haar leven beschadigd is door mannen. Lichamelijkheid is hierdoor in zijn totaliteit een beladen aspect geworden.
Dit soort kleine nuances houdt de film regelmatig interessant genoeg om onverschilligheid vanwege de weinig spectaculaire gebeurtenissen in de plot te vermijden. Ook de personages zijn bijvoorbeeld meestal niet op een clichématige manier neergezet. Zo is callgirl Tithi ongebruikelijk in haar karakter en uiterlijk. Wat dit laatste betreft merkt een vrouw op dat ze een opvallend knap gezichtje heeft voor iemand in haar beroepsgroep. Zij had namelijk altijd de indruk dat ze vooral een mooi lichaam moesten hebben, maar zij zag er écht als een stijlvolle schoonheid uit. Daarnaast is het contrast tussen haar privé-opstelling en beroepsuitoefening apart, aangezien ze privé verlegen en kwetsbaar is, en als callgirl een ware verleidster en plaagster, echter in beide gevallen natuurlijk overkomend. Maar ook haar pooier is geen stereotiepe slechterik, noch is haar belangrijkste klant in de film een gladde of juist onverzorgde seksverslaafde. Nee, de klant is een keurige, getrouwde huisman die zich niet erg gemakkelijk voelt met zijn keuze om een callgirl in te huren.
Nu blijkt de vrouw echter ernstig ziek te zijn, en vindt ze het zelf verrassend genoeg niet erg problematisch dat zijn man probeert elders zijn lichamelijke behoeften te bevredigen, aangezien zij dit zelf niet meer kan doen. Sterker nog, ze wil Tithi ontmoeten en bouwt een vreemd soort vertrouwensband met haar op. De houding van de zieke vrouw doet een beetje denken aan ‘The Milkwoman’, waarin ook een terminale vrouw figureerde, die de (potentiële) andere vrouw van haar man zélf benaderde en een warm hart toedroeg.
Dit soort interessante details in personages of relaties en de tragiek van Tithi’s situatie houdt de kijker gelukkig inhoudelijk bij de les, wat de iets te trage en praterige stijl van Sayeeds film compenseert. Ook helpt het dat de mooie Shabnoor op verdienstelijke wijze gestalte geeft aan Tithi, in al haar facetten, wat overigens ook geldt voor de bijrollen van de ouders en de zieke vrouw en haar man. ‘Forever Flows’ is door dit alles, hoewel niet buitengewoon indrukwekkend, toch op zijn minst aangenaam en interessant genoeg om een aanbeveling te verdienen.
Bart Rietvink