Gardenia – Bevor der letzte Vorhang fällt (2014)

Regie: Thomas Wallner | 90 minuten | musical, documentaire

De wereld van travestie en transseksualiteit zal niet ieders favoriete habitat zijn. Dat geldt al helemaal voor de wereld van de oudere travestiet en transseksueel. Dus wat te denken van een wereld van zwaar opgemaakte, vals zingende, theatraal bewegende, uitgezakte en gerimpelde oude mannen in vrouwenkostuums. Afstotend? Nope, weergaloos mooi.

Dat is tenminste de indruk die je van de theatervoorstelling ‘Gardenia’ krijgt in de gelijknamige film. In de fascinerende taal van het geïmproviseerd bewegingstheater, vertelt de voorstelling over een stel oudere transseksuele artiesten die nog één maal willen schitteren in de rol waarmee ze ooit succes oogsten: als Marilyn Monroe, Marlène Dietrich of Liza Minelli. In de film zien we delen uit deze voorstelling, afgewisseld met gesprekken met de transseksuele acteurs (die de transseksuele artiesten spelen).

De gesprekken vinden plaats in de huiselijke omgeving van de acteurs. Anonieme plekken, waar de glamour van de theatervoorstelling plaatsmaakt voor ordinaire alledaagsheid. Maar alledaags zijn de spelers allerminst. Twee van de artiesten zijn afkomstig uit de prostitutie, een ander werkt als verpleegkundige in een kinderziekenhuis. Weer een ander is volkomen getraumatiseerd door de overgeleverde oorlogsverhalen en -foto’s van zijn vader. Uit alle verhalen blijkt hoe hard de dames/heren hebben moeten knokken om te zijn wie ze wilden zijn. Een levensgevaarlijke geslachtsoperatie of een ziekenhuisopname na een molestatie, ze kregen het niet voor niets.

Zijn de gesprekken al de moeite waard, de beelden van de voorstelling doen daar nog een schep bovenop. De makers wilden geen statische opnamen, dus wendden ze hun filmisch arsenaal aan voor een meeslepende registratie. Slowmotion en extreme closeups, versterkt door prachtige muziek (orkestrale bewerkingen van ‘Un bel di verdremo’ uit ‘Madama Butterfly’ en ‘Ständchen’ van Schubert), bezorgen een betoverende kijk- en luisterervaring.

Zowel voorstelling als film verhaalt over moedige buitenbeentjes die ervoor kiezen hun eigen weg te gaan. We leren bovendien hoe het streven naar liefde en vriendschap zich niets aantrekt van leeftijd of gender. Het maakt de film geschikt voor iedere filmliefhebber die het niet benauwd krijgt van een omgebouwde bejaarde in een glitterjurk. Met als voornaamste attractie de schitterende beelden van een voorstelling die niet voor niets de hele wereld over ging.

Henny Wouters

Waardering: 4

DVD-release: 27 oktober 2015