Good Ol’ Freda (2013)

Regie: Ryan White | 87 minuten | documentaire, biografie, geschiedenis, muziek | Met: Freda Kelly, Tony Barrow, George Harrison, Billy Hatton, Billy Kinsley, John Lennon, Paul McCartney, Ringo Starr

Is dat werkelijk nodig, nog een documentaire over The Beatles? Na het zien van ‘Good Ol’ Freda’ kan deze vraag eigenlijk alleen maar met een volmondig ‘ja’ beantwoord worden. Freda Kelly, die geheel tegen haar bescheiden natuur in het centrale middelpunt vormt in deze film van Ryan White, was elf jaar lang, al voor ze echt doorbraken, de secretaresse van de Fab Four. Als zeventienjarig meisje had ze al ervaring als typiste, en tijdens de lunchpauze ging ze naar The Cavern Club aan 10 Mathew Street in Liverpool, waar The Beatles, toen nog met drummer Pete Best, dag na dag optraden. Na afloop van de optredens was het heel gebruikelijk dat je met de bandleden aan de praat raakte. Zo rolde Freda het muziekwereldje in. Ze werd al gauw gevraagd de fanclub te leiden, en toen Brian Epstein hen contracteerde, vroeg hij Freda als secretaresse. En die taak voerde ze zeer secuur uit.

Freda was zelf fan, en daarom behandelde ze alle fanmail met uiterste zorg. Een meisje dat een kussensloop opstuurde met het verzoek of Ringo daar een nacht op wilde slapen, zag haar wens in vervulling gaan. Als de jongens naar de kapper gingen, legde Freda een doek onder de kappersstoel, zodat ze alvast een voorraad had om te versturen. Aanvankelijk had Freda – heel naïef – haar eigen adres gebruikt voor de fanmail, maar toen de band doorbrak en Freda’s vader moeite had zijn eigen elektriciteitsnota te vinden tussen de duizenden brieven die dagelijks bezorgd werden, veranderde dat. Freda was goed bevriend met Ringo’s moeder (zo hielp ze haar de eerste negen brieven te beantwoorden, toen Ringo – steevast Richie genoemd door Freda – bij de band kwam) en van George Harrisons vader leerde ze stijldansen (hoewel ze daar eigenlijk het nut niet van in zag). ‘Good Ol’ Freda’ is gelardeerd met dit soort leuke anekdotes, logisch, want Freda behoorde tot de intieme kern van de wereldberoemde groep. 

Ze heeft meerdere aanbiedingen om haar levensverhaal op papier te zetten afgeslagen, “omdat het niet goed voelt om daar geld voor te vangen”. De enige reden dat ze nu – ze nadert de zeventig – met haar verhaal naar buiten komt is omdat ze het wil documenteren voor haar kleinzoon Niall, aangespoord door haar dochter (doe het nu voor je dement wordt). Met Ryan White heeft ze een goede partner gevonden voor deze taak: ‘Good Ol’ Freda’ is een integere documentaire geworden, die goed weergeeft hoe belangrijk, hoe loyaal en eerlijk Freda was en hoe ontzettend gewoon ze daar als persoon onder is gebleven. Freda loopt absoluut niet te koop met haar vroegere baan, meer dan de helft van haar huidige collega’s – ze werkt nog steeds als secretaresse – weet het niet eens. Wanneer ze op zolder, die je met een vlizotrap bereikt, een paar dozen laat zien met spullen die nog over zijn van haar Beatles-periode, vertelt ze dat ze het meeste begin jaren zeventig, net voor haar dochter geboren werd, weg heeft gegeven aan fans. Ze had waarschijnlijk miljonair kunnen zijn (en zelfs nu – als er een envelop vol haar van George Harrison tevoorschijn komt, maar daar wil ze niets van weten).

In ‘Good Ol’ Freda’ komt de hele Beatles-levensloop aan bod, door de ogen van de sympathieke secretaresse. Van hun onverwachte plotselinge roem, de première van ‘A Hard Day’s Night’ (wat een perfecte double-bill vormt met deze documentaire!), hun verhuizing naar Londen (Freda ging niet mee omdat ze het haar vader niet aan wilde doen, toch bleef ze in dienst) naar de dood van Brian Epstein en het einde van de band. Zelfs toen haar baan ophield, bleef Freda trouw fanmail beantwoorden. Inmiddels moeder geworden, schreef ze soms vijf brieven op een dag, in het weekend iets meer. Na drie jaar was ze klaar. Wat een toewijding! 

‘Good Ol’ Freda’ geeft een prachtig historisch beeld van de Britse muziekindustrie (Freda was een van de weinige vrouwen in de door mannen gedomineerde wereld), van de liefde voor muziek en loyaliteit voor je werkgevers. Het enige dat een beetje steekt is dat alleen Ringo een stukje heeft opgenomen, dat aan het eind wordt vertoond. Dat Paul McCartney ontbreekt, is wel een gemis. Om budgettaire redenen misschien? White financierde zijn film door middel van crowdfunding op Kickstarter. Het is maar een kleine smet – en nog buiten de macht van de makers om waarschijnlijk – op een boeiende, fraaie documentaire. Een mooi portret van een mooi mens.

Monica Meijer

‘Good Ol’ Freda’ verschijnt vrijdag 25 november 2016 op DVD (De Beste Muziekdocumentaires editie 2015) (8 DVD box). Eerder verscheen ‘Good Ol’ Freda’ dinsdag 3 juni 2014 op DVD.