Gulliver’s Travels (2010)

Regie: Rob Letterman | 85 minuten | komedie | Acteurs: Jack Black, Amanda Peet, Jason Segel, T.J. Miller, Romany Malco, Billy Connoly, Emily Blunt, Chris O’Dowd, Catherine Tate, James Corden, Olly Alexander, Lock Lee, Nikki Harrup, Stewart Scudamore, Richard Laing, Dannie Bennatar, Justin Brett, Felicia Chong, James Currie

In de zeventiende en ook vooral de achttiende eeuw was het reisverhaal een geliefd literair genre. Of het nou om authentieke reisverslagen ging of om imaginaire (verzonnen) reizen, dat maakte weinig uit. Voor velen zal het onderscheid nauwelijks te maken zijn geweest – de eigen leefomgeving was beperkt, dus alles erbuiten was per definitie fantastisch. In de niet-aflatende stroom aan reisverhalen kwam zo nu en dan een ware klassieker bovendrijven. ‘Robinson Crusoë’ (1719) van Daniël Defoe spreekt zelfs nu nog tot de verbeelding. En met ‘Gulliver’s Travels’ (1726) van Jonathan Swift is het niet anders gesteld.

Het verhaal gaat over een scheepsarts (Lemuel Gulliver) die als enige overlevende van een schipbreuk belandt op het eiland Lilliput, waar alleen maar heel kleine mensjes rondlopen. Aldaar raakt hij verwikkeld in een vete tussen de Lilliputters en hun kleine aartsvijanden uit het naburige land Blefuscu. Het is aan Gulliver om ze de onzin van hun oorlog in te laten zien. Hoewel Gulliver hierna in het boek nog meer eilanden aandoet, elk met andere eigenaardige inwoners, spreekt het deel over Lilliput bij het gros van de lezers het meest tot de verbeelding. Vrijwel elk navertelling focust hierop en deze verfilming met Jack Black vormt daar geen uitzondering op.

Wat wel afwijkt, is de setting van de film. Het verhaal is naar het heden gehaald en Gulliver (gespeeld door Jack Black) is tot kantoorklerk gedegradeerd – hoofd van de postkamer bij een uitgeverij. Gulliver is heimelijk verliefd op Darcy Silverman (Amanda Peet), de redactrice van de reisartikelen. In een wanhopige poging haar mee uit te vragen, raakt Gulliver verstrikt in zijn eigen leugens en staat hij van schrik plots op het punt om te solliciteren als reisverslaggever. Wat knip-en-plakwerk later is hij aangenomen en voor zijn eerste artikel mag hij naar de Bermuda-driehoek. De rest van de reis laat zich raden.

De rest van de film echter ook. Op basis van het verschrikkelijk slordig geschreven eerste kwartier, waarin van de hak op de tak wordt gesprongen en personages slachtoffer zijn van een slecht doordachte ontwikkeling, kun je als kijker al weinig goeds meer verwachten. Wie ondanks zijn terechte voorgevoelens door blijft kijken, gaat een kwelling tegemoet van flauwe grappen, over- of juist volstrekt onderacterende spelers, een minimale spanningsboog en wat dies al meer zij. De film is volstrekt stuurloos en verschillende stijlen lopen dwars door elkaar heen. Droog bedoelde humor en over-the-top slapstick wisselen elkaar moeiteloos af, maar in geen geval werkt de grappenmakerij op de lachspieren.

Wat ook al niet helpt is dat Jack Black helemaal zichzelf mag zijn in deze film. Alle gekke bekken en muzikale intermezzo’s uit andere films komen hier, zij het in gewijzigde versie, terug. Het is de grote Jack Black-show en dat is nou precies wat deze film en dit verhaal niet kan gebruiken. Waar het origineel een messcherpe satire is op het Engelse hofleven, wordt hier slechts sporadisch gehint op maffe gebruiken. Maar nergens wordt het goed uitgespeeld, laat staan dat het ter zake doet. Deze onachtzaamheid kan niet te wijten zijn aan een overmaat aan aandacht voor het beeld. Het is schandalig dat deze film in 3D vertoond wordt, want nergens wordt er op een goede manier van de extra dimensie gebruikt gemaakt. Volstrekt overbodig dus.

Een paar interessante rollen ten spijt (Jason Segel en Chris O’Dowd met name) is deze film het aanzien niet waard. Zeker niet als je ook nog eens een belachelijke 3D-toeslag moet betalen. Beter koop je een mooie editie van het originele verhaal van Jonathan Swift. Daar steek je tenminste nog eens wat van op. In deze versie is het verhaal flauw en de humor loos. Daar doe je jezelf (en ook je kinderen) geen plezier mee.

Wouter de Boer

Waardering: 1.5

Bioscooprelease: 10 februari 2011