Hana and Alice – Hana to Arisu (2004)

Regie: Shunji Iwai | 135 minuten | drama, komedie, romantiek | Acteurs: Anne Suzuki, Yu Aoi, Tomohiro Kaku, Shoko Aida, Sei Hiraizumi, Tae Kimura, Hiroshi Abe, Hidetaka Yoshioka, Takao Osawa, Ryoko Hirosue.

Meteen al aan het begin van de film wordt duidelijk: Hana and Alice zijn echte vriendinnen. Vriendinnen die vaak maar een half woord of een gebaar nodig hebben om elkaar te begrijpen. Alice neemt vaak het voortouw, maar ze zijn duidelijk aan elkaar gewaagd. Ook is meteen duidelijk dat het nog echt meisjes zijn. Samen giechelen en fantaseren ze over jongens, en samen zitten ze op ballet.

Hana, misschien geen leider maar wel een nogal vasthoudend type, wordt verliefd op een jongen die altijd lezend op de trein staat te wachten. Deze ietwat mysterieuze Miyamoto boeit haar zo, dat ze hem volgt. Als hij op een dag, al lezend, tegen een garagedeur aanbotst, grijpt ze haar kans. Ze beweert zijn vriendin te zijn, en dat hij aan geheugenverlies lijdt door de klap.

De slimme Hana weet Miyamoto’s twijfels hierover keer op keer handig onderuit te halen, maar uiteindelijk ziet ze zich toch gedwongen om vriendin Alice erbij te halen als zogenaamd ex-vriendinnetje van Miyamoto. Gaandeweg blijkt echter dat Alice en Miyamoto wel erg goed met elkaar kunnen opschieten…

Het verhaal van ‘Hana and Alice’ is op zich een typisch verhaal voor het ‘coming of age’-genre. Het is aan regisseur en acteurs om ervoor te zorgen dat dit typische verhaal overtuigend gebracht wordt. Regisseur Iwai heeft het zichzelf in ieder geval niet gemakkelijk gemaakt, door van ‘Hana and Alice’ niet alleen een film te maken die subtiel en dramatisch moet zijn, maar er ook een grappige film van te willen maken. Hij slaagt er dan ook niet altijd even goed in deze zaken te combineren.

Vooral in de eerste helft van de film overheerst het grappig willen zijn, en juist op dat gebied schiet de film soms tekort. De humor komt het beste uit de verf als er toch nog enig drama aan ten grondslag ligt, zoals het moment dat Alice haar scharrelende moeder tegen het lijf loopt met weer eens een vreemde man. Gêne en hilariteit strijden dan overtuigend om voorrang. Maar vooral op de momenten waarin Hana een grappige hoofdrol speelt, vervalt de humor te vaak in gekke bekken trekken en slapstick.

Gaandeweg komt hierin wel meer balans, en wint het drama ook terrein. Vooral als de film een lange uitstap maakt naar de achtergrond van het leven van Alice, krijgt de film wat meer diepte. Misschien wel de mooiste én grappigste scène is de scène waarin Alice op bezoek is bij haar vader, die blijkbaar gescheiden is van haar chaotische moeder. Hij geeft haar een vulpen cadeau en legt uit dat juist de zinloosheid van zo’n cadeau de reden is dat het gegeven wordt… Het raakt ook het centrale thema van de film: alle personen in de film hebben duidelijk veel liefde voor elkaar, maar lijken nooit in staat die liefde volledig en wederzijds aan elkaar te kunnen geven.

De uitgebreide aandacht voor de gescheiden vader van Alice lijkt op dat moment een zijstap in het verhaal, maar langzaam wordt duidelijk dat dit voor Alice een grote rol speelt in haar leven. Alice, die actrice wil worden, schiet vriendin Hana te hulp door zich voor te doen als Miyamoto’s ex-vriendin. Om zijn geheugen op te frissen, leidt ze hem naar alle plekken waar hun relatie zich zou hebben afgespeeld. Het zijn echter plekken die vooral met haar zelf en met haar jeugdherinneringen te maken hebben. Zo laat ze zich ongewild meer kennen aan Miyamoto dan misschien de bedoeling was. Er ontstaat zo tussen Hana en Alice een ‘gevecht’, hoewel ze daar zelf niet aan willen geloven.

‘Hana and Alice’ blijft hangen als een schitterend gefilmde en goed geacteerde film. Vooral de twee hoofdrollen worden overtuigend gebracht door twee jonge actrices. Daartegenover staat dat de persoon Miyamoto vrij oppervlakkig blijft. Hij blijft een nogal stil en sullig type die alles lijdzaam lijkt te ondergaan. Misschien kwam die klap toch harder aan dan gedacht? De film is ook aan de lange kant. Soms kabbelt de film te veel voort. Dat heeft misschien ook wat te maken met de totstandkoming van de film. Oorspronkelijk was ‘Hana and Alice’ gemaakt als een serie kortere filmpjes. Uiteindelijk is er dus één lange film van gemaakt.

Ondanks deze bezwaren is ‘Hana and Alice’ in alle opzichten de moeite waard. De subtiliteit en vooral ook het feit dat je als kijker, tot aan het einde, nieuwe aspecten van de twee meisjes en hun vriendschap ontdekt, maken de film tot een mooi portret.

Daniël Brandsema