Harlan County War (2000)
Regie: Tony Bill | 101 minuten | drama | Acteurs: Holly Hunter, Stellan Skarsgård, Ted Levine, Wayne Robson, Alex House, Charlotte Arnold, Ker Wells, Jennifer Irwin, Rufus Crawford, Cliff Saunders, Deborah Pollitt, Tim Burd, Tom Harvey, Reginald Doresa, Helen Hughes, Kirsten Kieferle, Tom Barnett
In de zomer van 1973 besloten de werknemers van de door Duke Power beheerde Eastover Coal Company’s Brookside Mine & Prep Plant in Harlan County, in het oosten van Kentucky, zich aan te sluiten bij de United Mine Workers Association (UMWA). Het management van Eastover weigerde de cao te ondertekenen en dus gingen de mijnwerkers over tot een staking. Duke Power wilde geen verliezen draaien en schakelde scabs in, werklui die niet bij de vakbond aangesloten waren, uiteraard tot woede van de stakende mijnwerkers. Aangezien de plaatselijke rechter zelf ooit een kolenmijn runde en de kant van Eastover koos, hadden de straatarme mijnwerkers geen andere optie dan het werk neer te leggen tot hun werkgever overstag zou gaan. Na verloop van tijd mengden ook hun echtgenotes en kinderen zich in de strijd. Velen van hen werden gearresteerd, een aantal werd geslagen met honkbalknuppels en sommigen werden zelfs beschoten of aangereden. Eén stakende mijnwerker werd doodgeschoten door een scab. De grimmige gebeurtenissen in Harlan County waren groot nieuws in heel Amerika.
Regisseur Tony Bill maakte in 2000 de tv-film ‘Harlan County War’, waarin een gedramatiseerde versie van de staking centraal staat. Hij focust zich daarbij op Ruby (Holly Hunter), de trotse, hardwerkende vrouw van mijnwerker Silas Kincaid (Ted Levine), een van de aanjagers van de staking. Behalve haar echtgenoot werken ook Ruby’s vader Tug (Wayne Robson) en broer Floyd (Tom Barnett) in de mijn, evenals vele andere mannen uit Harlan en omgeving. Voor een schamel loontje wagen de mannen dagelijks hun leven. Na een dodelijk ongeval, waaraan Silas maar net weet te ontkomen, hebben de mannen er genoeg van. Onder aanvoering van Warren Jakopovich (Stellan Skarsgård), een vakbondsleider van de UMWA, besluiten ze het werk erbij neer te leggen. Hoewel Ruby aanvankelijk zo haar twijfels heeft over het effect van een staking, raakt ze er steeds actiever bij betrokken. Wanneer haar vader ten onder dreigt te gaan aan stoflong, zijn haar twijfels verdwenen en besluit ze zich voor honderd procent in te zetten voor een rechtvaardige behandeling van de mijnwerkers. Met haar overtuigingskracht en onverzettelijkheid weet ze ook anderen over te halen zich in de strijd te mengen.
‘Harlan County War’ heeft veel weg van de film ‘Norma Rae’ (1979), waarin een door Sally Field gespeelde medewerkster van een katoenfabriek in opstand komt tegen de erbarmelijke omstandigheden waarin ze moet werken. Field won voor haar overtuigende rol onder meer een Oscar en een Golden Globe. Ook ‘Harlan County War’ leunt zwaar op zijn hoofdrolspeelster, Holly Hunter, die een meeslepende performance neerzet (al is haar accent wellicht wat al te sterk aangedikt). Zoals eigenlijk alle rollen in de film naar behoren worden ingevuld. Voor een televisiefilm zijn de productiewaarden heel behoorlijk, al weet ‘Harlan County War’ het stempel ‘made for tv’ niet helemaal van zich af te schudden. Het verhaal is natuurlijk enigszins gedramatiseerd, maar de personages blijven vrij eendimensionaal. Ze zijn sympathiek, maar vlak. Wat meer uitdieping had de film goed gedaan. Camerawerk is degelijk maar weinig spannend. De authentieke soundtrack is daarentegen een schot in de roos.
Voor een televisiefilm is ‘Harlan County War’ prima geslaagd. Het acteerwerk is meer dan degelijk en in het geval van Hunter en Skarsgård zelfs uitstekend en het verhaal is meeslepend genoeg om de volle speeltijd te kunnen boeien. Je blijft je echter altijd bewust van het feit dat je een televisiefilm aan het kijken bent, omdat diepgang en complexiteit ontbreekt en de gehele productie wat mat en ‘veilig’ aanvoelt. Desalniettemin een heel aardige poging de gebeurtenissen van 1973 te dramatiseren. Overigens, voor wie interesse heeft in de mijnstakingen van Harlan County is de documentaire ‘Harlan County, USA’ (1976) van Barbara Kopple een aanrader.
Patricia Smagge