Harry Potter and the Deathly Hallows – Part 1-Harry Potter en de relieken van de dood – Deel 1 (2010)

Regie: David Yates | 146 minuten | avontuur, drama, fantasie | Acteurs: Daniel Radcliffe, Rupert Grint, Emma Watson, Helena Bonham Carter, Alan Rickman, Ralph Fiennes, Bill Nighy, Bonnie Wright, Tom Felton, Michael Gambon, Jamie Campbell Bower, Maggie Smith, Jason Isaacs, John Hurt, Miranda Richardson, Evanna Lynch, Rhys Ifans, David Thewlis, Robbie Coltrane, Brendan Gleeson, Timothy Spall, Clémence Poésy, Warwick Davis, Helen McCrory, Julie Walters, Toby Regbo, Imelda Staunton, Dave Legeno, David O’Hara, Rade Serbedzija, Stanislav Ianevski, Natalia Tena, James Phelps, Matthew Lewis, Domhnall Gleeson, Oliver Phelps, Fiona Shaw, Richard Griffiths, Michelle Fairley, Nick Moran, Harry Melling, Sophie Thompson, Mark Williams, Chris Rankin, David Bradley, Jon Campling, Andy Linden, Paul Khanna, Carolyn Pickles, Matyelok Gibbs

Aan al het goede komt een eind, zelfs aan de meest succesvolle filmreeks aller tijden: de Harry Potter-saga. De razend populaire tovenaarsleerling neemt echter afscheid in stijl. Het zevende en laatste boek van schrijfster JK Rowling wordt uitgesmeerd over twee films, zodat alle gebeurtenissen in de aanloop naar de grote confrontatie tussen Voldemort en Harry Potter volledig tot hun recht kunnen komen. Dat is althans de reden die de makers geven. Cynici beweren dat deze keuze niet uit artistiek maar uit commercieel oogpunt is gemaakt: twee Harry Potter-films leveren immers meer geld op dan één. Nu het eerste deel, ‘Harry Potter and the Deathly Hallows – Part 1’ (2010), gelanceerd is, is de grote vraag dan ook: is het opsplitsen van het zevende boek gerechtvaardigd? Wie heel kritisch kijkt, zal tot de conclusie komen dat uit dit eerste deel heel wat overbodig materiaal geschrapt had kunnen worden, zoals dat in eerdere films wel gebeurde. Fans – en wie is dat eigenlijk niet? – zullen er vast niet om malen. Zij worden getrakteerd op niet eenmaal twee en een half uur Potter-spektakel, maar op een dubbele portie!

In veel opzichten is ‘Harry Potter and the Deathly Hallows – Part 1′ anders dan zijn voorganger. De trend dat de films steeds grimmiger en somberder worden (de film wordt ingeleid door nieuwkomer Bill Nighy, die als Rufus Scrimgeour, de minister van magie, waarschuwt dat er duistere tijden zijn aangebroken), wordt ook hier voortgezet en Harry, Hermione en Ron worden ook steeds volwassener, zowel in uiterlijk als in gedrag. ’t Meest opmerkelijk is echter dat Hogwarts in deze film in geen velden of wegen te bekennen is. De toverschool was altijd een baken van rust en veiligheid en zorgde bovendien voor de magische sfeer die de films altijd zo hebben gekenmerkt. In deze zevende film is, om te benadrukken dat het jeugdige drietal er helemaal alleen voor staat, al het vertrouwde weggenomen. Harry (Daniel Radcliffe), Hermione (Emma Watson) en Ron (Rupert Grint) zijn op de vlucht voor Voldemort (Ralph Fiennes), die zich steeds sterker voelt worden, zeker nu hij het ministerie van magie in handen heeft. Death Eaters liggen op de loer om Harry uit te schakelen en mee te brengen naar de Dark Lord (die nog even duidelijk maakt dat hij en alleen hij degene is die Harry zal doden).

De Order of the Phoenix – met veel oude bekenden – wordt ingeschakeld om Harry via een list in veiligheid te brengen. De manier waarop dit gebeurt is even ingenieus als hilarisch: zes van zijn vrienden drinken Polyjuice Potion, zodat zij er net zoals Harry uit komen te zien. Op deze manier probeert de Order, onder leiding van MadEye Moody (Brendan Gleeson), de Death Eaters op het verkeerde been te zetten. Voldemort is echter zo machtig dat hij Harry al snel in de gaten krijgt; ze zijn nog niet van hem af. Harry, Hermione en Ron zijn er inmiddels achter hoe ze Voldemort kunnen uitschakelen: door de horcruxes te vernietigen waarin een deel van de ziel van de Dark Lord is verwerkt. Eén van die horcruxes is te vinden bij een oude bekende: Dolores Umbridge (Imelda Staunton). Het drietal infiltreert in het ministerie om het kleinood te pakken te krijgen. Regisseur David Yates, voor wie dit al de derde Potter-verfilming is, pakt ouderwets uit aan het begin van de film. De twee bovenstaande scènes zijn direct raak. De effecten zien eruit om door een ringetje te halen, Maar ook op emotioneel vlak scoort hij, met name in de scène waarin Hermione afscheid neemt van haar Muggle-ouders.

Een goed begin is het halve werk, zou je zeggen, maar na een daverend begin zakt ‘Harry Potter and the Deathly Hallows – Part 1’ behoorlijk weg. Het middendeel, waarin het illustere drietal door de bossen struint om maar buiten het zicht van Voldemort en consorten te blijven, is bedoeld om de wanhoop en emotionele strubbelingen van Harry, Hermione en Ron de ruimte te geven tot uiting te komen en om de onderlinge spanning tussen de drie in de verf te zetten. Het pakt echter minder goed uit dan gehoopt: Radcliffe, Watson en Grint moeten duidelijk nog groeien als acteurs – al tonen ze wel aan dat ze in de afgelopen tien jaar heel veel geleerd hebben. Het doelloze middendeel veert gelukkig op wanneer ze in het merkwaardige huisje van Xenophilius Lovegood (een helaas wat kleurloze Rhys Ifans) leren over de deathly hallows. In een werkelijk schitterende animatiescène wordt de legende leven ingeblazen: een bijzonder slimme zet van Yates. Jammer genoeg verzandt de film daarna weer in doelloos gedwaal van de drie helden, waarmee nog maar eens onderstreept wordt dat er best wat meer geknipt had mogen worden in deze 145 (!) minuten durende film. Pas tegen het eind leeft ‘Part 1’ weer op, met onder meer een heldendaad en een sterfgeval, om vrij abrupt te eindigen. Er is geen echte cliffhanger, maar het einde wakkert de wens om deel twee snel te willen zien absoluut aan.

De film ziet eruit om door een ringetje te halen, de special effects zijn wéér beter dan de vorige keer en de productie is tot in de puntjes verzorgt. Veel oude bekenden passeren de revue, al is het vaak maar voor één scène – zelfs Alan Rickmans Snape komt nauwelijks aan bod – en een aantal nieuwelingen is aan de cast toegevoegd. Huiself Dobby (stem van Toby Jones) steelt de show, de acteurs blijven verder voornamelijk op de achtergrond om de drie jonge hoofdrolspelers alle ruimte te geven om te schitteren. De cinematografie van Eduardo Serra is prachtig, evenals de muziek van Alexandre Desplat, die het stokje overnam van John Williams. De score is anders, maar zeker effectief en geeft een heel eigen sfeer aan de film. Alle ‘randvoorwaarden’ zijn dus dik in orde. Dat dit eerste deel een tikkeltje tegenvalt, heeft te maken met het trage, bijna slepende middendeel van de film. Scenarioschrijver Steve Kloves en editor Mark Day hadden hier best wat kritischer mogen zijn, want er had gemakkelijk een half uur weggelaten kunnen worden om hetzelfde effect te bereiken. Deze scènes rechtvaardigen dan ook niet dat er twee films gemaakt moesten worden van het zevende boek van JK Rowling – althans, niet uit artistiek oogpunt.

Aan alles is te merken dat dit eerste deel een voorafje is, in de aanloop naar de grande finale. Een voorafje dat prima smaakt, maar dat geen voldaan gevoel geeft. Genoeg hoogtepunten passeren de revue – met als onbetwiste parel de geanimeerde legende van de deathly hallows – maar de film is te wisselvallig om zich onder de besten uit de reeks te kunnen scharen. Maar ook een mindere Potter is het kijken meer dan waard. Het vuurwerk is ongetwijfeld bewaard voor deel twee, een film waarin je na het zien van deel een alleen maar meer zin krijgt. Laat het maar snel juli zijn!

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 17 november 2010