Helter Skelter (2004)
Regie: John Gray | 137 minuten | drama, thriller | Acteurs: Jeremy Davies, Clea DuVall, Allison Smith, Eric Dane, Mary Lynn Rajskub, Michael Weston, Hal Ozsan, Rick Gomez, Graham Beckel, Chris Ellis, Isabella Hofmann, Robert Costanzo, Yvonne Delarosa, Cheselka Leigh, Whitney Dylan, Susan Ruttan, Marguerite Moreau, Bruno Kirby, Catherine Wadkins, Kai Lennox, Hopwood DePree, Matt Williamson, Nick Jameson, Kirk B.R. Woller, Robert Pine, Wolf Muser, Marek Probosz, Elizabeth Ann Bennet, George Tasudis, Patrick Fabian, Jaimz Woolvett, Lance Ohnstad, Kelly Nyks, François Chau, Jeffrey Johnson, Christopher Jacobs, Chad Morgan, Jeanette OConnor, Kim Strauss, Gwen McGee, Kevin London, John K. Anderson, David Ackert, Danielle DiCerbo
Gevoelens van walging en onbegrip vechten om voorrang tijdens het zien van ‘Helter Skelter’. De waargebeurde film over een aantal wrede moorden in Hollywood, Californië in 1969, geïnitieerd door cultfiguur Charles Manson, imponeert. Zieker dan de moordpartij zelf is het in zijn geheel ontbreken van wroeging bij de daders. Regisseur John Gray slaagt erin om je te overtuigen van de excessen waartoe mensen in staat zijn.
Gray, bekend van ‘The Glimmer Man’ uit 1996, neemt je mee terug naar een fatale dag in augustus 1969, vanuit het perspectief van één van de drie vrouwelijke (!) daders. De groep, aangevuld met een jonge man, bestaat uit aanhangers van communeleider Charles Manson. Het viertal heeft het voorzien op de villa van de Poolse regisseur, Roman Polanski, in het sjieke Beverly Hills. Puur toeval en een idiote kronkel in Manson’s brein zorgen er uiteindelijk voor dat Polanski’s acht maanden zwangere vrouw en actrice, Sharon Tate, en drie huisvrienden een afschuwelijk lot wacht. Later ruimen de vier het gezin LaBianca ook uit de weg.
Charles Manson (Jeremy Davies) is een Jezusfiguur voor een woongroep van verdwaalde jongens en meisjes. Davies leeft zich helemaal in als Manson en lijkt verdorie wel op de man die nog altijd in de gevangenis zit. Manson is een ongeleid projectiel, dat briljante sociale opvattingen afwisselt met gestoorde ingevingen. Hij zou bijvoorbeeld in direct contact staan met niemand minder dan The Beatles. In de track ‘Helter Skelter’ van de “Fab Four”, herkent Manson een verborgen boodschap over een aanstaande rassenoorlog tussen zwart en blank.
De visie van regisseur Gray op de zogenaamde Tate/LaBianca-moorden is niet nieuw, maar hij maakt wel korte metten met een aantal voor de hand liggende motieven. Zo suggereerde de pers dat overmatig drugsgebruik en de schaduwzijde van het hippietijdperk redenen waren voor de moorddadige uitspattingen. Manson’s volgelingen gebruiken weliswaar drugs in ‘Helter Skelter’, maar het bedwelmende goedje leidt eerder tot vrije seks dan tot moord en doodslag. Daarnaast maakt Manson later vanuit een cel duidelijk dat hij hippies haat, omdat zij te zacht zijn voor de wereld. Nee, Gray beweert dat Manson’s ingeving door The Beatles een rassenoorlog te initiëren de aanleiding was voor de gruweldaden.
Minstens zo interessant als Manson zijn de rollen van de drie vrouwen in de moordpartij. Knap schetst regisseur Gray een beeld van een stel vrouwen dat een blind vertrouwen heeft in hun communeleider, op wie zij allen verliefd zijn. Erger is dat zij zijn opdracht tot moord klakkeloos uitvoeren en ronduit walgelijk is hun laconieke reactie op het leed dat zij aanrichten. Illustratief is de scène in een rechtszaal van een breeduit lachende Susan “Sadie” Atkins, sterke rol van Marguerite Moreau, tijdens een opsomming van wrede details van de zaak.
Gray geeft met ‘Helter Skelter’ kortom geen nieuwe inzichten in de gebeurtenissen uit 1969, maar brengt het verhaal imponerend in beeld. Je gaat terug naar de tijd van bloemen en liefde, waarbij sommige figuren wel erg opvallende pruiken en opgeplakte snorren dragen. Diapositieve beelden van de moordpartijen versterken de macabere gebeurtenissen. Manson’s zweverigheid irriteert na verloop van tijd, maar ’s mans populariteit onder een stoet van bewonderaars is tot op de dag van vandaag onverminderd groot.
Robbert Bitter